กทม. 3 เม.ย. – กกต.เร่งหาทางออกสูตรคำนวณ ส.ส.บัญชีรายชื่อ หลังพรรคการเมืองมองว่าไม่เป็นธรรมกับคะแนนของพรรคที่ได้มา
การคิดคำนวณหา ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อ 150 คน มาตรา 91 ของรัฐธรรมนูญ และมาตรา 128 และ 129 ของกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. กำหนดการคำนวนหาคะแนนเฉลี่ยต่อ ส.ส. 1 คน ด้วยการนำคะแนนที่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งเลือก ส.ส.ทุกพรรคที่ส่งสมัครในระบบบัญชีรายชื่อมารวมกัน แล้วหารด้วยจำนวน ส.ส.ทั้งหมด คือ 500 จึงจะได้ค่าเฉลี่ย ส.ส.1 คน การเลือกตั้งเมื่อวันที่ 24 มีนาคม มี 74 พรรค รวมคะแนนกันได้ 35,528,749 ล้านเสียง เมื่อนำไปหาร 500 ผลที่ได้คือ ทุก 71,057.50 เสียง จะได้ ส.ส. 1 คน
จากนั้นนำค่าเฉลี่ย ส.ส.1 คน หารจำนวนคะแนนที่พรรคการเมืองได้รับ ก็จะได้จำนวน ส.ส.ที่แต่ละพรรคพึงมี ซึ่งปรากฏว่าการเลือกตั้งครั้งนี้ พรรคเพื่อไทยได้คะแนน 7,920,630 คะแนน คำนวณแล้วจะได้ ส.ส.พึงมี 111 คน แต่พรรคเพื่อไทยได้ ส.ส.เขต 137 ที่นั่ง ทำให้จะไม่ได้ ส.ส.จากการคิดคำนวณในระบบบัญชีรายชื่ออีก หรือที่เรียกว่า Overhang และทำให้คะแนนดังกล่าวจะถูกนำไปเฉลี่ยให้กับพรรคการเมืองอื่นๆ อีก
ส่วนพรรคการเมืองที่เหลือ เมื่อคำนวณได้ ส.ส.ที่แต่ละพรรคพึงมีแล้ว ให้ไปลบจำนวน ส.ส.เขตที่ได้รับ ก็จะทราบว่าได้ ส.ส.บัญชีรายชื่อเท่าใด เช่น พรรคพลังประชารัฐ ส.ส.พึงมี จำนวน 118 แต่ได้ ส.ส. เขต 97 ทำให้มี ส.ส.บัญชีรายชื่อ 21.6 คน แต่เมื่อคำนวณทั้งหมดทุกพรรค ปรากฏว่ามียอดเกิน ส.ส.บัญชีรายชื่อ 150 คน อยู่ที่ 175 .5321 ทำให้ต้องนำผลลัพธ์มาคำนวณเพื่อปรับสัดส่วนให้ได้ 150 ที่นั่ง ด้วยการนำผลลัพธ์ที่ได้ในเบื้องต้นคูณด้วย 150 แล้วหารด้วยยอดรวมที่เกินมาจากทั้งหมด จะได้ ส.ส.บัญชีรายชื่อของแต่ละพรรค โดยพรรคจะได้ ส.ส.ตามจำนวนเต็มที่คำนวณได้ก่อนในลำดับแรก เมื่อนำไปรวมกันแล้ว หากได้ไม่ครบ 150 ที่นั่ง ต้องนำจุดทศนิยมมาเป็นตัวเฉลี่ย โดยให้ยึดค่าเฉลี่ยที่สูงสุดไปหาต่ำสุด แต่ต้องไม่เกินจำนวน ส.ส.ที่ยังขาดอยู่
การคำนวณ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ ถูกมองว่าเป็นการนำจำนวน ส.ส.จากพรรคใหญ่ไปแจกให้พรรคที่ได้คะแนนน้อยกว่า เป็นตรรกะพิลึกและกฎหมายที่ไม่ยุติธรรม ไม่มีมาตรฐาน ทำให้ กกต.ต้องเชิญกรรมการร่างรัฐธรรมนูญมาช่วยการันตีว่าสูตรที่ กกต.คิดนั้นตรงตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ
ขณะเดียวกัน มีประเด็นว่าการคำนวณ ส.ส.บัญชีรายชื่อ ควรคำนวณให้เฉพาะพรรคการเมืองที่ได้รับเลือกตั้ง ส.ส.หรือไม่ พรรคการเมืองตั้งข้อสังเกตว่า พรรคที่จะได้ ส.ส.บัญชีรายชื่อ ต้องมีคะแนนรวมไม่น้อยกว่าค่าเฉลี่ย ส.ส.1 คน คือ ต้องได้คะแนน 71,057 ขึ้นไป และพรรคควรจะได้ ส.ส.ระบบเขตด้วย เพื่อสะท้อนความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง ซึ่งสวนทางกับความคิดของ กรธ.ที่เห็นว่าคะแนนเสียงที่ทุกพรรคได้จากประชาชนจะต้องไม่ถูกทิ้งน้ำ. – สำนักข่าวไทย
