กรุงเทพฯ 27 ส.ค. – ปลัดกระทรวงทรัพยากรฯ ระบุ เตรียมเสนอ UNESCO พิจารณารับรอง “เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาพระแทว” จ. ภูเก็ตเป็น “พื้นที่สงวนชีวมณฑล” แห่งใหม่ของโลก
นายจตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประธานคณะกรรมการโครงการมนุษย์และชีวมณฑลของคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) กล่าวว่า มอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งจัดทำข้อมูลทุกด้านเกี่ยวกับ “เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาพระแทว” จ.ภูเก็ต พร้อมทั้งรับฟังความคิดเห็นจากชุมชนให้ถูกต้องครบถ้วน แล้วเสนอเข้าที่ประชุมให้คณะกรรมการฯ พิจารณาเพื่อจะเสนอให้องค์การยูเนสโก (UNESCO) รับรองเป็น “พื้นที่สงวนชีวมณฑล” แห่งใหม่ของโลก
สำหรับ “พื้นที่สงวนชีวมณฑล” หมายถึง พื้นที่ระบบนิเวศบนบก ทะเล หรือชายฝั่งทะเลที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ภายใต้โครงการมนุษย์และชีวมณฑลขององค์การยูเนสโก โดยมีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ คือ
1. เพื่ออนุรักษ์ความหลากหลายของพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ และระบบนิเวศ
2. เพื่อส่งเสริมการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน
3. เพื่อการศึกษาวิจัยและฝึกอบรมต่างๆ เกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
หลักเกณฑ์ของการคัดเลือกพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (Statutory Framework of World Network of Biosphere Reserve Network) ประกอบด้วยคุณสมบัติ 7 ข้อได้แก่
1. เป็นพื้นที่ที่ครอบคลุมภาพของตัวแทนระบบนิเวศของภูมิภาคตามชีวภูมิศาสตร์หลักและมีพื้นที่ที่ปรากฏกิจกรรมของมนุษย์รวมอยู่ด้วย
2. เป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญต่อการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ
3. เป็นพื้นที่ที่เปิดโอกาสให้มีการค้นหาและสาธิตวิธีการเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนในระดับภูมิภาค
4. มีขนาดเหมาะสมต่อการบริการหน้าที่ทั้ง 3 ด้าน ของพื้นที่สงวนชีวมณฑลได้แก่ การอนุรักษ์ การพัฒนา และโลจิสติกส์ของการถ่ายทอดองค์ความรู้
5. ควรประกอบด้วยพื้นที่ 3 ส่วน ได้แก่ 1) พื้นที่แกนกลางที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายหรือมีวัตถุประสงค์ชัดเจนเพื่อการอนุรักษ์ในระยะยาวและมีขนาดเหมาะสม 2) เขตกันชนซึ่งให้กิจกรรมที่เป็นไปในทิศทางเดียวกับการอนุรักษ์เท่านั้นที่สามารถดำเนินการได้ 3) พื้นที่รอบนอกที่มีการส่งเสริมรักษาสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาที่ยั่งยืน
6. การจัดการโครงสร้างเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของหน่วยงานสาธารณะ ชุมชนท้องถิ่น และเอกชนที่เหมาะสม
7. พื้นที่ควรมีการพัฒนาเครื่องมือในการบริหารพื้นที่ ได้แก่ กลไกในการจัดการการใช้ประโยชน์และการทำกิจกรรมของมนุษย์ในเขตกันชน การจัดการเชิงนโยบายและแผน สำหรับพื้นที่สงวนชีวมณฑล หน่วยงานที่ได้รับแต่งตั้งที่ได้รับจัดตั้ง หรือกลไกในการดำเนินการตามนโยบายและแผนโครงการศึกษาวิจัย ติดตาม ให้การศึกษาและฝึกอบรม
ทั้งนี้ นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมซึ่งเดินทางไปตรวจเยี่ยม เห็นว่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาพระแทวเป็นพื้นที่ป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์ซึ่งสามารถยกระดับให้เป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑลที่มีความสำคัญระดับโลกได้อีกแห่งหนึ่ง
“เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาพระแทว” ประกาศจัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2523 ครอบคลุมพื้นที่ ต. เทพกระษัตรี ศรีสุนทร และป่าคลอก อ. ถลาง จ. ภูเก็ต มีเนื้อที่รวม 13,925 ไร่ มีลักษณะเป็นป่าดงดิบชื้นเขตศูนย์สูตร มีสัตว์ป่ากว่า 100 ชนิด มีพันธุ์พืชเฉพาะถิ่นที่หายากและเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ได้แก่ ปาล์มหลังขาว หรือปาล์มเจ้าเมืองถลาง รวมถึงมีการจัดแบ่งพื้นที่เพื่อการบริหารจัดการออกเป็น พื้นที่แกนกลาง (Core area) เขตกันชน (Buffer zone) และพื้นที่รอบนอก (Transition area) เพื่อทำกิจกรรมเชิงอนุรักษ์ร่วมกับชุมชนโดยรอบมาอย่างต่อเนื่อง ตรงตามหลักเกณฑ์ของพื้นที่สงวนชีวมณฑล
ปัจจุบัน ประเทศไทยมีพื้นที่สงวนชีวมณฑลอยู่ 4 แห่งได้แก่ พื้นที่สงวนชีวมณฑลสะแกราช จ. นครราชสีมา พื้นที่สงวนชีวมณฑลป่าสัก-ห้วยทาก จ. ลำปาง พื้นที่สงวนชีวมณฑลแม่สา-คอกม้า จ. เชียงใหม่ และพื้นที่สงวนชีวมณฑลระนอง จ. ระนอง โดยองค์การยูเนสโกอยู่ระหว่างพิจารณาให้ “ดอยหลวงเชียงดาว จ. เชียงใหม่” เป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑลอีกแห่ง จากนั้นไทยจะเสนอ “เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาพระแทว” ให้พิจารณาเป็นลำดับถัดไป. -สำนักข่าวไทย
