กรุงเทพฯ 19 ต.ค.-สำนักข่าวไทย เปิดข้อกฎหมายอาญาแก้ปัญหาคนจนติดคุก เหตุใดต้องมีกรณีกักขังแทนการเสียค่าปรับ
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29 วางหลักว่า ผู้ใดต้องโทษปรับและไม่ชำระค่าปรับภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ศาลพิพากษา ผู้นั้นจะต้องถูกยึดทรัพย์สินหรืออายัดสิทธิเรียกร้องในทรัพย์สินเพื่อใช้ค่าปรับหรือมิฉะนั้นจะต้องถูกกักขังแทนค่าปรับ แต่ถ้าศาลเห็นเหตุอันควรสงสัยว่าผู้นั้นจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าปรับ ศาลจะสั่งเรียกประกันหรือจะสั่งให้กักขังผู้นั้นแทนค่าปรับไปพลางก่อนก็ได้
โดยการกักขังแทนค่าปรับ เป็นไปตามมาตรา 30 ที่ระบุว่า ในการกักขังแทนค่าปรับ ให้ถืออัตราห้าร้อยบาทต่อหนึ่งวัน และไม่ว่าในกรณีความผิดกระทงเดียวหรือหลายกระทง ห้ามกักขังเกินกำหนดหนึ่งปี เว้นแต่ในกรณีที่ศาลพิพากษาให้ปรับตั้งแต่สองแสนบาทขึ้นไป ศาลจะสั่งให้กักขังแทนค่าปรับเป็นระยะเวลาเกินกว่าหนึ่งปีแต่ไม่เกินสองปีก็ได้ อย่างไรก็ตาม ผู้ต้องหาที่ไม่สามารถหาเงินมาชำระแทนค่าปรับได้ ยังมีสิทธิตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 30/1 ที่ระบุว่าในกรณีที่ศาลพิพากษาปรับ ผู้ต้องโทษปรับซึ่งมิใช่นิติบุคคลและไม่มีเงินชำระค่าปรับอาจยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นที่พิพากษาคดีเพื่อขอทำงานบริการสังคมหรือทำงานสาธารณประโยชน์แทนค่าปรับ หรือถ้าความปรากฏแก่ศาลในขณะที่พิพากษาคดีว่าผู้ต้องโทษปรับรายใดอยู่ในเกณฑ์ที่จะทำงานบริการสังคมหรือทำงานสาธารณประโยชน์ตามมาตรานี้ได้ และถ้าผู้ต้องโทษปรับยินยอม ศาลจะมีคำสั่งให้ผู้นั้นทำงานบริการสังคมหรือทำงานสาธารณประโยชน์แทนค่าปรับก็ได้
อย่างไรก็ตามก่อนหน้านี้ เคยมีคดีที่ศาลฎีกาพิพากษาสั่งปรับนายสุรัตน์ มณีนพรัตน์สุดา ลูกจ้างชั่วคราวเก็บขยะประจำเขตสะพานสูง เป็นเงินจำนวน 133,400 บาท จากกรณีนำแผ่นซีดีหนังและเพลงเก่ามาขายโดยไม่มีใบอนุญาต แต่นายสุรัตน์ไม่สามารถนำเงินมาชำระค่าปรับได้ตามจำนวน จึงต้องกักขังแทนค่าปรับเป็นเวลาถึง 1 ปี แม้ต่อมาจะมีผู้ประสงค์ไม่ออกนามช่วยเหลือชำระค่าปรับให้ จึงทำให้นายสุรัตน์ ได้รับการปล่อยตัวในที่สุด โดยเรื่องนี้ในปัจจุบันมีความพยายามเรียกร้องจากนักวิชาการด้านกฎหมายและนักสิทธิมนุษยชน เสนอให้มีการแก้ประมวลกฎหมายอาญา จากปัจจุบัน กฎหมายอาญา มาตรา 18 โทษสำหรับลงแก่ผู้กระทำความผิดมีดังนี้
1 ประหารชีวิต
2. จำคุก
3. กักขัง
4. ปรับ
5. ริบทรัพย์สิน
ให้เพิ่มอีก 1 อย่างคือ บริการสาธารณะ เพื่อรองรับกรณี ไม่มีเงินเสียค่าปรับจะได้เป็นทางออกให้ทำงานบริการสาธารณะแทน.-สำนักข่าวไทย
