ชัวร์ก่อนแชร์: Pallywood : ฮามาสจัดฉากปลอมศพในปาเลสไตน์ จริงหรือ?

11 พฤศจิกายน 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีคลิปวิดีโอและภาพบิดเบือนข้อเท็จจริงเผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์ในต่างประเทศ โดยอ้างว่ากลุ่มฮามาสพยายามทำให้ยอดผู้เสียชีวิตจากการโจมตีโดยกองทัพอิสราเอลสูงเกินความเป็นจริง โดยพบหลักฐานการจัดฉากให้คนไปอยู่ในถุงบรรจุศพเพื่อหลอกว่าเป็นผู้เสียชีวิต และยังมีภาพร่างในถุงบรรจุศพลุกขึ้นมาพิมพ์ข้อความทางโทรศัพท์มือถือ ทั้งสองภาพถูกอ้างว่าเป็นหลักฐานสนับสนุนทฤษฎีสมคบคิดเรื่อง Pallywood หรือการจงใจจัดฉากศพปลอม ๆ เพิ่มให้ยอดผู้เสียชีวิตในปาเลสไตน์สูงกว่าความเป็นจริง

บทสรุป :

1. คลิปแรกเป็นการประท้วงเชิงสัญลักษณ์ของนักศึกษาในประเทศอียิปต์ที่ร่วมกันนอนในถุงบรรจุศพเมื่อปี 2013
2. ภาพที่สองเป็นกิจกรรมในเทศกาลฮาโลวีนที่เมืองไทยเมื่อปี 2022 ที่เด็กแต่งแฟนซีด้วยชุดที่คล้ายกับถุงบรรจุศพ

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

จากการตรวจสอบโดย Fact Checker ในต่างประเทศ พบว่าภาพและคลิปที่ถูกแชร์ทั้งสองเหตุการณ์ ไม่มีความเกี่ยวข้องกับสงครามอิสราเอล-ฮามาสในช่วงเดือนตุลาคม 2023 แต่อย่างใด

คลิปแรกเป็นภาพร่างจำนวนมากถูกห่อในถุงบรรจุศพ แต่เมื่อซูมภาพไปใกล้ ๆ กลับพบว่าร่างในถุงบรรจุศพมีการเคลื่อนไหว เมื่อเปิดถุงบรรจุศพก็พบว่าคนที่อยู่ข้างในกำลังยิ้มและหัวเราะ

การตรวจสอบพบว่าคลิปดังกล่าวเคยถูกแชร์มาตั้งแต่ปี 2018 ซึ่งข้อความในคลิปเป็นการกล่าวโทษปาเลสไตน์ข้อหาจัดฉากผู้เสียชีวิตเช่นเดียวกัน

การตรวจสอบพบว่าคลิปต้นฉบับถูกโพสต์ทาง Youtube ครั้งแรกตั้งแต่ปี 2013 โดยเหตุการณ์ในคลิปเป็นส่วนหนึ่งของการชุมนุมประท้วงรัฐบาลโดยนักศึกษามหาวิทยาลัยอัลอัซซาร์ในกรุงไคโร ประเทศอียิปต์ ซึ่งเกิดก่อนสงครามอิสราเอล-ฮามาสจะเริ่มขึ้นถึง 10 ปี

ส่วนภาพที่ 2 ที่แชร์เป็นร่างในถุงบรรจุศพกำลังนั่งพิมพ์ข้อความในโทรศัพท์มือถือ เมื่อภาพถูกแชร์ในช่วงเดือนตุลาคม 2023 ทำให้ชาวเน็ตเชื่อว่ากลุ่มฮามาสพยายามจัดฉากให้มีผู้เสียชีวิตมากเกินจริงในกาซาเช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ดี ภาพดังกล่าวเคยเป็นมีมมาตั้งแต่ปี 2022 ซึ่งการตรวจสอบที่มาพบว่า เป็นภาพที่ถ่ายในเทศกาลฮาโลวีนในประเทศไทยเมื่อปี 2022 โดยเด็กในภาพกำลังร่วมกิจกรรมแต่งตัวแฟนซีเพื่อฉลองเทศกาลฮาโลวีนในห้างสรรพสินค้าของจังหวัดนครราชสีมานั่นเอง

ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขกาซาเมื่อวันที่ 31 ตุลาคมรายงานว่ามีชาวปาเลสไตน์เสียชีวิตจากการโจมตีโดยกองทัพอิสราเอลถึง 8,525 ราย

อย่างไรก็ดี ทางการอิสราเอล รวมถึง โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ต่างตั้งข้อสงสัยด้านความน่าเชื่อถือของข้อมูลดังกล่าว เนื่องจากกระทรวงสาธารณสุขในกาซาอยู่ภายใต้การควบคุมโดยกลุ่มฮามาส

กระทั่งวันที่ 27 ตุลาคม เว็บไซต์หนังสือพิมพ์ New York Times รายงานว่ากระทรวงสาธารณสุขในกาซาทำการเปิดเผยข้อมูลผู้เสียชีวิตที่อ้างว่าเกิดจากฝีมือของกองทัพอิสราเอลทั้ง 6,747 ราย ทั้งรายชื่อ เพศ อายุ และหมายเลขประจำตัว และยังมีผู้เสียชีวิตอีก 281 รายที่ยังไม่สามารถยืนยันอัตลักษณ์บุคคลได้

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.politifact.com/factchecks/2023/oct/30/viral-image/old-video-mischaracterized-as-showing-palestinians/
https://www.snopes.com/fact-check/gaza-body-bag-pic/