ชัวร์ก่อนแชร์: เชื้อโรคกลายพันธุ์ ความรุนแรงลดลงเสมอ จริงหรือ?

5 มีนาคม 2565
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Politifact (สหรัฐอเมริกา)
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ


ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จ

บทสรุป:


ข้อมูลด้านชีววิทยาวิวัฒนาการสมัยใหม่ยืนยันว่าเชื้อโรคสามารถกลายพันธุ์ให้มีความรุนแรงน้อยลงหรือมากขึ้นก็ได้

ข้อมูลที่ถูกแชร์:

มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ทาง Facebook ในสหรัฐอเมริกา โดยอ้างว่าเชื้อโรคที่กลายพันธุ์จะลดความรุนแรงของโรคไปเรื่อยๆ ถ้าเชื้อโรคกลายพันธุ์แล้วเพิ่มความรุนแรงยิ่งขึ้น โฮสต์หรือผู้รับเชื้อที่เชื้อโรคใช้พึ่งพิงจะเสียชีวิตกันหมด และมนุษย์อาจจะสูญพันธุ์ไปนานแล้ว โดยผู้โพสต์ยกตัวอย่างการแพร่ระบาดของไวรัสอีโบลา และการระบาดของไวรัส HIV ในประเทศยูกันดาที่ลดความรุนแรงลงเรื่อยๆ


FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง:

การเหมารวมว่าเชื้อโรคที่กลายพันธุ์จะลดความรุนแรงของโรคไปเรื่อยๆ เป็นการกล่าวอ้างที่ขัดแย้งกับหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ เพราะเชื้อโรคสามารถกลายพันธุ์แล้วมีความรุนแรงมากขึ้นหรือลดลงก็ได้

แอนดรูว์ รีด ผู้เชี่ยวชาญด้านชีววิทยาวิวัฒนาการ มหาวิทยาลัย Penn State University กล่าวว่า การอ้างว่าเชื้อโรคที่ปรับตัวได้ดีจะลดความรุนแรงเพื่อเลี่ยงการทำร้ายโฮสต์ของตนเองมากเกินไม่เป็นความจริงเสมอไป ข้อมูลด้านชีววิทยาวิวัฒนาการสมัยใหม่ยืนยันว่าเชื้อโรคสามารถกลายพันธุ์ให้มีความรุนแรงน้อยลงหรือมากขึ้นก็ได้

ไวรัสไม่สามารถขยายพันธุ์ด้วยตัวเอง จึงต้องอาศัยเซลล์ของโฮสต์ในการผลิตโปรตีนที่จำเป็นต่อการขยายพันธุ์ ยิ่งมีเวลาในการขยายพันธุ์มาก โอกาสที่จะเกิดการผ่าเหล่าระหว่างการแบ่งตัวก็มีสูง ซึ่งไวรัสที่กลายพันธุ์จะมีคุณสมบัติที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทั้งความสามารถในการแพร่เชื้อและความรุนแรงของโรค ซึ่งปัจจัยอาจเกิดจากความกดดันจากการเลือกสรร (Selective Pressure) หรือปัจจัยแวดล้อมอื่นๆ

ความเชื่อที่ว่าเชื้อโรคจะลดความรุนแรงลงเรื่อยๆ เป็นทฤษฎีที่เกิดขึ้นช่วงปลายศตวรรษที่ 19 เมื่อ ธีโอบอลด์ สมิธ นักพยาธิวิทยาชาวอเมริกัน ตั้งข้อสังเกตว่าสัตว์ในฟาร์มที่ป่วยด้วยโรคที่เกิดจากเห็บเป็นพาหะ จะมีอาการรุนแรงน้อยลง เมื่อเทียบกับการติดเชื้อก่อนหน้า

มีทฤษฎีทางเลือกที่เสนอแนวคิดว่า วิวัฒนาการของเชื้อโรคขึ้นอยู่กับการถ่วงดุลระหว่างความต้องการใช้ร่างกายของโฮสต์เป็นเครื่องมือในการแพร่เชื้อ และความเสี่ยงที่จะทำอันตรายต่อร่างกายของโฮสต์ที่ตัวเองอาศัยอยู่

ทฤษฎีดังกล่าวยังเป็นที่ถกเถียงในแวดวงชีววิทยาวิวัฒนาการ เนื่องจากมีการศึกษาที่สนับสนุนแนวคิดดังกล่าวแค่บางส่วน ปัจจัยอื่นๆ เช่น การมีอยู่ของวัคซีนและปริมาณของโฮสต์ที่ใช้ในการแพร่เชื้อล้วนเป็นปัจจัยที่ต้องใช้พิจารณา

เช่นกรณีของไวรัส HIV ซึ่งมีคุณสมบัติปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้อย่างรวดเร็ว แม้ในบางพื้นที่ไวรัสจะก่อความรุนแรงของโรคลดลง แต่อาจจะไปก่อความรุนแรงเพิ่มขึ้นยังพื้นที่อื่นๆ ก็เป็นได้

มีไวรัสหลายชนิดที่สามารถกลายพันธุ์เป็นสายพันธุ์ที่อันตรายยิ่งขึ้นเช่น ไวรัสไข้หวัดใหญ่และไวรัส HIV ที่ให้กำเนิดสายพันธุ์ดื้อยาหลายชนิด ส่วนไวรัสอีโบลาและไวรัสซิกามีการปรับตัวเข้ากับร่างกายของโฮสต์ด้วยการกลายพันธุ์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการแพร่เชื้อสูงสุด ส่วนไวรัส Myxoma ซึ่งแพร่เชื้อในกระต่าย เคยเชื่อว่าเป็นไวรัสที่ทำให้การติดเชื้อซ้ำมีความรุนแรงลดลง ก็พบว่าการติดเชื้อในภายหลังมีความรุนแรงยิ่งขึ้น

เชื้อโรคไม่มีความจำเป็นต้องรักษาชีวิตของโฮสต์เพื่อแพร่เชื้อและขยายพันธุ์ เช่นในกรณีของเชื้อมาลาเรีย การติดเชื้อแต่ละครั้งอาจเกิดจากมาลาเรียหลายสายพันธุ์ สายพันธุ์ที่ก่อโรคที่รุนแรงกว่าจะได้เปรียบสายพันธุ์ที่ก่อโรคน้อยกว่า ด้วยการฆ่าโฮสต์ก่อนที่สายพันธุ์อื่นๆ จะทำการขยายพันธุ์ได้สำเร็จ และทำให้สายพันธุ์ของตัวเองได้ประโยชน์สูงสุดจากการแพร่เชื้อ

ในส่วนของไวรัสโควิด 19 ถือเป็นไวรัสที่มีอัตราแพร่เชื้อสูงสุดในระยะที่ผู้รับเชื้อยังไม่แสดงอาการ ดังนั้นความเป็นอันตรายต่อโฮสต์อาจไม่ใช่อิทธิพลต่อวิวัฒนาการของไวรัสอย่างที่ทฤษฎีทางเลือกเสนอแนะ

ดร.อาเมช อดัลจา ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ มหาวิทยาลัย Johns Hopkins University กล่าวว่า ถ้ามองในเชิงมานุษยรูปนิยม ไวรัสมีความต้องการแค่แพร่เชื้อและขยายพันธุ์ ถ้าวิธีที่ดีที่สุดในการแพร่เชื้อของมันคือการก่อโรคที่รุนแรง ไวรัสชนิดนั้นก็จะรักษาระดับความรุนแรงของโรคเอาไว้ต่อไป

ข้อมูลอ้างอิง:

https://www.politifact.com/factchecks/2021/dec/08/facebook-posts/viruses-and-other-pathogens-can-evolve-become-more/

ดูข่าวเพิ่มเติม

หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์”
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
YouTube :: https://www.youtube.com/@SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: http://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare

สมัครรับฟรี ชัวร์ก่อนแชร์ Newsletter ส่งถึงกล่องอีเมลของคุณทุกสัปดาห์ :: https://i.sure.guru/sureandshareNewsletter

หมายเหตุ : โฆษณาที่ปรากฏอยู่บนหน้าเว็บไซต์นี้ แสดงผลโดยอัตโนมัติจากบริษัทผู้ให้บริการโฆษณา ไม่ใช่การสนับสนุนหรือส่งเสริมจากศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์แต่อย่างใด

Top Viewed • อ่านมากสุด

ดูทั้งหมด

‘ฮุน เซน’ ไลฟ์สดกล่าวถึงปัญหาไทย-กัมพูชา

พนมเปญ 27 มิ.ย. – วันนี้นายฮุนเซน ไลฟ์ผ่านเฟซบุ๊กแต่เช้า พูดถึงเรื่องปัญหาความขัดแย้งไทยกับกัมพูชา สรุปประเด็นได้ดังนี้ 7. ประเด็นอดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร นายฮุน เซนกล่าวว่า เมื่อตอนที่เดินทางมาเยี่ยมนายทักษิณที่ประเทศไทย เห็นกับตาว่า เวลานายทักษิณจะถ่ายรูปด้วยกัน ต้องหยิบปลอกคอทางการแพทย์มาสวมก่อน พอถ่ายรูปเสร็จก็ถอดออก แล้วไปกินข้าวด้วยกันเป็นปกติ 8.นายฮุน เซนระบุว่า กัมพูชาจะไม่อนุญาตให้ชาวต่างชาติดูหมิ่นกองทัพหรือผู้นำกองทัพ และนายฮุน เซน ถือว่าการกระทำของนางสาวแพทองธาร ต่อแม่ทัพภาคที่ 2 ของไทย ถือเป็นการหมิ่นเบื้องสูง.-810.-สำนักข่าวไทย

เช็กโผ ครม.ล่าสุด นายกฯ นั่งควบ รมว.วัฒนธรรม

ทำเนียบฯ 27 มิ.ย. – คืบหน้า ครม.ใหม่ นายกฯ นั่งควบ รมว.วัฒนธรรม โยก “สุดาวรรณ” นั่ง รมว.อว. ขณะที่ หลานชาย สุริยะ “พงศ์กวิน” นั่ง รมว.แรงงาน ความคืบหน้าในการปรับคณะรัฐมนตรี ( ครม.) ชุดใหม่ ล่าสุดมีรายงานว่า น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เตรียมนำรายชื่อคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ขึ้นทูลเกล้าฯ แล้ว โดยโผ ครม.ล่าสุด น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี จะนั่งควบรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม โดย น.ส.สุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม จะไปดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ส่วนนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม จะไปดำรงตำแหน่ง รองนายกรัฐมนตรี ควบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย นายจักรพงษ์ แสงมณี จะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ […]

เร่งหาทอง 38 บาท หลังคนร้ายจบชีวิต หนีความผิด

ชลบุรี 27 มิ.ย. – คนร้ายบุกชิงทอง 38 บาท กลางห้างดังชลบุรี โดดคอนโด หนีความผิด หลังก่อเหตุ 2 ชม. ค้นบ้านเจอเอกสารทวงหนี้จำนวนมาก ตำรวจเร่งหาที่ซ่อนทอง ช่วงสายวานนี้ ประมาณ 09.30 น. เกิดเหตุคนร้าย เป็นชาย สวมเสื้อแขนยาวสวมหมวกใส่แมสก์ปิดบังใบหน้า เข้ามาใช้ปืนจี้พนักงานก่อเหตุชิงทอง ห้างทองภายในห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่ง สาขาบ้านสวน อำเภอเมืองชลบุรี ได้ทองรูปพรรณไปทั้งหมดรวม 38 บาท ซึ่งขณะหลบหนี ดาบตำรวจสมปอง ฟองดา ผบ.หมู่ กองบังคับการสืบสวนสอบสวนภูธรภาค 2 เห็นเหตุการณ์พอดี พยายามกระโดดขวางและเข้าชาร์จตัวผู้ก่อเหตุ จังหวะนั้นผู้ก่อเหตุ ได้ยิงเพื่อเปิดทางหนึ่งนัด กระสุนโดนหมวกกันน็อกดาบตำรวจสมปอง จนเป็นรู และสามารถแย่งปืนมาได้ แต่ไม่สามารถจับตัวได้ คนร้ายวิ่งหนีออกจากห้างไปอย่างรวดเร็วตำรวจในพื้นที่เร่งตรวจสอบกล้องวงจรปิด เพื่อติดตามเส้นทางหลบหนี แต่ผ่านไปเพียง 2 ชั่วโมง ประมาณ 11.30 น. ตำรวจ สภ.ดอนหัวฬ่อ ได้รับแจ้งคนตกจากคอนโดมีเนียม จึงเดินทางไปตรวจสอบพร้อมกู้ภัย […]

พบระเบิดอีกที่หาดสุรินทร์

ภูเก็ต 27 มิ.ย.-พบระเบิดอีก 1 ชุดที่หาดสุรินทร์ จ.ภูเก็ต ชุด EOD เข้าทำลายแล้ว เร่งค้นหาว่ามีจุดวางระเบิดอีกหรือไม่ หลังคนร้ายรับสารภาพวางระเบิดไว้ที่หาดสุรินทร์ 2 จุด ภายหลังจากตำรวจจับผู้ต้องหาลอบวางระเบิดสถานที่ท่องเที่ยวทั้งที่จังหวัดภูเก็ตและกระบี่ ผู้ต้องหาให้การรับสารภาพว่า ยังได้วางระเบิดไว้ที่หาดสุรินทร์ 2 จุด คือที่บริเวณหาดสุรินทร์ ตำบลเชิงทะเล อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต ใกล้กับสถานที่กำลังก่อสร้าง ขณะนี้เจ้าหน้าที่ชุด EOD ตำรวจภูธรภาค 8 ชุดสืบสวนภาค 8 ชุดสืบสวน ตำรวจภูธรจังหวัดภูเก็ต ร่วมกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ สภ.เชิงทะเล เจ้าหน้าที่ อบต.เชิงทะเล และเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต ลงพื้นที่ตรวจสอบบริเวณหาดสุรินทร์ พร้อมอุปกรณ์และเครื่องมือสแกนหาวัตถุต้องสงสัย และเครื่องตรวจจับโลหะ และตรวจพบวัตถุต้องสงสัย 1 ชุด ถูกฝังไว้ใต้ต้นไม้ ใกล้ห้องน้ำ บริเวณที่กำลังมีการปรับปรุงภูมิทัศน์หาดสุรินทร์ ของกรมโยธาธิการและผังเมือง และเจ้าหน้าที่ EOD ใช้ยุทธวิธีในการทำลาย อย่างไรก็ตามขณะนี้เจ้าหน้าที่กำลังค้นหาว่าจะมีจุดวางระเบิดอีกหรือไม่ เพราะจากคำสารภาพของผู้ต้องหา ระบุว่า มีการนำวัตถุต้องสงสัยมาวางไว้ […]

ข่าวแนะนำ

5 คนร้ายปล้นเงิน 3.4 ล้าน กลางห้างดังย่านลาดพร้าว

กรุงเทพฯ 30 ก.ค. – อุกอาจ! นัดซื้อคริปโต กลายเป็นแผนปล้นเงินสด 3.4 ล้านบาท กลางลานจอดรถห้างดังย่านลาดพร้าว ก่อนหลบหนีลอยนวล ตำรวจเร่งสกัดจับคนร้าย เกิดเหตุอุกอาจ ปล้นเงินสด 3.4 ล้านบาท กลางลานจอดรถชั้น 2 ของห้างสรรพสินค้าชื่อดังแห่งหนึ่งย่านลาดพร้าว แขวงและเขตจตุจักร กทม. โดยกลุ่มคนร้ายเป็นชาย 5 คน มีทั้งอาวุธปืนและมีด หลังก่อเหตุ กลุ่มคนร้ายใช้รถยนต์ฮอนด้า ซีวิค สีเทา ทะเบียน ขก 1116 นครสวรรค์ หลบหนีออกจากห้าง ล่าสุดทราบว่า คนร้ายหลบหนีไปตามเส้นทางถนนสายเอเชีย สอบถามผู้เสียหาย ให้การว่า นัดกับกลุ่มคนร้ายมาซื้อทรัพย์สินเป็นเงินคริปโทเคอร์เรนซี 3.4 ล้านบาท โดยผู้เสียหายนำเงินสดมาเพื่อจ่ายแลกกับเงินคริปโต แต่ถูกฝ่ายคนร้ายชิงเงินสดทั้งหมดและขับรถหนีไป ทั้งนี้ ตำรวจสืบสวน สน.พหลโยธิน อยู่ระหว่างลงพื้นที่ตรวจสอบกล้องวงจรปิด และเร่งติดตามตัวคนร้ายมาดำเนินคดี. – สำนักข่าวไทย

จับ 6 ล้อขนยาบ้า 10 ล้านเม็ด ซุกลำโพง

30 มิ.ย. – ขบวนค้ายาเสพติดยังพยายามขนยาบ้าเข้ามาทางชายแดนภาคเหนือของไทย ช่วง 9 เดือนมานี้ เจ้าหน้าที่สกัดได้กว่า 130 ล้านเม็ด แต่ที่หลุดรอดไปได้อีกมหาศาล ซึ่งพบว่ามีการขนยาบ้าลอตใหญ่เข้าสู่พื้นที่ชั้นในมากขึ้น โดยเปลี่ยนจุดพักยาบ้าเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจและใช้รถบรรทุกขนาดใหญ่ขนยาบ้าที่ซุกซ่อนมากับสินค้ามากขึ้น ล่าสุดเจ้าหน้าที่สกัดรถ 6 ล้อ ขนยาบ้า 10 ล้านเม็ด ได้ที่จังหวัดแพร่ โดยซุกซ่อนในตู้ลำโพง คนขับอ้างว่า รับงานจากบริษัทให้ไปส่งสินค้าที่ลพบุรี โดยไม่รู้ว่ามีการซุกซ่อนยาบ้าไว้ เจ้าหน้าที่เร่งขยายผล.-สำนักข่าวไทย

ไฟไหม้โรงงานผลิตทิชชู คนงานสูญหาย 9 คน

สระบุรี 30 มิ.ย. – เหตุไฟไหม้โรงงานผลิตทิชชู จ.สระบุรี มีผู้บาดเจ็บ 7 คน และยังสูญหายอีก 9 คน เป็นพนักงานประจำสำนักงานอยู่บนชั้น 2 และชั้น 3 ล่าสุดมีรายงานพบผู้เสียชีวิตแล้ว 1 ราย เกิดเหตุเพลิงไหม้รุนแรงที่โรงงานผลิตทิชชู ตั้งอยู่ภายในนิคมเหมราช อ.หนองแค จ.สระบุรี รถดับเพลิงรถน้ำจาก อ.หนองแค และใกล้เคียงกว่า 50 คัน รวมถึงอาสาสมัครจากหลายมูลนิธิ รุดไปที่เกิดเหตุ พบเพลิงกำลังโหมลุกไหม้ภายในโรงงานพร้อมกับได้รับแจ้งว่ามีพนักงานอยู่ภายในสำนักงานชั้น 2 และชั้น 3 รวม 10 คน ยังไม่สามารถออกมาได้ จึงเร่งฉีดน้ำสกัดดับเพลิงแต่ก็ไม่สามารถทำได้ เนื่องจากจุดที่เกิดเพลิงไหม้มีกองกระดาษซึ่งเป็นเชื้อเพลิงอย่างดี กระทั่งเวลาล่วงเลยไปกว่า 2 ชั่วโมง จึงสามารถควบคุมเพลิงให้อยู่ในวงจำกัด ขณะที่รถจากโรงพยาบาลหลายแห่ง พร้อมทีมแพทย์และพยาบาลมายังจุดเกิดเหตุเพื่อรอรับผู้บาดเจ็บส่งโรงพยาบาล พร้อมกับตั้งศูนย์บัญชาการเหตุการณ์ รับแจ้งตรวจสอบรายชื่อผู้สูญหาย เบื้องต้นทราบว่ามีผู้สูญหายยังไม่มารายงานตัวจำนวน 11 คน แต่ต่อมาช่วยเหลือออกมาได้ 2 คน จึงยังมีผู้สูญหายในเหตุการณ์นี้อีก […]

โผ ครม.แพทองธาร 1/2 หลังนำรายชื่อทูลเกล้าฯ

ทำเนียบ 30 มิ.ย.-โผ ครม.แพทองธาร 1/2 หลังนำรายชื่อทูลเกล้าฯ นายกฯ ควบ รมว.วัฒนธรรม โยก “สุดาวรรณ” นั่ง รมว.อว. ความคืบหน้าในการปรับคณะรัฐมนตรี (ครม.) ภายหลัง น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี นำรายชื่อคณะรัฐมนตรีแพทองธาร 1/2 ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายแล้ว สำหรับโผการปรับ ครม. ล่าสุด น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ควบ รมว.วัฒนธรรม ซึ่งวันนี้ (30 มิ.ย.) นายกรัฐมนตรี ยอมรับเองว่าจะนั่งตำแหน่ง รมว.วัฒนธรรม เพราะต้องการผลักดันนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ ส่วน รมว.กลาโหม ยังเว้นว่างไว้ ตามรายงานข่าวแจ้งว่า จะให้ พล.อ.ณัฐพล นาคพาณิชย์ รมช.กลาโหม รักษาการแทนไปก่อน ขณะที่นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี จะนั่งควบ รมว.มหาดไทย โดยมีนายเดชอิศม์ ขาวทอง และ […]