ขอนแก่น 27 พ.ย.-ชาวบ้านจังหวัดขอนแก่น ช่วยกันวิดน้ำที่ขังอยู่ในที่ลุ่มต่ำของท้องนา หลังเสร็จสิ้นฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าว เพื่อเอาปลาเล็กปลาน้อยนานาชนิด หรือที่เรียกว่า “ปลาข่อน” มาประกอบอาหารทั้งต้มและหมก ซึ่งใน 1 ปี จะมีโอกาสได้ลิ้มรสชาติเพียง 1 ครั้งเท่านั้น
นายอาทิตย์ แก่นกุล ชาวบ้านเหล่านาดี ต.บ้านหว้า อ.เมือง จ.ขอนแก่น พาเพื่อนบ้านนำถัง ลงไปวิดน้ำที่ขังอยู่ในร่องที่มีขนาดไม่กว้างมากในนาข้าวที่เก็บเกี่ยวเสร็จ เพื่อเตรียมจับเอาปลาเล็กปลาน้อย หรือ ที่ชาวบ้านในแถบภาคอีสานเรียกว่า “ปลาข่อน” ซึ่งประกอบด้วย ปลาช่อน ปลาเข็ง รวมทั้งปลาชนิดอื่นๆ ตามธรรมชาติ ที่จะไหลมารวมกันในจุดที่ลุ่มต่ำของแปลงนา ซึ่งหลังเสร็จสิ้นจากเก็บเกี่ยวข้าวนาปีของทุกปี ราวเดือน พ.ย. ชาวบ้านก็รู้ได้ทันทีว่ามีแหล่งหาปลาที่รอให้ไปจับมาทำอาหารอยู่
โดยวิธีจับ ไม่ยุ่งยาก เพียงใช้คุถังวิดน้ำออกจากร่องน้ำจนหมด เหลือเพียงโคลนตม ปลาชนิดต่าง ๆ ก็จะกระโดดและว่ายไปมา ทำให้ชาวบ้านจับได้โดยง่าย แต่บางตัวที่มีขนาดใหญ่ก็จะซุกตัวไปมุดอยู่ใต้โคลนตม ต้องใช้จอบ รวมทั้งมือและเท้าควานหาอยู่นานพอควร จึงจะได้ปลามาประกอบอาหาร
เสน่ห์ของการจับแบบนี้ คือการได้ลงมือลงแรงช่วยกันของชาวบ้านและคนในครอบครัว เป็นการสร้างบรรยากาศสนุกสนานและความสามัคคีของคนในครอบครัวและเพื่อนบ้าน โดยจะช่วยกันนำคุถังมาวิดน้ำออกจนเกือบแห้ง แล้วช่วยกันจับเอาปลา ซึ่งปลาที่ได้มาส่วนใหญ่ก็จะเป็นปลาขนาดเล็กที่ก้างปลายังอ่อนอยู่ เมื่อนำมาทำอาหารก็เพียงทำครัวและล้างให้สะอาด แล้วนำไปทำเมนูที่ชื่นชอบ เช่น ต้มใส่ผักขะแยง หมกหม้อ โดยวัตถุดิบที่นำมาปรุงก็หาได้จากท้องไร่ท้องนา เช่น รสเปรี้ยวก็ใช้มะขามสดหรือมะขามเปียก อยากได้รสชาตินัว ๆ ก็ใส่มะกอกสุก แต่ที่ขาดไม่ได้ก็คือ ผักขะแยงที่จะทำให้รสชาติของต้มปลาหอมเตะจมูกจนแทบวางช้อนไม่ลง.-สำนักข่าวไทย
