บทความชัวร์ก่อนแชร์

18 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที บนสังคมออนไลน์แชร์ “ห้ามใช้ผลิตภัณฑ์ล้างห้องน้ำผสมกับน้ำยาฟอกผ้าขาว เพราะจะทำให้เกิดก๊าซพิษ เป็นอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้” ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับผู้เชี่ยวชาญ ยืนยันว่า “เป็นความจริง” บทสรุป : จริง แชร์ต่อได้ • ผลิตภัณฑ์ล้างห้องน้ำผสมกับน้ำยาฟอกผ้าขาว ทำให้เกิดก๊าซพิษจริง• ต้องอ่านฉลากก่อนใช้งาน และออกห่างเมื่อสารเคมีรั่วไหล ข้อมูลที่ถูกแชร์ผู้ใช้งาน Facebook รายหนึ่งได้โพสต์ข้อความ เล่าประสบการณ์เฉียดตาย มีใจความสำคัญว่า ก่อนขัดห้องน้ำได้ทำการราดน้ำยาล้างห้องน้ำทิ้งไว้ประมาณ 10 – 15 นาที จากนั้นได้นำน้ำที่เหลือจากการซักผ้า ซึ่งมีน้ำยาฟอกผ้าขาวละลายอยู่มาราดทับ ส่งผลให้เกิดกลิ่นเหม็นสารเคมีอย่างรุนแรง เมื่อสูดดมเข้าไป มีอาการแสบคอ แสบจมูก หายใจติดขัด รู้สึกเหนื่อยแบบผิดปกติ แพทย์ทำการเอกซเรย์ปอดพบว่า มีของเหลวอยู่ในปอด ทั้งนี้ ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ว่า ห้ามใช้ผลิตภัณฑ์ล้างห้องน้ำผสมกับน้ำยาฟอกผ้าขาว เพราะจะทำให้เกิดก๊าซพิษ สามารถทำลายระบบทางเดินหายใจ ปอด และอาจทำให้เสียชีวิตได้ โพสต์ดังกล่าวได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก […]

15 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที บนสังคมออนไลน์แชร์ “กลั้วคอด้วยโพวิโดนไอโอดีน ช่วยป้องกันโควิด-19 ได้” ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับอาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ยืนยันว่า “ไม่เป็นความจริง” บทสรุป : ไม่จริง และ ไม่ควรแชร์ต่อ• ไม่มีหลักฐานยืนยันว่า ใช้สารโพวิโดนไอโอดีนกลั้วคอหรือพ่นคอ จะช่วยป้องกันโควิด-19 ได้• การใช้สารดังกล่าว ควรเป็นไปตามข้อบ่งใช้ เช่น ใช้เมื่อมีอาการ และไม่ควรใช้บ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคืองในช่องปากได้ FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริงศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ สำนักข่าวไทย อสมท ตรวจสอบกับ ผศ.นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล อาจารย์พิเศษ ภาควิชาเภสัชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ ประธานคณะทำงานสร้างความเข้มแข็งของประชาชน ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (สยส.) ยืนยันว่า ในการป้องกันโรคโควิด-19 นั้น ไม่ควรใช้สารโพวิโดนไอโอดีน […]

12 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที สืบหาต้นตอ เผยข้อเท็จจริง กรณีข่าวปลอม “สาวแพ้วัคซีน” ที่แพร่สะพัด สร้างความตื่นตระหนกบนหน้าสื่อ ไล่เรียงไทม์ไลน์ แท้จริงแล้วมีที่มาที่ไปอย่างไร ? บทสรุป : ข้อมูลโยงมั่ว ไม่ควรแชร์ต่อ• ภาพและบทความ ไม่เกี่ยวข้องกัน• ภาพ ถูกนำมาเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต มาจากจังหวัดลพบุรี ไม่ใช่จังหวัดอุดรธานี • บทความ เป็นเรื่องราวที่เล่าโดยหญิงคนหนึ่งในจังหวัดอุดรธานี ซึ่งแพทย์ยืนยันว่ามีความจริงเพียงบางส่วน และหายดีแล้ว ข้อมูลที่ถูกแชร์รูปภาพแขนและขาที่มีผื่นสีแดงจำนวนมาก ถูกแชร์มาพร้อมกับ บทความเล่าประสบการณ์ฉีดวัคซีนซิโนแวค ของหญิงสาวชาวอุดรธานี ขึ้นต้นข้อความว่า… “ชิโนแวค มีปัญหาจริง ๆ เรื่องวัคซีนซิโนแวค ค่ะ ขออนุญาติ ใช้พื้นที่นี้แชร์ข้อมูล เพื่อเป็นข้อตัดสินใจ ในการฉีดซิโนแวค นะคะ ต้องบอกก่อนนะคะว่า side effect ไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน เกิดแค่กับบางคน หนูขออนุญาติแชร์เรื่องของหนู […]

6 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที บนสังคมออนไลน์แชร์ “ข้าวที่ไม่มีมอดเพราะใช้สารเคมีอบ เป็นสารก่อมะเร็งและทำให้เกิดภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ หากไม่พบมอดในข้าวสารควรซาวข้าวมากกว่า 2 ครั้ง” ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับผู้เชี่ยวชาญที่สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ยืนยันว่า “จริงเพียงบางส่วน” บทสรุป : จริงบางส่วน และ ไม่ควรแชร์ต่อ• มีการใช้สารเมทิลโบรไมด์และโบรไมด์ไอออนรมข้าวเพื่อกำจัดมอดจริง แต่สารดังกล่าวไม่ใช่สารก่อมะเร็ง และมีการควบคุมปริมาณไม่ให้เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค สามารถกำจัดสารดังกล่าวได้ด้วยการซาวข้าวและหุงต้มผ่านความร้อน• มีโอกาสที่โบรไมด์ไอออนจะแย่งจับไอโอดีนในร่างกาย ทำให้เกิดภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำจริง เป็นเรื่องน่ากังวลสำหรับผู้ที่มีปัญหาเรื่องการใช้ไอโอดีน แต่สำหรับบุคคลทั่วไปไม่ใช่เรื่องที่น่าเป็นกังวล สืบหาต้นตอ ข้อมูลที่ถูกแชร์มีการแชร์ภาพอินโฟกราฟิกคำเตือนเรื่องสารก่อมะเร็งในข้าวสาร ซึ่ง มีใจความสำคัญว่า ข้าวสารที่ไม่มีมอดเพราะใช้สารเมทิลโบรไมด์ (methyl bromide) และโบรไมด์ไอออน (bromide ion) อบข้าว ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็งและอาจทำให้เกิดภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ หากไม่พบมอดในข้าวสารควรซาวข้าวมากกว่า 2 ครั้ง ชุดข้อความนี้ถูกแชร์บน Facebook มาตั้งแต่วันที่ 25 มีนาคม […]

4 พฤษภาคม 2564 ตรวจสอบข้อเท็จจริง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, ภริตพร สุธีพิเชฐภัณฑ์ ตามที่มีการแชร์คลิปวิดีโอพร้อมข้อความผ่านสื่อโซเซียลมีเดีย ให้นำใบมะขามสดมาคั้นผสมกับเหล้าขาวจะช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ได้ นั้น ไม่เป็นความจริง   บทสรุป : ไม่จริง ไม่ควรแชร์ต่อ ผู้เชี่ยวชาญยืนยันว่ายังไม่มีงานวิจัยใด พิสูจน์ได้ว่าการรับประทานใบมะขามกับเหล้าขาวสามารถป้องกันโควิด-19 ได้ ข้อมูลที่ถูกแชร์“รอดแล้วพวกเรา แค่ใบมะขามกับเหล้าขาวก็สู้โควิด19ได้(ตรงกับตำราที่พ่อเคยบอกไว้เลยว่าไข้หวัดทุกชนิดหรือจะสู้ใบมะขาวกับเหล้าขาว)“ม.ขอนแก่น วิจัยแล้วได้ผล ใบมะขาม + เหล้าขาว ต้านโควิท 19 ลองทำดูนะครับ”นอกจากนี้ยังมีการแชร์คลิปวิดีโอความยาว 2.57 นาที จากสถานีโทรทัศน์แห่งหนึ่ง แนะนำว่าเมื่อดื่มเครื่องดื่มที่ผลิตขึ้นจากใบมะขามและเหล้าขาวแล้ว ให้นอนคลุมโปงเป็นเวลา 1 ชั่วโมง ให้เหงื่อออกเพื่อขับสารพิษออกจากร่างกาย ภาพคลิปวิดีโอที่ถูกแชร์ Fact check : ตรวจสอบข้อมูล “กรมการแพทย์แผนไทยฯ” ระบุยังไม่พบผลการศึกษายืนยันว่าตำใบมะขามผสมเหล้าขาวช่วยแก้โควิด-19 ได้ ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ อสมท ตรวจสอบข้อมูลกับ นพ.ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข […]

ปรับปรุงข้อมูลล่าสุด 3 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที นับตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 บนสังคมออนไลน์ทั้งในต่างประเทศและในประเทศไทย มีการส่งต่อภาพและคลิปวิดีโอจำนวนมาก ซึ่งอ้างว่า เป็นภาพเหตุการณ์ผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 อย่างไรก็ตาม เมื่อมีการตรวจสอบข้อเท็จจริง สืบหาต้นตอแล้ว โดยส่วนใหญ่ภาพและคลิปเหล่านั้น มักจะไม่เกี่ยวข้องกับโรคโควิด-19 แต่อย่างใด เทคนิคการพิจารณา ภาพหรือคลิปผู้ป่วยหรือผู้เสียชีวิตที่มีการส่งต่อกัน เข้าใจว่า การที่เจ้าหน้าที่สวมชุดป้องกันดังภาพและคลิปต่าง ๆ นั้น ไม่ได้หมายความว่า ผู้ป่วยหรือผู้เสียชีวิตเป็นโควิด-19 แต่เป็นการดำเนินการของเจ้าหน้าที่ตามมาตรการป้องกันขั้นสูงสุดเท่านั้น กระบวนการในการตรวจหาเชื้อจะเกิดขึ้นภายหลัง ตั้งสมมติฐานว่า อาจเป็นคลิปหรือภาพเก่า ตั้งสมมติฐานว่า อาจเป็นคลิปหรือภาพที่ไม่เกี่ยวข้อง สืบหาต้นตอของคลิป เช่น ค้นหาจากชื่อสถานที่ที่มีการกล่าวอ้างถึง ค้นหาจากเพจของกู้ภัย เพื่อทำให้เข้าใจบริบทของเหตุการณ์อย่างแท้จริง ค้นหาข้อเท็จจริงจากเจ้าหน้าที่หรือหน่วยงานทางการ เช่น หากระบุว่าเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในเขตหรืออำเภอใด อาจจะติดต่อหรือเข้าไปยังเว็บไซต์หรือเพจของสำนักงานเขต หรือ ที่ทำการท้องที่นั้น ซึ่งอาจมีการชี้แจงไว้ก่อนแล้ว พึงตระหนักว่า การแชร์ข้อมูลภาพผู้เสียชีวิต ไม่ใช่สิ่งที่เป็นประโยชน์สำหรับประชาชนทั่วไปเสมอไป ประชาชนบางท่านอาจไม่ต้องการเห็นภาพเหล่านี้ และหลายครั้งเป็นการละเมิดสิทธิของผู้เสียชีวิตหรือผู้ป่วยอีกด้วย “ใกล้เข้ามาแล้วสุรวงศ์ […]

2 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที บนสังคมออนไลน์แชร์ “ใส่หน้ากากอนามัยซ้ำ เสี่ยงติดเชื้อในกระแสเลือด อันตรายถึงขั้นเสียชีวิต” ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับอาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ยืนยันว่า “มีโอกาสเกิดขึ้นได้จริง” บทสรุป• ใส่หน้ากากอนามัยซ้ำ มีโอกาสติดเชื้อในปอด และหากเชื้อเข้าสู่กระแสเลือด อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตได้• ไม่ควรใส่หน้ากากอนามัยซ้ำ หากเป็นหน้ากากผ้าควรซักทำความสะอาด ตากแดดก่อนนำไปใช้ใหม่ สืบหาต้นตอ ข้อมูลที่ถูกแชร์บนสังคมออนไลน์ แชร์ข้อความระบุว่า ห้ามใส่หน้ากากอนามัยซ้ำ เพราะมีโอกาสติดเชื้อในปอด และหากเชื้อเข้าสู่กระแสเลือด อาจเป็นอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้ ชุดข้อความนี้ถูกแชร์บน Facebook มาตั้งแต่วันที่ 19 เมษายน 2564 ที่ผ่านมา โพสต์ดังกล่าวได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก ซึ่ง ณ เดือนพฤษภาคม 2564 มียอดผู้ถูกใจมากกว่า 1 หมื่นคน กดแชร์ข้อมูลมากกว่า 2.9 หมื่นครั้ง และกดแสดงความคิดเห็นมากกว่า 2.8 พันครั้ง […]

1 พฤษภาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที บนสังคมออนไลน์ แชร์คำแนะนำว่า “ท้องต้องอิ่ม ดื่มน้ำอุ่น ก่อนฉีดวัคซีน ช่วยป้องกันอาการไม่สบายได้” ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับอาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ยืนยันว่า “ไม่เป็นความจริง” บทสรุป : ไม่จริง และ ไม่ควรแชร์ต่อ• ไม่มีหลักฐานทางวิชาการยืนยันว่า ท้องอิ่มและดื่มน้ำอุ่นก่อนฉีดวัคซีน จะช่วยป้องกันอาการไม่สบายได้ ข้อมูลที่ถูกแชร์เพื่อนนักเรียนเก่า เป็นคนเห๋อเป่ยคุยกับคนสิงคโปร์ เรื่องการฉีดวัคซืนโควิด สิ่งที่ต้องระวังก่อนฉีดวัคซีนโควิด1. ท้องต้องอิ่ม (ฉีดหลังอาหาร)2. ดื่มน้ำอุ่น หรือ น้ำอุณหภูมิห้อง 250 ซีซี (หนึ่งแก้วกาแฟ)ถ้าทำได้สองอย่างนี้ ตอนฉีดวัคซีนจะไม่มีอาการไม่สบาย ความรู้สึกแย่มากปกติคนเราก็ต้องกินอาหาร ดื่มน้ำอยู่แล้ว โปรดทำสองสิ่งนี้ก่อนฉีดวัคซีนโควิด อย่า ฉีดวัคซีนตอนหิว หรือท้องว่าง ให้ฉีดหลังอาหาร และอย่าดื่มน้ำเย็น ให้ดื่มน้ำอุณหภูมิห้อง หรืออุ่นๆ หนึ่งแก้วเต็ม 250 ซีซีหลังฉีดวัคซีนอาจจะรู้สึกไม่ค่อยสบาย 10-15 นาทีเท่านั้น […]