Died Suddenly สารคดีลวงโลก อ้างคนฉีดวัคซีนโควิดตายเพราะ “ลิ่มเลือดขาว”

27 เมษายน 2567
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

หนึ่งในสารคดีที่สร้างความเข้าใจผิดเกี่ยวกับความปลอดภัยของวัคซีนโควิด-19 มากที่สุด ได้แก่ Died Suddenly สารคดีความยาว 69 นาที ผลงานของ สตู ปีเตอร์ส พิธีกรชาวอเมริกันผู้สร้างชื่อจากการเผยแพร่ทฤษฎีสมคบคิด เนื้อหาใน Died Suddenly พยายามอ้างว่า หลังการรณรงค์วัคซีนโควิด-19 พบผู้เสียชีวิตอย่างเฉียบพลันมากขึ้น (Died Suddenly) จึงพยายามเชื่อมโยงว่า สาเหตุมาจากการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในร่างกายของผู้ฉีดวัคซีนโควิด-19

สตู ปีเตอร์ส เริ่มเข้าสู่วงการในฐานะนักร้องเพลงแร็ปและนักล่าเงินรางวัล ก่อนจะผันตัวมาจัดรายการพอดแคสต์ของตัวเองในชื่อ The Stew Peters Show เมื่อปี 2020 โดยเนื้อหาเน้นเผยแพร่แนวคิดอนุรักษ์นิยมสุดโต่ง ทั้งการเชิดชูคนผิวขาว เหยียดหยามผู้มีความหลากหลายทางเพศ เหยียดคนเชื้อชาติยิว ไม่ยอมรับการมีอยู่ของเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในสงครามโลกครั้งที่ 2 รวมถึงข่าวปลอมเกี่ยวกับวัคซีนโควิด-19 จน Spotify and iHeartRadio เคยลบเนื้อหาบางตอนของ The Stew Peters Show ออกไปจากระบบมาแล้ว

ในปี 2022 สตู ปีเตอร์ส ได้นำ Died Suddenly สารคดีโจมตีความปลอดภัยของวัคซีนโควิด-19 ออกมาเผยแพร่ทาง Rumble และ X (Twitter) เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2022 โดยพยายามเชื่อมโยงการตายเฉียบพลันกับการเกิดลิ่มเลือดอุดตันจากวัคซีนโควิด-19

แต่แหล่งข้อมูลที่ สตู ปีเตอร์ส ใช้อ้างอิง กลับไม่ใช่พยาธิแพทย์ซึ่งรับผิดชอบด้านการชันสูตรศพ แต่กลับอ้างอิงความเห็นของผู้คนในแวดวงการจัดงานศพและการแต่งศพ ซึ่งเป็นอาชีพที่ไม่อาจรู้ได้ว่า สาเหตุการเสียชีวิตหรือการเกิดลิ่มเลือดอุดตันมาจากสิ่งใด

ความเห็นของช่างแต่งศพ

แหล่งข้อมูลสำคัญของ Died Suddenly มาจากความเห็นของ ริชาร์ด เฮิร์ชแมน ช่างแต่งศพผู้ตั้งข้อสังเกตว่า พบลิ่มเลือดในศพจำนวนมากอย่างผิดสังเกต ลิ่มเลือดที่พบมีความเหนียวไม่ต่างจากยางหรือเนื้อปลาหมึก เขาจึงไม่แปลกที่คนเหล่านี้จะป่วยด้วยภาวะหลอดเลือดอุดตัน

แชด วิสแนนท์ เจ้าของกิจการจัดงานศพ ยืนยันใน Died Suddenly ว่า แต่เดิมเขาไม่ตั้งข้อสงสัยถึงความปลอดภัยของวัคซีน แต่หลังจากเห็นลิ่มเลือดในศพจำนวนมาก วันนี้เขาจึงเปลี่ยนมาเป็น Anti Vaxxer หรือผู้มีแนวคิดต่อต้านวัคซีนในที่สุด

Factcheck.org ได้ติดต่อไปยัง แชด วิสแนนท์ เพื่อขอความเห็น แต่ไม่ได้รับการติดต่อกลับ แต่มีโอกาสได้พูดคุยกับ บรูค วิสแนนท์ ภรรยาของเขา ซึ่งเธอยืนยันว่า ลิ่มเลือดที่พบในศพไม่ใช่สิ่งผิดปกติ ส่วนเธอก็ไม่ได้มีแนวคิดต่อต้านวัคซีนเหมือนกับสามี โดยให้ความเห็นว่า นับตั้งแต่อดีตประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ เข้ามาดำรงตำแหน่งผู้นำสหรัฐฯ เมื่อปี 2017 การเผยแพร่ข่าวปลอมข้อมูลเท็จในสังคมก็เป็นไปอย่างแพร่หลาย และส่งผลต่อความคิดผู้คนจำนวนมาก รวมถึงสามีของเธอเอง

บรูค วิสแนนท์ ย้ำว่า ริชาร์ด เฮิร์ชแมน ช่างแต่งศพในสารคดี Died Suddenly เคยทำงานแต่งศพให้กับกิจการของเธอกับสามี และยืนยันว่าเขาไม่มีทางรู้ว่าศพใดผ่านการฉีดวัคซีนโควิด-19 มาก่อนหรือไม่

ช่างแต่งศพไม่มีทางรู้ประวัติสุขภาพของศพ

สอดคล้องกับความเห็นของสมาคมผู้จัดงานศพแห่งชาติสหรัฐฯ (NFDA) และสมาคมผู้จัดงานศพแห่งสหราชอาณาจักร (NAFD) ที่ยืนยันว่า ช่างแต่งศพและผู้จัดงานศพไม่ใช่อาชีพที่สามารถยืนยันความสัมพันธ์ระหว่างการฉีดวัคซีนและการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน บทบาทดังกล่าวเป็นหน้าที่ของหมอ, นักวิทยาศาสตร์ หรือผู้ตรวจสอบทางการแพทย์ สภาวะในหลอดเลือดของผู้เสียชีวิตขึ้นอยู่กับสาเหตุการตายและระยะเวลาของการเสียชีวิต ซึ่งช่างแต่งศพและผู้จัดงานศพไม่รู้ข้อมูลดังกล่าว เพราะพวกเขาไม่ได้อยู่ในกระบวนการยืนยันสาเหตุการเสียชีวิต

ซาสเกีย มิดเดลดอร์ป หัวหน้าแผนกอายุรศาสตร์ โรงพยาบาล Radboud University Medical Center ประเทศเนเธอร์แลนด์ อธิบายว่า ลิ่มเลือดที่เกาะกันเป็นเส้นใยในร่างของผู้เสียชีวิต เป็นเรื่องปกติที่พบได้ในศพผู้ตาย ไม่ว่าจะฉีดวัคซีนหรือไม่ก็ตาม ที่แปลกคือช่างแต่งศพกลับตั้งคำถามถึงอันตรายของวัคซีน ทั้ง ๆ ที่ไม่มีหลักฐานว่ามีความเชื่อมโยงกับการเกิดลิ่มเลือดของผู้ตาย เพราะมีเพียงแพทย์ที่ศึกษาด้านพยาธิวิทยาโดยตรงเท่านั้น ที่สามารถวินิจฉัยการเกิดลิ่มเลือดกับสาเหตุการเสียชีวิตได้

เบน ชมิดท์ ผู้จัดงานศพและผู้เชี่ยวชาญด้านการแต่งศพ มองว่า ข้ออ้างในสารคดีเป็นเพียง Clickbait หรือการพาดหัวข่าวเพื่อให้ผู้ชมหลงเชื่อเท่านั้น เพราะเป็นไปไม่ได้ที่ช่างแต่งศพจะรู้ประวัติสุขภาพของผู้เสียชีวิต นอกจากจะเป็นญาติใกล้ชิดกับคนตาย การดองศพจะเริ่มขึ้นก่อนที่สาเหตุการเสียชีวิตจะได้รับการยืนยัน ช่างแต่งศพจึงไม่มีทางรู้สาเหตุของการเสียชีวิต หรือแม้แต่สถานะการฉีดวัคซีนของผู้เสียชีวิต

ข้อมูลจากสมาคมผู้จัดงานศพแห่งชาติสหรัฐฯ (NFDA) เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปี 2022 ยืนยันว่า พบการเกิดลิ่มเลือดมากขึ้นในศพของผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อโควิด-19 ทั้งศพของผู้ที่ฉีดวัคซีนและไม่ฉีดวัคซีน

ลิ่มเลือดหลังการตาย

ความเห็นของผู้เชี่ยวชาญมองว่า ลิ่มเลือดที่ปรากฏในสารคดี แท้จริงแล้วคือลิ่มเลือดหลังการเสียชีวิต หรือ Postmortem Blood Clot ซึ่งผิวสัมผัสมีลักษณะเรียบและเหนียวมากกว่าลิ่มเลือดทั่วไป

ดร.เอริค เบินเนทท์ แพทย์จากศูนย์ Irving Medical Center มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา อธิบายว่า ลิ่มเลือดที่เห็นในสารคดีคือลิ่มเลือดหลังการเสียชีวิต และมีลักษณะตามที่ช่างแต่งศพอธิบายไว้ในสารคดีทุกประการ ถือเป็นเรื่องน่าตกใจที่สิ่งเหล่านี้ถูกนำมาสร้างความหวาดกลัวผิด ๆ ต่อสาธารณชน

โมนิกา ตอเรส ช่างแต่งศพอธิบายว่า ลิ่มเลือดหลังการเสียชีวิตอาจเกิดกับศพที่ถูกแช่เย็นนานเกินไป ซึ่งเกิดขึ้นได้เสมอในกรณีที่ต้องจัดการกับศพคราวละมาก ๆ แต่ผู้สร้างสารคดีกลับนำมาเป็นประเด็นให้ผู้คนตกใจกลัว

การบิดเบือนภาพการผ่าตัด

นอกจากนี้ยังพบว่า ภาพบางส่วนในสารคดีนำมาจากวิดีโอสาธิตการผ่าตัดหัวใจเพื่อนำลิ่มเลือดอุดตันออกจากหลอดเลือด ซึ่งเป็นการรักษาที่มีความเสี่ยงสูงและใช้ในกรณีจำเป็นเท่านั้น โดยคลิปดังกล่าวถูกถ่ายเอาไว้ตั้งแต่เดือนเมษายนปี 2019 จึงพิสูจน์ได้ว่าเหตุการณ์ในคลิปไม่มีความเกี่ยวข้องกับวัคซีนโควิด-19 ที่ผลิตในช่วงปลายปี 2020

แม้ลิ่มเลือดที่อยู่ในสารคดี อาจจะไม่ใช่ลิ่มเลือดหลังการเสียชีวิตหรือ Postmortem Blood Clot ทั้งหมด ลิ่มเลือดบางส่วนอาจเกิดขึ้นตั้งแต่ผู้ตายยังมีชีวิต แต่ก็ไม่มีหลักฐานใดยืนยันได้ว่า วัคซีนคือสาเหตุของการเกิดลิ่มเลือดเหล่านั้น

โอกาสเกิดลิ่มเลือดจากวัคซีนโควิด-19 ชนิด Viral Vector

เป็นจริงที่ว่า อาการลิ่มเลือดอุดตัน คืออาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ยากจากวัคซีนโควิด-19 ชนิด Viral Vector โดยมีสัดส่วนการเกิดอาการ TTS หรือการเกิดลิ่มเลือดและเกล็ดเลือดต่ำกับผู้รับวัคซีนของบริษัท Johnson & Johnson เพียง 4 เคสต่อ 1 ล้านโดสเท่านั้น

นอกจากนี้ วัคซีนโควิด-19 ชนิดที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบันอย่างวัคซีน mRNA ก็เป็นวัคซีนที่แทบไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดลิ่มเลือดอุดตันอีกด้วย

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่าการฉีดวัคซีนโควิด-19 ยังเป็นการป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันอีกทางหนึ่ง เนื่องจากลิ่มเลือดอุดตันเป็นหนึ่งในอาการข้างเคียงจากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 อีกด้วย

ผลตอบรับของสารคดี Died Suddenly

การเชื่อมโยงผิด ๆ ว่าวัคซีนโควิด-19 มีความสัมพันธ์กับการเสียชีวิตอย่างเฉียบพลัน สร้างความเข้าใจผิดในสังคมเป็นวงกว้าง เพียงแค่ 2 วัน ก็มีผู้รับชมสารคดีทาง Rumble มากกว่า 4 ล้านครั้ง และมียอดรับชมทาง X (Twitter) มากกว่า 1.5 ล้านครั้ง การประเมินเมื่อช่วงต้นปี 2023 พบว่า Died Suddenly ทำยอดวิวรวมกันกว่า 20 ล้านครั้ง หลังได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มอนุรักษ์นิยม ทั้งสื่อมวลชนและนักการเมืองที่มีแนวคิดต่อต้านวัคซีน

ภัยสังคม

เดือนพฤศจิกายน 2022 สำนักข่าว BBC รายงานว่า มีหลายครอบครัวที่สูญเสียญาติพี่น้องกะทันหัน ตกเป็นเป้าโจมตีทางออนไลน์ของกลุ่มคนที่หลงเชื่อแนวคิดผิด ๆ จาก Died Suddenly

หนึ่งในนั้นคือ วิคตอเรีย สตรีชาวอเมริกันผู้สูญเสีย แมดดี หญิงคนรักที่จากไปด้วยอาการหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันหลังใช้ชีวิตร่วมกันมากว่า 23 ปี แต่ข้อความไว้อาลัยทางออนไลน์กลับถูกเหล่า Anti Vaxxer เข้ามาโพสต์ข้อความใส่ร้าย โดยอ้างว่าสาเหตุการเสียชีวิตมาจากการหลงเชื่อเรื่องความปลอดภัยของวัคซีน

แม้ วิคตอเรีย จะชี้แจงว่าคนรักของเธอป่วยเป็นมะเร็งระยะลุกลาม และการเสียชีวิตของเธอไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีน แต่เหล่า Anti Vaxxer ก็ไม่ยอมรับฟัง และรุมประณามว่าวิคตอเรียกำลังโกหกต่อชาวโลก

เสียงประณามจากวงการวิทยาศาสตร์

เดวิด กอร์สกี แพทย์ชาวอเมริกันผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดมะเร็ง มองว่า Died Suddenly เป็นภาพยนตร์โฆษณาชวนเชื่อและสารคดีวิทยาศาสตร์ปลอม จากการนำลิ่มเลือดหลังการตายมาสร้างความเข้าใจผิดแก่สังคม

แอนเจลา ราสมุสเซน นักไวรัสวิทยาชาวแคนาดา ประณามว่า Died Suddenly คือสารคดีจอมปลอมที่จ้องหาเงินจากเรื่องโกหก หลายคนที่สารคดีนำภาพมาอ้างว่าตายจากวัคซีน เมื่อตรวจสอบแล้วพบว่าเกินครึ่งยังมีชีวิตอยู่

โจนาธาน จาร์รี นักสื่อสารวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแม็คกิลล์ ประเทศแคนาดา เปรียบเทียบว่า การสร้างสารคดี Died Suddenly เหมือนกับการหาประโยชน์กับคนตาย (Grave-Robbing) ฝ่าฝืนจรรยาบรรณสื่อสารมวลชน ด้วยการนำภาพผู้เสียชีวิตมาใช้เผยแพร่วิทยาศาสตร์ปลอมโดยไม่ได้รับความยินยอม

Died Suddenly ยังถูกตำหนิจากสมาชิกบางรายของกลุ่ม Anti Vaxxer ที่มองว่า เนื้อหาเน้นการโจมตีวัคซีนโควิด-19 แบบด่วนสรุปเช่นนี้ กลับจะทำให้ความน่าเชื่อถือของกลุ่ม Anti Vaxxer ลดลงมากกว่า

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.factcheck.org/2022/12/scicheck-died-suddenly-pushes-bogus-depopulation-theory/
https://www.reuters.com/article/fact-check-viral-video-promotes-baseless/fact-check-viral-video-promotes-baseless-vaccine-depopulation-theory-idUSL1N32Y1SI
https://en.wikipedia.org/wiki/Stew_Peters
https://en.wikipedia.org/wiki/Died_Suddenly