ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : โรคข้าวผัด

13 มีนาคม 2568 – โรคข้าวผัด หรือ Fried Rice Syndrome คืออะไร เกี่ยวอะไรกับข้าวผัด จะมีอาหารอื่นเป็นสาเหตุอีกหรือไม่ และจะเป็นอันตรายอย่างไร ต่อไปนี้คือข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ

ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับ รศ.ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล
(สัมภาษณ์เมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2568)

โรคข้าวผัดคืออะไร ?

โรคข้าวผัด หรือ Bacillus cereus Syndrome เป็นโรคอาหารเป็นพิษที่เกิดจากการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย Bacillus cereus ในอาหารประเภทข้าวผัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้าวผัดที่ทิ้งไว้ในอุณหภูมิห้องเป็นเวลานาน เชื้อนี้สามารถพบได้ในอาหารประเภทอื่น ๆ ที่มีข้าวและแป้งเป็นส่วนประกอบ เช่น พาสต้าและก๋วยเตี๋ยว
 

การปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย

การปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียอาจเกิดจากการสุขาภิบาลอาหารที่ไม่ดี, การไม่ล้างมือ, หรือการปนเปื้อนจากอาหารอื่น ๆ เชื้อนี้อาจมีอยู่ในอากาศและปนเปื้อนลงในอาหารได้
 

ความเสี่ยง

ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นหากปรุงอาหารเสร็จแล้วทิ้งไว้ในอุณหภูมิห้องนานกว่า 2 ชั่วโมง การอุ่นอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อ Bacillus cereus อาจไม่สามารถทำลายเชื้อได้เนื่องจากต้องใช้ความร้อนสูง
 

การป้องกัน

• หากทำอาหารเอง ควรเก็บอาหารที่ปรุงเสร็จแล้วในภาชนะที่สะอาดและนำเข้าตู้เย็น
• ควรแยกเก็บวัตถุดิบที่เหลือจากการประกอบอาหารอย่างเหมาะสม เช่น ผักควรเก็บในภาชนะแยก และเนื้อสัตว์ที่ยังไม่ได้ปรุงควรเก็บในช่องแช่แข็ง
• หากรับประทานอาหารนอกบ้าน ควรเลือกร้านอาหารที่สะอาด มีการแยกของดิบและของสุก
• ควรกินอาหารที่ซื้อมาให้หมดในครั้งเดียว หรือซื้อในปริมาณที่พอเหมาะเพื่อลดความเสี่ยงในการเก็บและอุ่นซ้ำ
   

การดูแลเมื่อเกิดภาวะอาหารเป็นพิษ

หากมีอาการท้องเสีย ควรดื่มน้ำให้เพียงพอ หรือดื่มเครื่องดื่มเกลือแร่เพื่อป้องกันการขาดน้ำ

ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์
เรียบเรียงโดย : ชยานิษฐ์ ผ่องใส