ชัวร์ก่อนแชร์ : ยา 3 ชนิดที่ก่อไตวายมากขึ้น จริงหรือ ?

20 กันยายน 2567  – ตามกรณีที่มีการแชร์คลิปเตือนว่า มียา 3 ชนิดที่ก่อให้เกิดไตวายได้มากขึ้น ยาเป็นสาเหตุไตวายอันดับ 1 ที่ต้องระวังมีทั้ง ยาเบาหวาน ยาความดัน และยาลดกรด

บทสรุป : ไม่จริง ไม่ควรแชร์

ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับ ผศ.นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล ประธานคณะทำงานสร้างความเข้มแข็งประชาชนด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (สยส.)

1. แชร์ว่า ไตวาย ไตเสื่อม เพราะยารักษาโรคเบาหวาน จริงหรือ ?

ยากลุ่ม Sulfonylureas หรือ กลุ่มยาเบาหวาน จะไม่ใช่ยากลุ่มที่ส่งผลต่อการทำงานของไตตามข้อมูลที่แชร์มา

อาการไตวาย ไตเสื่อม พบได้บ่อยจากการที่คนไข้น้ำตาลสูงและไม่ได้รับการควบคุม เมื่อแพทย์จ่ายยาเบาหวานเพื่อควบคุมระดับน้ำในเลือดของคนไข้ได้ ก็มีโอกาสเป็นโรคไตน้อยลง

แต่ในกรณีผู้ป่วยบางรายมีการหยุดยาเอง ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดจะสูงขึ้น เพราะร่างกายเอาน้ำตาลส่วนเกินไปใช้ไม่ได้ อินซูลินไม่ดึงเอาน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงาน

ดังนั้น ไตแย่ลงเพราะไม่ยอมกินยา ไม่คุมเบาหวาน ไม่ใช่ไตแย่ลงเพราะกินยา

2. แชร์ว่า ยา statins หรือยาลดไขมัน ทำให้ไตวาย ไตเสื่อม จริงหรือ ?

ยา statins ไม่ได้เป็นพิษต่อไต แต่หากใช้ยา statins ด้วยวิธีการที่ไม่เหมาะสม เช่น การใช้ยาเกินขนาดมีผลทำให้กล้ามเนื้อสลาย

ยาลดไขมันในเลือด คุณสมบัติที่สามารถลดปริมาณไขมันเลว ช่วยลดปริมาณไตรกลีเซอไรด์ และเพิ่มปริมาณไขมันดี ลดความเสี่ยงการเกิดโรคซ้ำ คนไข้ไม่ควรตัดสินใจหยุดยาเอง

3. แชร์ว่า ยากลุ่ม proton pump inhibitors หรือยาลดกรดในกระเพาะ ทำให้ไตวาย ไตเสื่อม จริงหรือ ?

แพทย์กล่าวว่า ยากลุ่ม proton pump inhibitors ไม่มีข้อบ่งชี้ใด ๆ ในการเกิดผลเสียต่อไตเลย แม้จะใช้ในระยะยาวก็ตาม เพราะฉะนั้นไม่ต้องไปเชื่อว่าเป็นต้นเหตุของไตวาย ไตเสื่อมในคนไทย ดังนั้น ข้อมูลไม่ตรงตามข้อเท็จจริงแต่อย่างใด

สัมภาษณ์เมื่อ : 17 กันยายน 2567
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์