ชัวร์ก่อนแชร์ : อาหารต้องห้าม สำหรับไขมันพอกตับ จริงหรือ ?

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการแชร์ “อาหารต้องห้าม สำหรับไขมันพอกตับ 5 ชนิด ได้แก่ น้ำตาล เกลือ แอลกอฮอล์ เนื้อแดง และของทอด”

🎯 ตรวจสอบกับ ศ.ดร.นพ.สมบัติ ตรีประเสริฐสุข สาขาวิชาโรคทางเดินอาหาร ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และกรรมการบริหาร สมาคมโรคตับแห่งประเทศไทย

อาหารต้องห้ามสำหรับไขมันพอกตับ 5 ชนิดที่มีการแชร์กันเป็นความจริง

ปัจจุบันมีอาหารหลายกลุ่มที่จำเป็นต้องห้ามและควรจะหลีกเลี่ยงอย่างยิ่ง เพราะผู้ป่วยกลุ่มนี้มีโภชนาการเกิน กินอาหารกลุ่มที่ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นง่าย ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ภาวะไขมันตับหรือตับคั่งไขมันแย่ลง

“ไขมันพอกตับ” เรียกให้เห็นภาพชัด ๆ จะต้องเรียกว่า “ตับคั่งไขมัน”

คำว่า “ตับคั่งไขมัน” เป็นชื่อโรคที่ถูกต้องตามราชบัณฑิตยสภา

“ไขมันพอกตับ” เป็นคำที่ไม่แนะนำให้ใช้ เพราะคนฟังมีความเข้าใจหรือรู้สึกว่าไขมันเพียงแค่พอก น่าจะล้างออกได้ง่าย แต่ในความเป็นจริงไม่สามารถทำเช่นนั้นได้ด้วยยา อาหาร หรือสมุนไพร ซึ่งไม่ใช่สิ่งของที่จะนำสบู่มาล้างออก เนื่องจากไขมันแทรกเข้าไปในทุกอณูของเซลล์ตับ

การนำไขมันออกจากเซลล์ตับจึงต้องอาศัยการเปลี่ยนแปลง ทั้งพฤติกรรมการกิน การอยู่ และการออกกำลังกาย

คนที่ “ตับคั่งไขมัน” มีอาหารต้องห้ามหลายกลุ่ม

1. น้ำตาล ให้ลดเท่าที่จำเป็น ถ้าห้ามหรือให้ลดไปเลยในชีวิตจริงคงทำได้ยาก

ยกตัวอย่างเครื่องดื่ม ถ้าดื่มเพียงน้ำเปล่า กาแฟดำ ชาดำที่ไม่เติมน้ำตาล ไม่เติมนม กินก๋วยเตี๋ยวไม่เติมน้ำตาล ก็ถือว่าช่วยได้แล้ว ที่เหลืออาจมีในน้ำซุปบ้างก็เป็นเรื่องที่ต้องยอมรับ

2. เกลือ ไม่ได้มีผลโดยตรงต่อการทำให้เกิดพังผืดตับ

เกลือมีผลต่อระบบร่างกายหลัก ๆ คือหัวใจและไต

ทำให้เกิดการคั่งของน้ำในร่างกายเกินความจำเป็น มีส่วนเกี่ยวข้องกับโรคความดันเลือดสูง และโรคไตเสื่อม

อวัยวะตับอาจจะเป็นส่วนหนึ่งที่ทำงานเชื่อมโยงกับหัวใจและไตด้วย ในผลสุดท้ายอาจมีส่วนทำให้ตัวตับทำงานแย่ลงได้

ดังนั้น อาหารกลุ่มเกลือไม่ได้มีผลโดยตรงกับเรื่องตับคั่งไขมัน แต่ก็ไม่แนะนำให้กินมากเกินไปเช่นเดียวกัน

3. แอลกอฮอล์ มีข้อมูลวิจัยยืนยันชัดเจนว่าการดื่มแอลกอฮอล์เร่งทำให้ตับคั่งไขมัน และพังผืดตับแย่ลง ไม่แนะนำให้ดื่ม

4. เนื้อแดง ตัวเนื้อแดงโดยตรงยังไม่เด่นชัดว่ามีผลต่อการทำงานของตับ

จากข้อมูลการศึกษาในต่างประเทศ พบว่า “วิธีการปรุง” ไม่ว่าจะเป็นกระบวนการทอด ปิ้ง ย่าง ทำให้มีภาวะโภชนาการเกิน (อ้วน) มีไขมันเกิน เหล่านี้มีส่วนสำคัญที่ทำให้โรคตับแย่ลงได้

5. ของทอด สำหรับประเทศไทยนิยมกันมาก เป็นตัวเร่งการเกิดตับคั่งไขมันที่มากขึ้น น้ำหนักเกินก็มีโอกาสทำให้ตับแย่ลงได้ชัดเจน จึงควรหลีกเลี่ยง

นอกจากนี้ มีอาหารที่คนเป็นโรคตับคั่งไขมันต้องระวัง คือ “อาหารหวาน” กลุ่มที่เป็นแป้ง น้ำตาล อาหารหวานควรเลี่ยงอย่างมาก

รูปธรรมที่ชัดเจนคือ ผลไม้หวานจัด สังเกตได้จากฤดูกาลทุเรียน พบว่าผู้ป่วยเบาหวานจะมีค่าน้ำตาลขึ้นสูงมาก เช่นเดียวกัน และตับอักเสบมากขึ้นตามระดับน้ำตาลที่ขึ้นสูง

ดังนั้น ต้องเลี่ยงผลไม้ที่มีรสชาติหวานมาก ๆ เช่น ทุเรียน ลำไย เงาะ ลองกอง เพราะการกินผลไม้รสหวานปริมาณมากจะมีผลเสียต่อสุขภาพตับอย่างแน่นอน

นอกจากนี้ ไฮฟรักโทสคอร์นไซรัป (Hight Fructose Corn Syrup – HFCS) คือน้ำตาลชนิดหนึ่งที่ทำมาจากข้าวโพด ให้ความหวานสูง มีข้อมูลวิจัยชัดเจนจากต่างประเทศพบว่าทำให้เลือดมีระดับน้ำตาลสูง และมีไขมันคั่งในตับมากขึ้น เป็นอาหารที่ไม่แนะนำ

ผลไม้มีข้อดีหลายประการ ไม่ได้แนะนำให้งดเลย แต่ต้องระมัดระวังชนิดที่มีความหวานสูง ควรกินลดลง ที่สำคัญสำหรับคนไทยคือ “ปริมาณ” เพราะถ้ากินปริมาณมากมีผลเสียแน่นอน

สำหรับอาหารต้องห้าม 5 กลุ่มที่ควรหลีกเลี่ยง (น้ำตาล เกลือ แอลกอฮอล์ เนื้อแดง และของทอด) โดยส่วนใหญ่เป็นข้อมูลที่เชื่อถือได้ และแชร์ต่อได้ เน้นการควบคุมปริมาณและชนิดอาหาร

ดูเพิ่มเติม “รายการชัวร์ก่อนแชร์”https://www.youtube.com/watch?v=s68n0FRqcZY

ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์ เรียบเรียงโดย : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล