ชัวร์ก่อนแชร์: อาวุธสหรัฐฯ ตกอยู่ในมือฮามาสและยังใช้ถล่มกาซา จริงหรือ?

01 พฤศจิกายน 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ในสื่อสังคมออนไลน์ในต่างประเทศ โดยอ้างว่าอาวุธที่ใช้ในสงครามอิสราเอล-ฮามาส ทั้งที่กลุ่มฮามาสใช้โจมตีอิสราเอลเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม และระเบิดที่ถล่มโรงพยาบาลในกาซาเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม ล้วนเป็นอาวุธจากกองทัพสหรัฐอเมริกาที่ตกไปอยู่ในมือของผู้ก่อการร้าย ทั้งอาวุธที่กองทัพสหรัฐอเมริกาทิ้งไว้ที่ประเทศอัฟกานิสถาน และอาวุธที่มอบให้กับยูเครน แต่ถูกนำไปขายต่อในตลาดค้าอาวุธมือสองเพราะการทุจริตภายในกองทัพยูเครน

บทสรุป :

1. BBC ยืนยันว่าข่าวฮามาสใช้อาวุธที่สหรัฐฯ มอบให้ยูเครนเป็นข่าวปลอม
2. ผู้เชี่ยวชาญยืนยันว่าอาวุธที่อามาสใช้โจมตีอิสราเอลเป็นของที่เคยใช้ในกองทัพสหภาพโซเวียต
3. ทางการอิสราเอลพบหลักฐานว่าฮามาสสามารถผลิตอาวุธได้เองในกาซา
4. Wall Street Journal ยืนยันว่าข่าวการนำระเบิดของสหรัฐฯ ไปถล่มโรงพยาบาลในกาซาเป็นข่าวปลอม

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

ฮามาสได้อาวุธจากสงครามยูเครน-รัสเซีย จริงหรือ?

หลังการโจมตีประเทศอิสราเอลโดยกลุ่มฮามาสในเดือนตุลาคม 2023 มีการแชร์คลิปวิดีโอจากสำนักข่าว BBC ที่เผยแพร่การสอบสวนโดย Bellingcat สำนักข่าวสืบสวนสอบสวนจากประเทศเนเธอร์แลนด์ ที่พบหลักฐานว่า อาวุธส่วนใหญ่ของกองกำลังติดอาวุธฮามาส มีที่มาจากกองทัพยูเครน

อย่างไรก็ดี สำนักข่าว BBC และ Bellingcat ยืนยันว่าคลิปดังกล่าวเป็นของปลอม โดยปี 2022 สำนักข่าว BBC เปิดเผยว่า ข้ออ้างเรื่องกองทัพยูเครนนำอาวุธที่สหรัฐอเมริกาส่งมอบไปขายต่อยังตลาดมืด เป็นข่าวลือที่เผยแพร่มาจากสื่อสังคมออนไลน์ในรัสเซีย การตรวจสอบพบว่าภาพอาวุธที่อ้างว่านำมาจากยูเครน ส่วนใหญ่เป็นอาวุธที่เคยใช้ในสงครามก่อนการรุกรานยูเครนเมื่อปี 2022 รวมถึงอาวุธที่ใช้ในสงครามกลางเมืองของประเทศซีเรีย ที่สู้รบกันมาตั้งแต่ปี 2011

เมื่อเดือนตุลาคม 2022 กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกายืนยันว่า ทางการสหรัฐอเมริกามีมาตรการรัดกุมเพื่อป้องกันไม่ให้อาวุธที่มอบให้กับยูเครนตกไปอยู่ในมือของบุคคลที่ 3 นอกจากนี้ยูเครนยังมีความต้องการอาวุธเพื่อปกป้องมาตุภูมิอย่างยิ่งยวด เป็นไปได้ยากที่จะมีการลักลอบนำอาวุธไปขายต่อในตลาดมืด

การผลิตอาวุธในกาซา

อาห์เมด ฟูอัด อัลคาทิป ผู้เชี่ยวชาญสถานการณ์ในตะวันออกกลางอธิบายว่า เมื่อตรวจสอบคลิปการโจมตีของกลุ่มฮามาสเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พบว่าเป็นอาวุธผลิตในยุคสหภาพโซเวียต และไม่มีหลักฐานว่ามีการใช้อาวุธที่สหรัฐอเมริกาเคยใช้ในสงครามที่ประเทศอัฟกานิสถานแต่อย่างใด

ข้อมูลจากกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกาและสำนักข่าวกรองกลางหรือ CIA รายงานว่า อาวุธของกลุ่มฮามาสได้รับการสนับสนุนจากประเทศอิหร่าน ทั้งการลักลอบนำอาวุธเข้าสู่ฉนวนกาซ่าและการสอนให้กลุ่มฮามาสผลิตอาวุธขึ้นมาเอง

ความพยายามของรัฐบาลอียิปต์เพื่อทำลายเส้นทางลักลอบนำอาวุธผ่านชายแดนของประเทศไปยังฉนวนกาซา ทำให้การลักลอบขนอาวุธทำได้ยากขึ้น ส่งผลให้กลุ่มฮามาสหันมาให้ความสำคัญกับการผลิตอาวุธด้วยตนเอง ซากอาวุธและระเบิดที่ไม่ทำงานที่ยิงมาจากฝั่งอิสราเอล ถูกนำไปยังโรงงานผลิตอาวุธในกาซาเพื่อใช้ผลิตชิ้นส่วนใบพัดจรวดและหัวรบสำหรับใช้โจมตีอิสราเอลต่อไป

อย่างไรก็ดี ผู้เชี่ยวชาญบางส่วนชี้ถึงความเป็นไปได้ที่อาวุธของทางการสหรัฐอเมริกาอาจจะตกอยู่ในมือของฮามาส ผ่านการซื้อขายในตลาดมืดหรือยึดมาจากอาวุธที่สหรัฐอเมริกาส่งมอบให้กับอิสราเอลหรือยูเครน แต่อาวุธส่วนใหญ่ที่ตกอยู่มือของฮามาสน่าจะเป็นอาวุธเบา ไม่ใช่อาวุธหนักที่ลักลอบขนย้ายได้ยากกว่า

ระเบิดถล่มโรงพยาบาลในกาซา

มีการแชร์ข้อมูลที่อ้างเว็บไซต์หนังสือพิมพ์ Wall Street Journal ที่รายงานว่า ระเบิดที่ใช้ถล่มโรงพยาบาลอัลอาห์ลีในฉนวนกาซา จนเป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 5 ร้อยรายเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม 2023 คือ Mark 84 ของกองทัพสหรัฐอเมริกา เป็นระเบิดขนาดใหญ่ที่สุดในซีรีส์ Mark 80 ด้วยน้ำหนักถึง 950 กิโลกรัม

แม้จะเป็นข้อมูลที่มีการยอดไลก์และยอดแชร์รวมกันทาง X เกือบ 9,000 ครั้งในเวลาไม่กี่วัน แต่ Wall Street Journal ยืนยันว่าไม่เคยรายงานข่าวการใช้ระเบิด Mark 84 ถล่มโรงพยาบาลในฉนวนกาซาแต่อย่างใด

ปัจจุบันยังไม่สามารถยืนยันได้ว่า เหตุระเบิดที่โรงพยาบาลในฉนวนกาซาเป็นฝีมือของฝ่ายใด รวมถึงข้อโต้แย้งเรื่องยอดของผู้เสียชีวิต แต่เดิมกระทรวงสาธารณสุขของปาเลสไตน์ภายใต้การควบคุมโดยกลุ่มฮามาสยืนยันว่ามีผู้เสียชีวิตกว่า 500 ราย แต่ภายหลังจะลดจำนวนลงเหลือ 471 รายโดยไม่มีการเปิดเผยรายชื่อผู้ประสบเหตุ ขณะที่แหล่งข่าวที่เป็นเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลอัลอาห์ลียืนยันว่ามีผู้เสียชีวิตหลักร้อยราย ส่วนผู้อำนวยการโรงพยาบาลชีฟา โรงพยาบาลที่ใหญ่ที่สุดในกาซาให้ความเห็นกับสำนักข่าว AP ว่ายอดผู้เสียชีวิตน่าจะมีประมาณ 250 ราย

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.politifact.com/article/2023/oct/18/ask-politifact-where-does-hamas-get-its-weapons/
https://apnews.com/article/fact-check-israel-hamas-ukraine-russia-weapons-265852026856
https://www.politifact.com/factchecks/2023/oct/18/social-media/the-wall-street-journal-didnt-report-that-an-ameri/
https://apnews.com/article/fact-check-israel-hamas-gaza-hospital-wsj-bomb-494737195839
reuters.com/fact-check/wsj-did-not-say-us-made-bomb-caused-gaza-hospital-blast-2023-10-20/