ชัวร์ก่อนแชร์

13 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Newtral (สเปน)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จ บทสรุป: เป็นการจงใจแจ้งข้อมูลเท็จมายังระบบรายงานเหตุการณ์อันไม่พึงประสงค์จากวัคซีน (VAERS) สหรัฐฯ ยังไม่อนุญาตให้ฉีดวัคซีน Pfizer กับเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี Pfizer กำลังทดลองวัคซีนกับเด็กอายุ 6 เดือนขึ้นไปอยู่ในขณะนี้ ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ในสหรัฐอเมริกาและหลายประเทศในยุโรป โดยอ้างว่าพบเด็กหญิงวัย 2 ขวบในรัฐเวอร์จิเนีย สหรัฐอเมริกาเสียชีวิตหลังจากฉีดวัคซีนโควิด 19 ของบริษัท Pfizer เข็มที่ 2 ไปเพียงแค่ 6 วัน FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: จากการตรวจสอบโดย Newtral พบว่าข้อกล่าวอ้างนำมาจากระบบรายงานเหตุการณ์อันไม่พึงประสงค์จากวัคซีน (VAERS) ระบบรับแจ้งอาการข้างเคียงจากวัคซีนของสหรัฐอเมริกา ที่เปิดโอกาสให้ผู้รับวัคซีนสามารถร้องเรียนอาการข้างเคียงได้โดยไม่จำเป็นต้องพิสูจน์ว่าสาเหตุมาจากวัคซีนหรือไม่ อย่างไรก็ดี รายงานดังกล่าวมีจุดขัดแย้งกับข้อเท็จจริงหลายประการ เนื่องจากสหรัฐฯ อนุญาตให้ฉีดวัคซีนโควิด 19 ของบริษัท Pfizer แก่ผู้ที่มีอายุ […]

9 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Stop Fake (ยูเครน)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จ บทสรุป: เป็นข้อมูลที่บิดเบือนโดยนักวิทยาศาสตร์ผู้มีแนวคิดต่อต้านวัคซีน ไม่มีข้อพิสูจน์ว่าสาร mRNA ที่ฉีดบริเวณกล้ามเนื้อต้นแขน จะส่งผลไปยังโปรตีนในสมองได้ ข้อมูลที่ถูกแชร์: เป็นข้อมูลเท็จที่เผยแพร่จากบทความของโดยนักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน ที่อ้างว่าคนที่ได้รับวัคซีนโควิด 19 ของบริษัท Pfizer / BioNTech มีความเสี่ยงที่ระบบประสาทจะถูกทำลายในอนาคต FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: บทความนี้ถูกตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ Microbiology & Infectious Diseases เจ้าของบทความได้แก่ จอห์น บาร์ท คลาสเซน นักภูมิคุ้มกันวิทยาและเป็นนักเคลื่อนไหวต่อต้านการฉีดวัคซีนชาวอเมริกัน ที่อ้างว่า ส่วนประกอบในวัคซีนโควิด 19 ของ Pfizer ก่อให้เกิดการม้วนพับโปรตีนจนมีรูปร่างผิดปกติ (Protein Misfolding) นำไปสู่การทำลายระบบประสาทในระยะยาว และสามารถพัฒนาไปสู่การป่วยเป็นโรคสมองเสื่อม (Alzheimer’s) และโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS) แนวคิดของ จอห์น […]

9 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Politifact (สหรัฐอเมริกา)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จ บทสรุป: เป็นข้ออ้างที่เป็นเท็จ ผู้เชี่ยวชาญยืนยันว่า ไวรัสโควิด 19 หรือวัคซีนโควิด 19 ไม่ทำให้อาการป่วยจากไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่รุนแรงขึ้น เพราะสาเหตุมาจากไวรัสคนละชนิดกัน ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีการแชร์ข้อมูลเท็จทาง Facebook ในสหรัฐอเมริกา ว่าวัคซีนโควิด 19 จะทำให้อาการป่วยจากไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่มีความรุนแรงจนถึงชีวิต ซึ่งภายหลังข้อความดังกล่าวถูก Facebook ตั้งสถานะให้เป็นข่าวปลอม ผู้โพสต์อ้างว่าวัคซีนโควิด 19 ถูกออกแบบมาเพื่อทำให้ไข้หวัดมีความรุนแรงยิ่งขึ้น การฉีดวัคซีนให้กับประชาชนจึงเริ่มในช่วงที่ฤดูการระบาดของไข้หวัดผ่านพ้นไปแล้ว แต่เมื่อฤดูหนาวครั้งต่อไปมาถึง จะเกิดโควิดสายพันธุ์ใหม่ที่เรียกว่าโควิด 21 ซึ่งคราวนี้จะมีคนเสียชีวิตจริงๆ โดยอาการจะคล้ายกับป่วยเป็นไข้หวัด FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: ไข้หวัดใหญ่อาจทำให้เสียชีวิตได้ แต่วัคซีนโควิด 19 ไม่ทำให้ผู้รับวัคซีนป่วยเป็นไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่รุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตอย่างที่กล่าวอ้าง ดร.เบรนท์ สต็อกเวลล์ ศาสตราจารย์ภาควิชาวิทยาศาสตร์ชีววิทยา มหาวิทยาลัย Columbia University อธิบายว่า เป็นการกล่าวอ้างที่ไร้เหตุผลรองรับ ไวรัสโควิด […]

8 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Stop Fake (ยูเครน)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ทำให้เข้าใจผิด บทสรุป: เป็นการทดลองกับผู้รับวัคซีนที่ติดเชื้อโควิด 19 อยู่แล้ว จึงไม่อาจสรุปได้ว่าวัคซีน Pfizer ทำให้ติดโควิด 19 สายพันธุ์เบต้าได้มากกว่าคนทั่วไป ผู้วิจัยย้ำว่าการฉีดวัคซีนเป็นการป้องกันโควิด 19 กลายพันธุ์ที่ดีที่สุด ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีคลิปวิดีโอสร้างความเข้าใจผิดต่อประสิทธิผลของวัคซีนโควิด 19 เผยแพร่ในประเทศยูเครน โดยอ้างว่าผู้ที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 ของบริษัท Pfizer จะมีโอกาสติดเชื้อโควิด 19 สายพันธุ์เบต้าหรือแอฟริกาใต้ (B.1.351) มากกว่าคนที่ไม่ฉีดวัคซีนถึง 8 เท่า FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: คลิปดังกล่าวอ้างงานวิจัยของมหาวิทยาลัย Tel Aviv University ที่ทำการตรวจสอบประสิทธิผลในการป้องกันโควิด 19 กลายพันธุ์ของวัคซีนโควิด 19 ทีมวิจัยได้แบ่งกลุ่มตัวอย่างเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละประมาณ 400 […]

8 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Animal Politico (เม็กซิโก)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ทำให้เข้าใจผิด บทสรุป: เป็นการนำภาพเหตุชุลมุนในตลาดนัดมาเชื่อมโยงกับวัคซีนอย่างไม่ถูกต้อง ภาพดังกล่าวคือการขับไล่เจ้าหน้าที่ตำรวจที่มาระงับการรวมตัวของคนในหมู่บ้าน ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีการเผยแพร่ข้อความเท็จพร้อมคลิปวิดีโอที่ระบุว่า ชาวบ้านในอินเดียขับไล่บุคลากรทางการแพทย์พร้อมวัคซีน เนื่องจากมีผู้เสียชีวิตจากการฉีดวัคซีนในประเทศจำนวนมาก FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: จากการตรวจสอบข้อมูลของ Animal Politico พบคลิปว่าคลิปดังกล่าวเกิดขึ้นในประเทศอินเดียตามที่กล่าวอ้าง แต่เป็นการชุลมุนที่เกิดขึ้นในตลาดนัด และไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีนแต่อย่างใด จากรายงานข่าวของ Times Of India และทีมผู้ตรวจสอบของ India Today ระบุว่าเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 23 เมษายน 2021 ที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งในรัฐฌารขัณฑ์ โดยเจ้าหน้าที่ตำตรวจต้องเดินทางไประงับการรวมตัวของชาวบ้านจำนวน 200 คนที่มาร่วมงานตลาดนัดของหมู่บ้าน ซึ่งเป็นการละเมิดคำสั่งห้ามรวมตัวในที่สาธารณะท่ามกลางการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด 19 ส่งผลให้ชาวบ้านที่ไม่พอใจลุกฮือขึ้นขับไล่เจ้าหน้าที่ตำรวจด้วยการขว้างปาก้อนหินและทุบตีด้วยท่อนไม้ ชาวอินเดียที่จะเข้ารับการฉีดวัคซีนโควิด 19 จะต้องลงทะเบียนกับกระทรวงสาธารณสุขของอินเดียก่อน การบังคับให้ชาวบ้านฉีดวัคซีนด้วยการส่งทีมแพทย์ไปตามหมู่บ้านอย่างที่กล่าวอ้างจึงไม่เป็นความจริง ข้อมูลจากเว็บไซต์ Worldometers เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม […]

7 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Myth Detector (จอร์เจีย)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จบางส่วน บทสรุป: แม้วัคซีนโควิด 19 ในปัจจุบันจะยังไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อและแพร่เชื้อได้ 100% แต่งานวิจัยหลายชิ้นยืนยันตรงกันว่าการฉีดวัคซีนช่วยลดโอกาสการแพร่เชื้อได้อย่างมาก ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีการนำวิดีโอรายการโทรทัศน์ที่เผยแพร่ข้อมูลเท็จเกี่ยวกับวัคซีนโควิด 19 มาแชร์ทาง Facebook ในประเทศจอร์เจีย โดยอ้างว่าผู้ที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 จะกลายเป็นผู้แพร่เชื้อแบบไม่มีอาการ (asymptomatic transmitters) เนื่องจากวัคซีนโควิด 19 ยังไม่สามารถป้องกันการแพร่เชื้อหรือติดเชื้อได้ 100% ดังนั้นผู้รับวัคซีนโควิด 19 จึงมีความเสี่ยงต่อการแพร่เชื้อไปยังผู้ที่ยังไม่ได้รับวัคซีน FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: แม้วัคซีนโควิด 19 หลายยี่ห้อจะสามารถป้องกันการติดเชื้อแบบมีอาการ แต่ประสิทธิผลในการป้องกันการติดเชื้อและแพร่เชื้อแบบไม่มีอาการยังคงอยู่ในระหว่างการศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม แต่การวิจัยหลายชิ้นที่ออกมาในปี 2021 พบว่าวัคซีนโควิด 19 ของบริษัท Pfizer, Moderna, และ AstraZeneca สามารถลดโอกาสการแพร่เชื้อแบบไม่มีอาการได้ วารสารการแพทย์ Nature […]

7 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Newtral (สเปน)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จ บทสรุป: วารสารการแพทย์ The Lancet ยืนยันว่าวัคซีนโควิด 19 ไม่ใช่สาเหตุการเกิดโควิด 19 สายพันธุ์เดลต้า ต้นเหตุการแพร่ระบาดในอินเดียมาจากปัญหาสุขอนามัยและการฉีดวัคซีนที่ไม่ทั่วถึง ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์ในอินเดีย โดยเนื้อหาอ้างว่านับตั้งแต่รัฐบาลอินเดียเริ่มฉีดวัคซีนโควิด 19 ให้กับประชาชน สถานการณ์การแพร่ระบาดมีแต่เลวร้ายลงเรื่อยๆ ทั้งตัวเลขผู้ติดเชื้อที่เพิ่มขึ้นและการอุบัติของไวรัสโควิด 19 สายพันธุ์เดลต้า (B.1.617.2) แสดงว่าสาเหตุทั้งหมดมาจากวัคซีนโควิด 19 พร้อมนำบทสัมภาษณ์ของ อมาเยีย ฟอร์เซส แพทย์หญิงชาวสเปนที่เคยทำงานในอินเดียมาสนับสนุนการกล่างอ้าง โดยอ้างว่าแพทย์หญิงให้ความเห็นว่ามีแต่ผู้ที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 เท่านั้นที่ติดเชื้อโควิด 19 FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: องค์การยาและผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์สเปน (AEMPS) ยืนยันว่าวัคซีนโควิด 19 ที่ผ่านการตรวจสอบด้านประสิทธิผลและความปลอดภัย ไม่มีทางก่อให้เกิดโรคหรือแพร่เชื้อโควิด 19 AEMPS ยังไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างวัคซีนโควิด 19 กับการเกิดไวรัสกลายพันธุ์ […]

6 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Factcheck (สหรัฐอเมริกา)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ทำให้เข้าใจผิด บทสรุป: เป็นการนำอัตราการรอดชีวิตจากโควิด 19 มาสร้างความเข้าใจผิด แม้เปอร์เซนต์การเสียชีวิตจากโควิด 19 จะน้อย แต่ชาวโลกต้องเสียชีวิตจากโควิด 19 แล้วกว่า 4 ล้านคน ทางการอังกฤษเปิดเผยว่า วัคซีนช่วยชีวิตผู้สูงอายุในอังกฤษนับหมื่นคน ข้อมูลที่ถูกแชร์: เป็นการเผยแพร่ข้อมูลเท็จผ่านมีมใน Instagram ที่สหรัฐอเมริกา เป็นการแสดงภาพ รอน เดอแซนติส ผู้ว่าการรัฐฟลอริด้าจากพรรครีพับลิกัน กำลังถือป้ายแสดงตารางที่ระบุว่าโอกาสเสียชีวิตของผู้ติดเชื้อโควิด 19 ในแต่ละช่วงอายุมีไม่ถึง 1% รวมถึงข้อความที่ตั้งคำถามถึงความปลอดภัยของวัคซีน FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: ภาพต้นฉบับของมีมดังกล่าว ถูกถ่ายขึ้นเมื่อครั้งที่ รอน เดอแซนติส รณรงค์ให้ยกเลิกมาตรการล็อกดาวน์ในสหรัฐอเมริกาเมื่อช่วงเดือนกันยายนปีที่แล้ว แต่ข้อมูลโจมตีความปลอดภัยของวัคซีนเป็นข้อความที่ตัดต่อขึ้นมาใหม่ โดยปัจจุบัน รอน เดอแซนติส เข้ารับการฉีดวัคซีนโควิด 19 แล้ว และยังรณรงค์ให้ประชาชนร่วมฉีดวัคซีนอีกด้วย ดร.สเทน […]

6 กรกฎาคม 2564ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Facta (อิตาลี)แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ ประเภทข่าวปลอม: ข้อมูลเท็จ บทสรุป: เป็นบทสัมภาษณ์ของ สุจริต ภักดี แพทย์ชาวเยอรมันเชื้อสายไทย ที่อ้างว่าวัคซีนโควิด 19 ป้องกันการติดเชื้อไม่ได้และเป็นอันตราย สวนทางกับข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์ที่ยืนยันว่าวัคซีนด้วยป้องกันการป่วยและเสียชีวิตจากโควิด 19 ได้จริง ข้อมูลที่ถูกแชร์: มีการนำข้อมูลเท็จเกี่ยวกับวัคซีนโควิด 19 ไปเผยแพร่บนสื่อออนไลน์ทั้งในหลายประเทศ โดยเป็นความเห็นของ สุจริต ภักดี นักจุลชีววิทยาชาวเยอรมันเชื้อสายไทย ระหว่างให้สัมภาษณ์กับเว็บไซต์ New American สื่อแนวคิดอนุรักษ์นิยมของสหรัฐอเมริกาเมื่อวันที่ 15 เมษายน 2021 จากการสำรวจของเว็บไซต์ CrowdTangle พบว่าจนถึงวันที่ 4 พฤษภาคม มีผู้รับชมการสัมภาษณ์รวมกันกว่าล้านครั้ง และมียอดแชร์ไปแล้วกว่า 53,000 ครั้ง FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง: อย่างไรก็ดี คำกล่าวอ้างของ สุจริต ภักดี เกี่ยวกับวัคซีนโควิด 19 […]