ชัวร์ก่อนแชร์: ปลาตายเกลื่อนทะเลหลังญี่ปุ่นปล่อยน้ำปนเปื้อนกัมมันตภาพรังสี จริงหรือ?

20 กันยายน 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

บทสรุป :

เป็นภาพเหตุการณ์ที่เกิดกับสัตว์น้ำจากที่อื่น ๆ มาอ้างอย่างผิด ๆ ว่ามีความเกี่ยวข้องกับการปล่อยน้ำบำบัดกัมมันตรังสีจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลบิดเบือนเผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์จากสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยอ้างว่าพบสัตว์น้ำในทะเลแถบประเทศญี่ปุ่นและประเทศใกล้เคียงตายมากผิดปกติ หลังโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะตัดสินใจปล่อยน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสีที่ผ่านการบำบัดแล้วลงสู่ทะเลเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

จากการตรวจสอบโดย Fact Checker ในต่างประเทศยืนยันว่า การเสียชีวิตของสัตว์น้ำทั้งหมดไม่ได้เกิดขึ้นใกล้กับบริเวณที่มีการปล่อยน้ำปนเปื้อนจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ และซึ่งส่วนใหญ่ยังเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเกิดก่อนการปล่อยน้ำปนเปื้อนจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะเช่นเดียวกัน

วิดีโอชิ้นแรกเป็นภาพซากปลาซาร์ดีนจำนวนมากถูกซัดมาที่ชายฝั่งในประเทศญี่ปุ่น

คลิปดังกล่าวถูกอัปโหลดครั้งแรกตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ต้นปีที่ผ่านมา บริเวณที่พบซากปลาคือเมืองอิโตอิกาวะ จังหวัดนีงาตะ เมืองทางชายฝั่งตะวันตกของเกาะฮนชู ซึ่งอยู่คนละฟากกับโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ ซึ่งตั้งอยู่แถบตะวันออกของเกาะฮนชูในประเทศญี่ปุ่น

ผู้เชี่ยวชาญทางทะเลของญี่ปุ่นไม่ทราบสาเหตุที่ทำให้ปลาซาร์ดีนตายเป็นจำนวนมาก แต่ได้ตั้งข้อสันนิษฐานเอาไว้ 2 ประเด็นคือ 1.อุณหภูมิน้ำทะเลลดลงอย่างรวดเร็ว 2. ฝูงปลาหนีการไล่ล่าจากผู้ล่าจนมาเกยตื้นบนฝั่ง

ภาพที่ 2 คือซากปลาซาร์ดีนจำนวนนับไม่ถ้วนถูกซัดมาตายบนชายหาด

ภาพดังกล่าวได้รับการเผยแพร่ทางเว็บไซต์สำนักข่าว BBC เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2016 เหตุเกิดที่หาดมาราไซออน เมืองคอร์นวอลล์ ประเทศอังกฤษ

รายงานระบุว่าสาเหตุน่าจะมาจากเรือประมงที่เลือกใช้อวนล้อมจับ (Ring Net) ซึ่งช่วยให้จับปลาได้คราวละมาก ๆ แต่มีโอกาสได้สัตว์น้ำที่ไม่พึงประสงค์จำนวนมากเช่นเดียวกัน คาดว่ามีการจับปลามากเกินความจำเป็น จนเสี่ยงที่น้ำหนักอวนจะดึงให้เรือจม จึงมีการปล่อยปลาที่อยู่ด้านล่างของอวนออกไป ซึ่งปลาส่วนใหญ่ตายแล้ว

ภาพที่ 3 คือซากวาฬเกยตื้นบนชายหาด

ภาพดังกล่าวได้รับการเผยแพร่ทางเว็บไซต์สำนักข่าว BBC เมื่อวันที่ 12 มกราคม 2016 เหตุเกิดที่ชายหาดรัฐทมิฬนาฑู ประเทศอินเดีย

รายงานระบุว่ามีวาฬประมาณ 80 ตัวลอยมาเกยตื้น โดยพบวาฬ 45 ตัวตายลงจากความร้อน

ผู้เชี่ยวชาญทางทะเลของอินเดียอธิบายว่าเป็นเรื่องยากที่จะผลักดันให้วาฬที่เกยตื้นกลับลงทะเล เพราะเมื่อบางตัวลงทะเลได้แล้ว พวกมันก็จะว่ายกลับมาเกยตื้นอีกครั้ง เนื่องจากวาฬเหล่านั้นยังคงส่งสัญญาณโซนาร์เพื่อสื่อสารกับวาฬส่วนใหญ่ที่ยังอยู่บนฝั่ง และโอกาสที่วาฬซึ่งกลับลงทะเลจะมีชีวิตรอดก็มีไม่มาก เนื่องจากอิดโรยจากความร้อนบนชายฝั่งเป็นเวลานาน

ภาพที่ 4 คือการพบซากปลาตายจำนวนมากบริเวณชายฝั่งรัฐปีนัง ประเทศมาเลเซีย บริเวณน้ำทะเลรอบชายฝั่งยังพบคราบสีชมพูลอยเป็นจำนวนมาก

ภาพดังกล่าวนำจากคลิปวิดีโอของสำนักข่าว The Star ที่อัปโหลดช่วงปลายเดือนสิงหาคม รายงานการตายของสัตว์น้ำจำนวนมากจากปรากฏการณ์สาหร่ายสะพรั่ง (Red Tide Bloom) ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่ทำให้น้ำทะเลเปลี่ยนสี เกิดจากการเพิ่มจำนวนของแพลงก์ตอนพืชหรือสาหร่ายเซลล์เดียวในทะเล แม้จะไม่เป็นพิษ แต่สาหร่ายสะพรั่งส่งผลให้น้ำบริเวณดังกล่าวขาดแคลนออกซิเจน ส่งผลให้สัตว์น้ำจำนวนมากเสียชีวิต

ภาพที่ 5 คือภาพฝูงปลาแอนโชวี่จำนวนนับไม่ถ้วนกำลังดิ้นพล่านและกระโดดขึ้นมาอยู่บนบก

ภาพดังกล่าวนำมาจากคลิปวิดีโอที่อัปโหลดทาง Youtube เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา ถ่ายได้ที่เขตหลงก่าง เมืองเชินเจิ้น มณฑลกวางตุ้ง สาธารณรัฐประชาชนจีน

ปรากฏการณ์ฝูงปลาแอนโชวี่กระโดดขึ้นฝั่งเป็นสิ่งที่พบได้บริเวณชายฝั่งของเขตหลงก่างในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคมของทุกปี

แม้จะไม่ทราบเหตุผลที่แน่ชัด แต่ผู้เชี่ยวชาญทางทะเลของจีนสันนิษฐานว่าฝูงปลาแอนโชวี่น่าจะกำลังหนีการล่าจากสัตว์ทะเลที่ตัวใหญ่กว่า จึงหนีขึ้นฝั่งพร้อมกันเป็นฝูง

ข้อมูลอ้างอิง :

https://tfc-taiwan.org.tw/articles/9541
https://tfc-taiwan.org.tw/articles/9495
https://www.techarp.com/facts/fukushima-water-kill-fish-penang/
https://www.france24.com/en/live-news/20230905-afp-fact-check-fukushima-wastewater-release-spawns-misinformation