หนาวนี้เที่ยวเมืองเหนือ ตามรอยโครงการพระราชดำริ-โครงการหลวง

สำนักข่าวไทย 18 พ.ย.- ลมหนาวมาเยือนแล้ว ตอนบนของประเทศไทยเริ่มมีอากาศเย็น ฤดูท่องเที่ยวกำลังจะเริ่มขึ้น วันนี้ขอพาทุกคนไปเยือนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และโครงการหลวง เส้นทางตามรอยพระบาท ในภาคเหนือ ชมบรรยากาศ ทัศนียภาพที่งดงาม สูดอากาศที่แสนบริสุทธิ์ พร้อมเรียนรู้ความเป็นมาของโครงการต่างด้วย เริ่มออกเดินทางกันเลยค่ะ

1. โครงการพัฒนาดอยตุง (พื้นที่ทรงงาน) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.เชียงราย

จากแนวพระราชดำริของสมเด็จพระศรีนคริทราบรมราชชนนี และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อครั้งอดีต ทำให้วันนี้ โครงการพัฒนาดอยตุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปภัมภ์ กลายเป็นแหล่งการเรียนรู้ที่เผยความงามทั้งทางทัศนียภาพ และวัฒนธรรมที่ได้รับการสืบสาน ก่อตั้งขึ้นเมื่อ 2531 ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 93,515 ไร่ ให้ประโยชน์แก่ชาวบ้าน 29 หมู่บ้าน ประมาณ 11,000 คน

สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงเล็งเห็นว่ารากเหง้าของปัญหาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมบนดอยตุง คือ ความยากจนและการขาดโอกาสในการดำรงชีวิต จึงทรงมีพระราชดำริที่จะนำผืนป่ากลับคืนสู่ดอยตุง พระราชปรัชญาในการทรงงานของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี คือ การพัฒนาคุณภาพชีวิต และส่งเสริมให้คนอยู่ร่วมกับธรรมชาติได้อย่างมีสำนึกและพึ่งพาอาศัยกัน (ที่มา Mae Fah Luang Foundation)

► อัตราค่าเข้าชม บัตรรวม การเข้าชมพระตำหนักดอยตุง สวนแม่ฟ้าหลวง และหอพระราชประวัติ ทั้งชาวไทย และต่างชาติ ราคา 150 บาท เด็กสูงไม่เกิน 120 ซม. เข้าชมฟรี

► ต้องไปให้ได้

• พระตำหนักดอยตุง ที่ประทับแปรพระราชฐาน เพื่อทรงงานของสมเด็จย่า
• ร้านดอยตุงไลฟ์สไตล์ พร้อมจิบกาแฟรสเยี่ยมของโครงการ เวลา 08.00-17.00 น.

► การเดินทาง

จากตัวเมืองเชียงราย ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1 ราว 45 กม. เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1149 ไปอีกประมาณ 15 กม.

2. ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง จ.เชียงราย

ศูนย์พัฒนาโครงการผาตั้ง เดิมเป็นหน่อยย่อยของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยแล้ง ต่อมาชาวบ้านหมู่บ้านผาตั้ง บ้านร่มฟ้าผาหม่น และบ้านศิลาแดง ได้ถวายฎีกา ทูลหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี องค์ประทานมูลนิธิโครงการหลวง เพื่อช่วยส่งเสริมและพัฒนาอาชีพแก่ชาวบ้าน พัฒนาปรับปรุงพื้นที่ให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และโปรดให้จัดตั้งศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง (ที่มา : มูลนิธิโครงการหลวง)

ศูนย์พัฒนาโครงการผาตั้ง ทำการส่งเสริมและผลิตพืชผักเมืองหนาว ไม้ผลเมืองหนาวและการผลิตเมล็ดพันธุ์ผัก ซึ่งบริเวณดอยผาตั้ง ช่วงเดือน ม.ค. คือช่วงผลิดอกของต้นนางพญาเสือโค่ง (ซากุระดอย)

► ต้องไปให้ได้

• แปลงทดสอบการปลูกผักและไม้เสืองหนาว
• ศูนย์ส่งเสริมเกษตรบนที่สูง
• ดอยผาหม่น ชมดอกทิวลิป และลลิลลี่
• ดอยผาตั้ง จุดชมวิวไทย-ลาว และจุดชมทะเลหมอก

► การเดินทาง

จากตัวเมืองเชียงราย ใช้เส้นทาง เชียงราย-เวียงชัย-พญาเม็งราย- บ้านเต่า (ทางหลวงหมายเลข 1233, 1733 และ 1152) ประมาณ 50 กม. ต่อมาถึงบ้านเต่า บ้านท่าเจริญ เวียงแก่น-ปางหัด (ทางหลวงหมายเลข 1155) ระยะทางประมาณ 17 กม. และต่อไปยังบ้านปางหัด-ดอยผาตั้ง อีก 15 กม.

3. พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ จ.เชียงใหม่

พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ มีลักษณะสถาปัตยกรรมแบบไทยประยุกต์เป็นเรือนหมู่ มีทัศนียภาพสวยงาม ดอกไม้เมืองหนาวนานาพันธุ์ และมีอากาศที่เย็นสบายตลอดทั้งปี

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ขึ้นบนดอยบวกห้า เพื่อใช้เป็นที่ประทับในโอกาสเสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐาน และเพื่อรับรองพระราชอาคันตุกะ

► ต้องไปให้ได้

• พระตำหนักพฤกษาวิสุทธิคุณ ที่ประทับของสมเด็จย่า และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา
• พระตำหนักสิริส่องภูพิงค์ หรือพระตำหนักยูคาลิปตัส ที่ประทับของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
• อ่างเก็บน้ำ น้ำพุทิพย์ธาราของปวงชน อ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่ใช้กักเก็บน้ำไว้ใช้ภายในพระตำหนัก

► การเดินทาง

ใช้เส้นทางขึ้นวัดพระธาตุดอยสุเทพ จากหน้าสวนสัตว์เชียงใหม่ ถึงพระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ เป็นระยะทาง 17 กม.

4. ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก จ.เชียงใหม่

ใครที่แสวงหาความบริสุทธิ์ของธรรมชาติและความอบอุ่น ขอแนะนำ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก เหมาะกับการพักผ่อนในช่วงวันหยุด สามารถค้างคืนได้ ราคาเป็นกันเอง

ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก เน้นงานวิจัย ปลูกเห็ดหอมและกาแฟ ภายในพื้นที่กว่า 4 ไร่ มีการเตรียมเพาะกล้าให้กับเกษตรกร ใครที่ชื่นชอบดอกไม้งามหาชมยาก ก็สามารถเข้าชมหมู่ไม้กระถางที่จัดให้ชมภายในศูนย์ฯ อาทิ ต้นบีโกเนีย กล้วยไม้ปีกผีเสื้อ และอื่นๆ
เรียงรายอยู่ในเรือนเพาะชำให้ได้ซื้อหาติดไม้ติดมือกลับบ้าน ใครที่ต้องการ

► ต้องไปให้ได้

• วัดคันธาพฤกษา สถาปัตยกรรมแบบล้านนาโบราณ และโบสถ์ กลางน้ำ
• บ้านแม่กำปอง สัมผัสวิถีชีวิตและประเพณีพื้นบ้าน
• Flight of the Gibbon สนุกสุดเหวี่ยงไปกับซิปไลน์ 5 กม. ที่ขึ้นชื่อว่ายาวที่สุดในเอเซีย
• จิบกาแฟรสชาติดีเยี่ยมที่ร้านกาแฟของโครงการ
• เดินป่าขึ้นลงน้ำตก 7 ชั้น ที่น้ำตกแม่กำปอง

► การเดินทาง

จากเชียงใหม่ ประมาณ 55 กม. ใช้เส้นทางเชียงใหม่-สันกำแพง-แม่ออน ผ่าน้ำพุร้อนสันกำแพงไปทางบ้านแม่กำปอง ศูนย์ตีนตกจะอยู่ซ้ายมือ ก่อนถึงบ้านแม่กำปอง

5. ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ (ขุนวาง) จ.เชียงใหม่

ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ (ขุนวาง) เป็นอีกหนึ่งจุดชมต้นนางพญาเสือโคร่ง หรือ‎ซากุระเมืองไทย ซึ่งจะผลิบานช่วงกลางเดือน ม.ค. ถึง กลางเดือน ก.พ.ของทุกปี สัมผัสอากาศเย็นสบายช่วงฤดูหนาว

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทอดพระเนตรเห็นการปลูกฝิ่นจำนวนมากของชาวบ้าน ทรงมีพระราชดำรัสให้กองพืชสวน กรมวิชาการเกษตร ดำเนินการปรับปรุงพื้นที่แห่งนี้ ให้เป็นสถานที่ทดลอง ขยายพันธุ์ ส่งเสริม และถ่ายทอดเทคโนโลยีการปลูกพืชเมืองหนาวบนที่ราบสูงให้กับเกษตรกร ทดแทนการปลูกฝิ่น

ปัจจุบันภายในพื้นที่ของโครงการ คือแหล่งเพาะปลูกและวิจัยพืชพรรณและไม้ผลเมืองหนาว เช่น สาลี่ พลัม แมคคาเดเมีย เกาลัดจีน สตรอว์เบอร์รี เป็นต้น

► ต้องไปให้ได้

• จุดชมต้นนางพญาเสือโคร่ง ภายในพื้นที่ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่
• ไร่กาแฟ
• ชมแปลงทดลองการเกษตรภายในศูนย์

► การเดินทาง

ใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1009 เลี้ยวขวาที่สามแยกบริเวณหมู่บ้านขุนกลาง (ประมาณหลักกิโลเมตรที่ 31) ขับตรงไปประมาณ 18 กม. จนถึงขุนวาง

6. ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราดำริ จ.เชียงใหม่

เดิมเคยเป็นพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม กินพื้นที่กว้างใหญ่ถึง 8,500 ไร่ จากวันนั้นมาถึงวันนี้ กว่า 34 ปีแล้ว ที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้มุมานะทำการศึกษาวิจัย พัฒนารูปแบบระบบชลประทาน พัฒนาแหล่งน้ำ ควบคู่ไปกับการพัฒนาป่าไม้และฟื้นฟูผืนดิน ซึ่งเดิมเคยเป็นพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม ได้รับการขนานนามว่าเป็น พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต หรือสวนเพื่อการศึกษา

► ต้องไปให้ได้

• สวนหกศูนย์ ใจกลางของศูนย์พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต
• วัดป่าศาลาปางสัก (วัดหลวงตา) ปฏิบัติธรรมตามแนวทางของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
• โครงการพระราชดำริน้ำพุร้อนสันกำแพง ธารน้ำร้อน
• ชมสาธิตการสร้างฝายไม้ไผ่
• แคมป์ปิ้งริมอ่างเก็บน้ำในอุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้

► การเดินทาง

วิ่งมาทางหลวง 118 สายเชียงใหม่-เชียงราย และตรงขึ้นทิศตะวันออกเฉียงเหนือราว 24 กม. ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยฮ่องไคร้ จะตั้งอยู่ ทางขวามือห่างจากถนนประมาณ 2 กม.

7. สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง จ.เชียงใหม่

จากพระราชดำริที่ทรงห่วงใยเกษตรกรชาวไทยภูเขาที่มีการปลูกฝิ่นเป็นอาชีพหลัก สถานีเกษตรหลวงอ่างขางจึงเกิดขึ้น เพื่อใช้เป็นแปลงทดลอง ปลูกพืชผักเมืองหนาวคุณภาพดีแทนป่าฝิ่นดั้งเดิม สตรอว์เบอร์รี เป็นพืชพันธุ์ชนิดแรกๆ ที่นำมาทดลองปลูกที่นี่ จนได้พันธ์ุที่เหมาะสมกับเมืองไทย โดยใช้ชื่อว่า พันธุ์พระราชทาน หากจะมาเก็บสตรอว์เบอร์รี แนะนำให้มาช่วงเดือน พ.ย. ถึง เม.ย. ของทุกปี นอกจากนี้ยังมีดอกซากุระเมืองไทยที่บานสะพรั่ง

ปัจจุบันสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามอันดับต้นๆ ของเมืองไทย เป็นแหล่งจำหน่ายพืชผักผลไม้เมืองหนาวคุณภาพดี

► ต้องไปให้ได้

• สวนคำดอย
• แหล่งรวบรวมดอกกุหลาบพันปีนำเข้า รวมทั้งดอกไม้เมืองหนาว
• สวนหอม
• แหล่งรวมพันธุ์ไม้หอม ทั้งในและต่างประเทศ
• สวนสมเด็จ
• แหล่งรวมซากุระ พันธุ์แท้จากญี่ปุ่น

► การเดินทาง

จากเชียงใหม่ ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 (เชียงใหม่-ฝาง) ถึงตำบลเมืองงาย เลี้ยวเข้าสู่ทางหลวง 1178 ผ่านบ้านอรุโณทัย ไปยังดอยอ่างขาง

8. ศูนย์ภูฟ้าพัฒนา อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.น่าน

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระราชดำริให้ดำเนินการช่วยเหลือชาวบ้านในเขตอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน หลังทอดพระเนตรบ่อเกลือสินเธาว์ ณ บ้านบ่อหลวง และทรงทราบถึงปัญหาในพื้นที่ จนกลายมาเป็นศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในปี พ.ศ. 2542

ศูนย์ภูฟ้าจัดตั้งขึ้นเพื่อใช้เป็นต้นแบบการพัฒนาและถ่ายทอดความรู้การพัฒนาไปสู่ราษฎรในพื้นที่เป้าหมายท้องที่อำเภอบ่อเกลือ และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ ตลอดจนพัฒนาพื้นที่ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ศึกษาธรรมชาติ และวัฒนธรรมท้องถิ่นแห่งสำคัญของจังหวัดน่าน

► ต้องไปให้ได้

• พระตำหนักภูฟ้า ที่ประทับของสมเด็จพระเทพฯ ในโอกาสเสด็จมาทรงงาน
• เรือนเพาะชำกล้าไม้
• อาคารแปรรูปชาอูหลง ชมและชิมชาอูหลงแบบสดๆ
• ชมการผลิตเกลือสินเธาว์บนแหล่งผลินบนที่ราบสูง (แหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียง)

► การเดินทาง

จากตัวเมืองน่าน วิ่งไปประมาณ 100 กม. ถึง อ.บ่อเกลือ ข้ามสะพานข้ามคลอง เลี้ยวไปทางศูนย์ภูฟ้า ตรงไปอีก 8 กม. จะจากสามแยกบ่อเกลือ เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวง 1336 ขับไปอีก13 กม. จะถึงปากทางเข้าศูนย์ฯ ขับต่อไปอีก 2.5 กม. ก็จะถึงตัวศูนย์ฯ

9. ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงปังคำ จ.พะเยา

ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงปังค่า เป็นโครงการพระราชดำริ โครงการหลวงหนึ่งเดียวในจังหวัดพะเยา ลักษณะภูมิประเทศที่เป็นเนินเขาและภูเขาสูง รูปแบบการเกษตร จึงเป็นแบบเมืองหนาว มีแหล่งน้ำสำคัญคือ ลำน้ำแม่คะ และลำน้ำเงิน

ด้วยทัศนียภาพที่งดงามของบ้านปังค่า ซึ่งตั้งอยู่ภายในวนอุทยานแห่งชาติภูลังกา ทำให้ที่นี่ได้รับการขนานนามว่าเป็นกุ้ยหลินเมืองไทย และเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวมา เฝ้าชมพระอาทิตย์ตกที่ลานหินล้านปี มีการจัดแสดงวัฒนธรรม ศิลปะและงานหัตถกรรมชาวเขา ในช่วงเทศกาลปีใหม่ (ช่วงตรุษจีน) ชาวเขาจะแต่งกายด้วยชุดประจำเผ่า

► ต้องไปให้ได้

• ภูเทวดาที่ยอดดอยภูลังกา
• หมู่บ้านสิบสองพัฒนาและบ้านปางค่าเหนือ
• แปลงสาธิตการปลูกผักในโรงเรือน ชมแปลงผักเมืองเหนือ อาทิ มะเขือเทศโทมัส, เสาวรสหวาน, อะโวคาโด, แมคคาเดเมีย, มะม่วงนวลคำ และเคพกูสเบอร์รี
• ชมทะเลหมอกมีหลากหลายจุด อาทิ บ้านปางมะโอ ดอยภูนม และดอยหัวลิง
• ถ่ายภาพคู่กับทุ่งดอกเยอบีร่าและกุหลาบหลายสายพันธุ์
• กางเต็นท์พักท่ามกลางธรรมชาติ ใจกลางวนอุทยานภูลังกา

► การเดินทาง

จากใจกลางเมือง ผ่าน อ.ดอกคำใต้-จุนมุ่งหน้าไป อ.เชียงคำ ตามทางหลวงหมายเลข 1179 เลี้ยวขวาที่ กม.8เข้าทางหลวงสาย 1148 สายเชียงคำ -น่าน จากนั้นเลี้ยวซ้ายที่ กม.90 ประมาณ 5 กม. จนถึงวนอุทยานภูลังกา

10. โครงการพัฒนาป่าไม้ ตามแนวพระราชดำริ ภูหินร่องกล้า จ.พิษณุโลก

ใครแวะเวียนมาสูดอากาศสดชื่นท่ามกลางภูเขาเขียวขจีสัมผัสอากาศเย็นสบายกันที่อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า จังหวัดพิษณุโลก ที่นี่ยังมีแหล่งเรียนรู้การพัฒนาป่าไม้และเพาะชำกล้าไม้หายาก อันเป็นโครงการตามแนวพระราชดำริที่น่าสนใจไม่แพ้กัน

โครงการพัฒนาป่าไม้ตามแนวพระราชดำริ ภูหินร่องกล้า จัดตั้งขึ้นเพื่อการฟื้นฟูสภาพป่า เพาะชำกล้าไม้ และส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับราษฎร ที่โครงการฯ มีแปลงปลูกกาแฟสายพันธุ์อาราบิก้า แปลงสาธิตการปลูกสตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน

พื้นที่ในโครงการฯ มีแนวหินผาเป็นจุดชมวิวถึง 6 จุดสำคัญ ได้แก่ ผาไททานิค ผาพบรัก ผาบอกรัก ผาคู่รัก ผารักยืนยง และผาสลัดรัก สามารถยืนชมทิวทัศน์ผืนป่าเขียวชอุ่ม ไม่เพียงแค่ทุ่งดอกกระดาษและหน้าผาแห่งรักเท่านั้น ในช่วงฤดูหนาว ที่นี่ยังเป็นจุดชมดอกนางพญาเสือโคร่ง หรือซากุระเมืองไทยผลิบานอีกหนึ่งจุด

► ต้องไปให้ได้

• ทุ่งดอกกระดาษหรือดอกบานไม่รู้โรย
• ลานหินปุ่ม
• ผาชูธง จุดชมอาทิตย์ยามลับขอบฟ้า

► การเดินทาง

ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 สายพิษณุโลก-หล่มสัก ถึงสามแยกบ้านแยง แยกขวาผ่านบ้านห้วยตีนตั่ง- บ้านห้วยน้ำไซ-ฐานพัชรินทร์ สู่ที่ทำการอุทยานฯ รวมระยะทางประมาณ 31 กม.

11. ศูนย์บริการและพัฒนาที่สูงปางตอง ตามพระราชดำริ จ.แม่ฮ่องสอน

ศูนย์บริการและพัฒนาที่สูงปางตอง ตามพระราชดำริ หรือศูนย์ปางตอง ปัจจุบันมีการขยายพื้นที่โดยแบ่งเป็น โครงการพระราชดำริปางตอง 1 (ห้วยมะเขือส้ม) โครงการพระราชดำริปางตอง 2 (ปางอุ๋ง) โครงการ พระราชดำริปางตอง 3 (แม่สะงา-หมอกจำแป่) และโครงการพระราชดำริปางตอง 4 (พระตำหนักปางตอง) พัฒนาเป็นศูนย์แห่งการเรียนรู้บนพื้นที่สูง และเป็นแหล่งท่องเที่ยวตามรอยพระบาทแห่งสำคัญ

ศูนย์ปางตอง คือแหล่งเรียนรู้สู่การขยายผล เพื่อชุมชน คน และป่าในพื้นที่เป้าหมาย ประกอบไปด้วยศูนย์การวิจัยเชิงพัฒนาส่งเสริมอาชีพบนพื้นที่สูงหลายแขนง สถานีวิจัยทดสอบพันธุ์สัตว์ การเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่า ตลอดจนศูนย์อนุรักษ์และจัดการพื้นที่ป่า และการพัฒนาระบบไฟฟ้าพลังน้ำ

► ต้องไปให้ได้

• พระตำหนักปางตอง
• สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าปางตอง ชมสัตว์ป่าหาดูยากกว่า 30 ชนิด
• สถานีแปลงพันธุ์ไม้ดอก
• ลัดเลาะเนินเขา ข้ามลำธารขึ้นไปชมพระตำหนักปางตอง
• ชมหิ่งห้อยยามค่ำคืนที่เส้นทางศึกษาธรรมชาติ
• ชมฝูงแกะและฝูงม้าที่ลานทุ่งหญ้ากว้าง แปลงผักปลอดสารพิษและผักพื้นเมือง

► การเดินทาง

ใช้ทางหลวง 1095 แม่ฮ่องสอน-ปายเมื่อถึงกม.ที่ 10 เลี้ยวซ้ายไปบ้านหมอกจำแป๋ ประมาณ 70 กม.

---

ขอบคุณข้อมูลจาก การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย