ชัวร์ก่อนแชร์: สายพันธุ์ Omicron เกิดจากผู้ติดเชื้อที่ฉีดวัคซีน จริงหรือ?

28 มีนาคม 2565
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Science Feedback (สหรัฐอเมริกา)
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ

ประเภทข่าวปลอม: พิสูจน์ไม่ได้

บทสรุป:

แม้การติดเชื้อในผู้มีภูมิคุ้มกันจะเอื้อประโยชน์ให้ไวรัสกลายพันธุ์เป็นสายพันธุ์ที่หลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้ดีขึ้น แต่ไม่มีหลักฐานว่าวัคซีนคือสาเหตุของไวรัสโอไมครอน
นักวิทยาศาสตร์พบหลักฐานว่าต้นกำเนิดของไวรัสโอไมครอนอาจมีมาก่อนวัคซีนโควิด 19

ข้อมูลที่ถูกแชร์:

มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ทาง Twitter ในสหรัฐอเมริกา โดย โรเบิร์ต มาโลน นักวิทยาศาสตร์ที่มีประวัติเผยแพร่ข่าวปลอมเกี่ยวกับวัคซีนโควิด 19 อ้างในการให้สัมภาษณ์กับรายการโทรทัศน์ The First TV เมื่อเดือนธันวาคมปี 2021 ว่า การกลายพันธุ์ของไวรัสโควิด 19 รวมถึงสายพันธุ์โอไมครอนที่สามารถหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้ดีขึ้น คือวิวัฒนาการจากการคัดเลือกโดยธรรมชาติที่ถูกกระตุ้นโดยวัคซีน ไม่ได้เกิดจากกลุ่มผู้ไม่ฉีดวัคซีน เนื่องจากไม่พบว่าไวรัสโอไมครอนมีความสัมพันธ์กับไวรัสกลายพันธุ์ที่อุบัติขึ้นก่อนการผลิตวัคซีนโควิด 19

FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง:

เชน ครอตตี นักไวรัสวิทยา จากสถาบัน La Jolla Institute for Immunology ออกมาโต้แย้งความเห็นของ โรเบิร์ต มาโลน โดยยืนยันกับทาง Science Feedback ว่าบรรพบุรุษที่เป็นสายพันธุ์ต้นกำเนิดที่ใกล้เคียงไวรัสโอไมครอนมากที่สุด ถูกพบตั้งแต่ก่อนการผลิตวัคซีนโควิด 19

สอดคล้องกับความเห็นของ เอ็มมา ฮอดคราฟท์ นักภูมิคุ้มกันวิทยาจากมหาวิทยาลัย University of Bern และผู้ร่วมก่อตั้ง Nextstrain ฐานข้อมูลตรวจสอบวิวัฒนาการเชื้อโรคจากศึกษาลำดับพันธุกรรม โดยเธอชี้แจงต่อเว็บไซต์ ScienceInsider ว่า ต้นกำเนิดไวรัสโอไมครอนอาจจะมีมาตั้งแต่ช่วงกลางปี 2020

ธรรมชาติของไวรัสจะมีการกลายพันธุ์อยู่ตลอดเวลา การแพร่ระบาดเพิ่มความถี่การแบ่งตัวของไวรัส และเพิ่มโอกาสการผ่าเหล่าที่นำไปสู่การการกลายพันธุ์ของไวรัส

การติดเชื้อของผู้ที่มีภูมิคุ้มกัน ไม่ว่าจากวัคซีนหรือจากการติดเชื้อ คือสภาวะที่เอื้อประโยชน์ให้ไวรัสกลายพันธุ์เป็นสายพันธุ์ที่สามารถหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้ดียิ่งขึ้น

อย่างไรก็ดี ข้อมูลในปัจจุบันไม่พบหลักฐานว่าวัคซีนคือสาเหตุการกำเนิดของไวรัสโอไมครอน

แม้ต้นกำเนิดของไวรัสโอไมครอนจะยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่วงการวิทยาศาสตร์ตั้งสมมติฐานการอุบัติของไวรัสโอไมครอนเอาไว้ 3 แนวทาง

ไวรัสแพร่ระบาดในชุมชนที่ขาดแคลนการเก็บตัวอย่างไวรัสและการวิเคราะห์ไวรัสที่เพียงพอ
ไวรัสกลายพันธุ์จากผู้ป่วยโควิด 19 แบบเรื้อรัง
ไวรัสกลายพันธุ์จากการติดเชื้อในสัตว์แล้วกลับมาติดเชื้อยังมนุษย์ในภายหลัง

วงการวิทยาศาสตร์เคยแสดงความกังวลถึงความเป็นไปได้ว่า จะเกิดโควิด 19 สายพันธุ์ใหม่ขึ้นในชุมชมที่อัตราการฉีดวัคซีนต่ำ ก่อนจะมีการค้นพบไวรัสโอไมครอนในประเทศแถบแอฟริกาใต้เมื่อช่วงปลายปี 2021 ซึ่งเป็นพื้นที่ที่อัตราการฉัดวัคซีนต่ำจากปัญหาการขาดแคลนวัคซีน

แม้ไวรัสโอไมครอนจะสามารถติดได้กับคนที่มีภูมิคุ้มกันจากวัคซีนหรือเคยติดเชื้อโควิด 19 มาก่อน แต่ข้อมูลดังกล่าวไม่ใช่เหตุผลในการด้อยค่าวัคซีนโควิด 19 เพราะการฉีดวัคซีนนอกจากจะช่วยให้ผู้ติดเชื้อมีอาการไม่รุนแรงเมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่ฉีดวัคซีนแล้ว การฉีดวัคซีนยังช่วยลดโอกาสการกำเนิดไวรัสสายพันธุ์ใหม่ๆ ในอนาคต

โรเบิร์ต มาโลน ผู้กล่าวอ้างเป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน ผู้ร่วมพัฒนาเทคโนโลยี mRNA ในวงการแพทย์ แต่มีความเข้าใจผิดอย่างแพร่หลายว่าเขาคือผู้ให้กำเนิดวัคซีน mRNA ซึ่งทาง Science Feedback ชี้แจงว่า แท้จริงแล้วการพัฒนาวัคซีน mRNA เกิดจากการร่วมมือของนักวิจัยหลายร้อยคนตลอดระยะเวลา 3 ทศวรรษที่ผ่านมา

ข้อมูลอ้างอิง:

https://healthfeedback.org/claimreview/robert-malones-statements-on-the-dana-show-about-vaccine-safety-virus-variants-inaccurate-unsupported-dana-loesch/