ชัวร์ก่อนแชร์: ฉีดวัคซีนเสี่ยงติดโควิดมากกว่าคนมีภูมิธรรมชาติ 13 เท่า จริงหรือ?

22 ธันวาคม 2564
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Politifact, Factcheck.org (สหรัฐอเมริกา)
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ

ประเภทข่าวปลอม: ทำให้เข้าใจผิด

บทสรุป:

ผลวิจัยแสดงประสิทธิภาพของภูมิคุ้มกันธรรมชาติ แต่มองข้ามความเสี่ยงของการติดเชื้อโควิด 19 ทั้งการเสียชีวิตและปัญหาสุขภาพระยะยาว
ผู้เชี่ยวชาญย้ำว่าวัคซีนคือวิธีสร้างภูมิคุ้มกันที่ปลอดภัยที่สุด แม้แต่ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันธรรมชาติก็สามารถเพิ่มประสิทธิภาพภูมิคุ้มด้วยการฉีดวัคซีน

ข้อมูลที่ถูกแชร์:

มีข้อมูลบิดเบือนเผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์ในสหรัฐอเมริกา โดยกลุ่มที่มีแนวคิดต่อต้านวัคซีนในสหรัฐฯ อ้างว่าคนที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 ครบ 2 โดส มีโอกาสติดเชื้อโควิด 19 มากกว่าคนที่มีภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อโควิด 19 ถึง 13 เท่า แสดงให้เห็นว่าภูมิคุ้มกันจากวัคซีนสู้ภูมิกันธรรมชาติไม่ได้

FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง:

ข้ออ้างดังกล่าว นำมาจากผลวิจัยของ Maccabi Healthcare Services โรงพยาบาลในนครเทล อาวีฟ ประเทศอิสราเอล ซึ่งเผยแพร่ใน medRxiv.com เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม 2021 ซึ่งเว็บไซต์ดังกล่าวเป็นแหล่งเผยแพร่งานวิจัยฉบับก่อนการตีพิมพ์ (Preprint) ซึ่งยังไม่ผ่านการพิชญพิจารณ์ (Peer Review) หรือการประเมินความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญในแวดวงวิชาการ จึงไม่สามารถนำไปใช้อ้างอิงในงานปฏิบัติการทางคลินิกได้

ทีมวิจัยได้ศึกษาการติดเชื้อโควิด 19 ในประเทศอิสราเอลระหว่างเดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม 2021 ซึ่งเป็นช่วงที่้ไวรัสโควิด 19 สายพันธุ์เดลต้าระบาดอย่างหนัก โดยแบ่งกลุ่มตัวอย่างเป็น 3 กลุ่ม คือผู้ที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 ของบริษัท Pfizer/BioNTech ครบ 2 โดสจำนวน 674,000 คน, ผู้ติดเชื้อโควิด 19 โดยไม่เคยฉีดวัคซีน 63,000 คน และผู้ติดเชื้อโควิด 19 แล้วได้รับวัคซีน Pfizer จำนวน 1 โดสหลังจากหายป่วยไปแล้วเป็นเวลา 3 เดือนจำนวน 42,000 คน

ผลวิจัยพบว่า ผู้ที่ฉีดวัคซีน Pfizer ครบ 2 โดส มีโอกาสติดเชื้อโควิด 19 หลังฉีดวัคซีน (Breakthrough Infection) มากกว่าผู้ที่มีภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อโควิด 19 มาก่อนถึง 13 เท่า ซึ่งแสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพในการป้องกันโรคที่ดีกว่าและยั่งยืนกว่าของภูมิคุ้มกันธรรมชาติ

อย่างไรก็ดี สิ่งที่กลุ่มต่อต้านวัคซีนไม่ได้ชี้แจงในข้อความที่เผยแพร่ คือจำนวนการติดเชื้อที่แท้จริงของกลุ่มตัวอย่างทั้ง 2 กลุ่มซึ่งถือว่าน้อยมาก โดยมีผู้ติดเชื้อหลังฉีดวัคซีนครบ 2 โดยจำนวน 238 คนและมีผู้ติดเชื้อซ้ำหลังหายป่วยจากโควิด 19 จำนวน 19 คน

นอกจากนี้ยังพบว่า ผู้ที่เคยติดเชื้อโควิด 19 แล้วได้ฉีดวัคซีน Pfizer 1 เข็ม มีโอกาสกลับไปติดเชื้อแค่ครึ่งหนึ่งหรือ 0.53 เท่า เมื่อเทียบกับผู้ที่หายป่วยจากโควิด 19 แล้วไม่ได้ฉีดวัคซีน

แม้ผลวิจัยจะช่วยให้เห็นถึงประสิทธิภาพของภูมิคุ้มกันธรรมชาติ แต่การที่ผลวิจัยถูกนำเสนอว่าภูมิคุ้มกันธรรมชาติดีกว่าการฉีดวัคซีน ถือเป็นการบิดเบือนความสำคัญของป้องกันโรคด้วยวัคซีนโควิด 19

มาเรียน เปปเปอร์ นักภูมิคุ้มกันวิทยา จากมหาวิทยาลัย University of Washington อธิบายว่า ผลวิจัยของ Maccabi Healthcare Services ชูประโยชน์จากภูมิคุ้มกันธรรมชาติ แต่ไม่ได้แสดงภาพรวมให้เห็นว่า กว่าใครซักคนจะสร้างภูมิคุ้มกันธรรมชาติด้วยการติดเชื้อโควิด 19 ร่างกายของพวกเขาจะได้รับผลกระทบอย่างไรบ้าง

นอกจากจะเป็นโรคที่มีอัตราการเสียชีวิตต่อการติดเชื้อที่สูงกว่า 2% แล้ว ผู้เชี่ยวชาญจากวารสาร Science ยังเตือนว่าการสร้างภูมิคุ้มกันธรรมชาติด้วยการยอมติดเชื้อโควิด 19 มีความเสี่ยงอย่างมาก เพราะถึงแม้จะไม่เสียชีวิต แต่โอกาสป่วยหนักก็มีสูง ผู้หายป่วยบางรายยังต้องเผชิญกับปัญหาสุขภาพเรื้อรังจากโควิด 19 ที่เรียกว่าอาการ Long COVID

นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยฉบับก่อนการตีพิมพ์ (Preprint) อีก 2 ชิ้นที่ยืนยันว่าภูมิคุ้มกันจากวัคซีนมีประสิทธิภาพมากกว่าภูมิคุ้มกันธรรมชาติ ทั้งงานวิจัยจากมหาวิทยาลัย Oxford University ที่พบว่าการฉีดวัคซีน Pfizer ครบ 2 โดส สามารถป้องกันการติดเชื้อเดลต้าได้ดีกว่าภูมิคุ้มกันธรรมชาติเล็กน้อย

ส่วนงานวิจัยที่เผยแพร่โดยหน่วยงานป้องกันโรคติดต่อแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (CDC) เมื่อเดือนสิงหาคม พบว่าชาวเมืองในรัฐเคนตักกี้ที่เคยติดเชื้อโควิด 19 เมื่อปี 2020 กลับมาติดเชื้อโควิด 19 ในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน 2021 มากกว่าคนที่ฉีดวัคซีนครบ 2 โดสถึง 2 เท่า

อเลสซานโดร เซตเต นักภูมิคุ้มกันวิทยา จากสถาบัน La Jolla Institute for Immunology ในแคลิฟอร์เนีย อธิบายผ่านทาง Twitter ว่า การฉีดวัคซีนคือวิธีการสร้างภูมิคุ้มกันที่ปลอดภัยกว่าการติดเชื้อโดยตรงหลายเท่า นอกจากนี้ ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันธรรมชาติจากการติดเชื้อ ยังได้ประโยชน์จากการฉีดวัคซีน ด้วยการสร้างภูมิคุ้มกันผสมผสานที่เรียกว่า Hybrid Immunity ซึ่งมีประสิทธิผลป้องกันโรคเหนือกว่าการฉีดวัคซีนหรือภูมิคุ้มกันธรรมชาติเสียอีก

ข้อมูลอ้างอิง:

https://www.politifact.com/factchecks/2021/sep/01/gateway-pundit/immunity-gained-covid-19-infection-ignores-risks-g/
https://www.factcheck.org/2021/09/scicheck-instagram-post-missing-context-about-israeli-study-on-covid-19-natural-immunity/