สตูล 24 ต.ค. – แม่ค้าชาวสตูล สืบทอดการทำ “ข้าวเหนียวหม้อข้าวหม้อแกงลิง” ขนมไทยจากภูมิปัญญาพื้นบ้าน รสชาติหวานมัน ปัจจุบันหากินยากแล้ว
ข้าวเหนียวหม้อข้าวหม้อแกงลิง เป็นขนมไทยที่ทำจากภูมิปัญญาพื้นบ้าน ปัจจุบันหากินได้ค่อนข้างยากแล้ว และกว่าจะทำออกมาขายได้ ต้องใช้ระยะเวลานาน เริ่มตั้งแต่การหาหม้อหรือกรวยจากป่า ต้องมาทำความสะอาดอย่างพิถีพิถัน เพื่อล้างแมลงที่อยู่ในหม้อให้หมด ขั้นตอนการทำต่างๆ เมื่อเสร็จแล้วต้องได้รสชาติที่อร่อย โดยใน จ.สตูล ขณะนี้มีน้อยมาก เนื่องจากต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง ขึ้นอยู่ในป่าพื้นที่เฉพาะนั่นเอง
นางนงนุช อายุ 53 ปี ชาวเมืองสตูล ซึ่งเป็นแม่ค้าขายข้าวเหนียวหม้อข้าวหม้อแกงลิง หรือที่เรียกง่ายๆ ว่า “ข้าวเหนียวหม้อลิง” บอกว่า ตนสืบทอดการทำขนมนี้จากแม่ ซึ่งสมัยก่อนแม่ทำขาย และตนตามแม่ไปหาหม้อลิงทุกครั้ง จึงรู้แหล่งที่เก็บ ซึ่งอยู่ริมเขา ห่างจากบ้านประมาณ 2 กิโลเมตร โดยหม้อลิงจะขึ้นในป่าเยอะมาก เลือกเก็บเฉพาะหม้อลิงตัวเมียเท่านั้น เพราะตัวผู้จะแข็งเหนียว และมีแมลงลงไปอยู่มากกว่าตัวเมีย ตนไปเก็บแต่ละครั้งใช้ได้ 3 วัน เพราะหากเก็บมากกว่านั้น หม้อลิงจะดำและเหี่ยว นำมาทำขนมไม่ได้ แม่ทำข้าวเหนียวหม้อลิงมากว่า 30 ปีแล้ว ส่วนตนเริ่มทำส่งขายเองได้เพียง 2 ปี เพราะอยากตามรอยแม่ ไม่อยากให้ขนมนี้หายไป
สำหรับขั้นตอนการทำ หลังจากล้างหม้อลิงแล้ว ล้างข้าวเหนียวให้สะอาดถึง 6 น้ำ จากนั้นนำไปผึ่งแดดหรือลมให้ข้าวเหนียวแห้ง นำหัวกะทิผสมหางกะทิเล็กน้อย ปรุงรสหวานเค็ม จากนั้นกรอกข้าวเหนียวลงหม้อ จังหวะที่กรอกข้าวเหนียวต้องดูในหม้อลิงให้ดี ไม่ให้มีแมลงแอบอยู่ กรอกข้าวเหนียวไปไม่ถึงครึ่งหม้อลิง เทกะทิลงไป จากนั้นนำไปนึ่ง 1 ชั่วโมง ด้วยไฟอ่อน เพื่อให้ข้าวเหนียวสุก ข้าวเหนียวจะสุกขึ้นมาเต็มหม้อ หัวกะทิจะขึ้นมาอยู่บริเวณปากหม้อขนม รสชาติหอมหวานมันที่สุด
ตนทำส่งขายทุกวัน บริเวณร้านหน้าปากซอย และรับทำตามออเดอร์ในกลุ่มกิน@สตูล มีรายได้จากการขายขนมหม้อข้าวหม้อแกงลิง วันละ 300 บาท โดยข้าวเหนียวหม้อลิง ตนขายกล่องละ 20 บาท เลือกขนมที่มีหลายขนาดคละกันไป 5-6 ลูก ข้าวเหนียว 1 กิโลกรัม จะได้ขนม 18 กล่อง ส่งขายตอนเช้าตามร้านหน้าปากซอยเขาจีน ต.คลองขุด ซึ่งตนจะขายหมี่ผัดกับข้าวคลุกกะปิด้วย
สำหรับข้าวเหนียวหม้อข้าวหม้อแกงลิง หรือข้าวเหนียวหม้อลิง จะทำได้เฉพาะช่วงฤดูฝน เพราะมีหม้อขึ้นในป่าเยอะ ส่วนหน้าแล้งหม้อลิงจะตายหมด เพราะขึ้นเองตามธรรมชาติ ยิ่งปีไหนแล้งจัด หม้อลิงจะไม่มีให้เก็บเลย ส่วนขนมของตนสามารถเก็บนอกตู้เย็นได้นานถึง 2 วัน เพราะตนเน้นความสะอาด. – สำนักข่าวไทย
