ชัวร์ก่อนแชร์: 5 ทฤษฎีสมคบคิด จับผิดการพิชิตดวงจันทร์

24 กรกฎาคม 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ผ่านมาแล้ว 54 ปีที่มนุษย์สามารถเดินทางไปสำรวจดวงจันทร์ได้ตั้งแต่วันที่ 20 กรกฎาคม 1969 แต่กระนั้น ยังมีทฤษฎีสมคบคิดที่อ้างว่าการเดินทางสู่ดวงจันทร์ขององค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติหรือ NASA เมื่อปี 1969 เป็นเรื่องลวงโลก จุดประสงค์เพื่อหวังผลทางการเมืองในช่วงสงครามเย็น ในยุคสมัยที่สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตแข่งขันกันเป็นผู้นำด้านการสำรวจอวกาศ

การมีอยู่ทฤษฎีสมคบคิด ทำให้ผู้คนไม่น้อยเชื่อว่า NASA จัดฉากการส่งมนุษย์ขึ้นไปเหยียบบนดวงจันทร์ แม้จะมีหลักฐานและประจักษ์พยานมากมายที่ยืนยันว่า ยานอวกาศ Apollo 11 สามารถนำนักบินอวกาศไปลงจอดที่ดวงจันทร์ได้สำเร็จตั้งแต่ปี 1969 ก็ตาม

ต่อไปนี้คือการหักล้าง 5 ทฤษฎีสมคบคิดที่มักใช้ในการจับผิดว่า การเดินทางสู่ดวงจันทร์เมื่อปี 1969 เป็นเรื่องลวงโลก

ธงชาติสหรัฐอเมริกาบนดวงจันทร์โบกไสว ทั้ง ๆ ที่ไม่มีลมหรืออากาศบนดวงจันทร์ จึงน่าจะเป็นการปักธงบนพื้นโลกนี่เอง

เพื่อให้ภาพธงชาติสหรัฐอเมริกาบนผิวดวงจันทร์ออกมาดูสวยงามในสายตาชาวโลก NASA จึงใช้เสาธงรูปตัว L คว่ำ มาใช้เพื่อให้ธงกางออกอย่างชัดเจน แม้ปลายธงที่ไม่มีเสายึดจะดูแกว่งเหมือนลูกตุ้มเล็กน้อย ส่วนสาเหตุที่ผืนธงเต็มไปด้วยรอยยับและดูเหมือนเป็นริ้วคลื่น เป็นเพราะธงถูกพับระหว่างการจัดเก็บ

โรเจอร์ แลนนิอัส อดีตหัวหน้านักประวัติศาสตร์ของ NASA เล่าว่า ก่อนการปักธงครั้งประวัติศาสตร์ นีล อาร์มสตรอง และ บัซ อัลดริน สองนักบินยานอวกาศ Apollo 11 เผลอทำเสาธงงอเล็กน้อย จึงทำให้ธงดูเหมือนกำลังโบกไสว สองนักบินอวกาศยังกลัวว่าเสาธงจะล้มลงหลังจากปักไปแล้ว จึงรีบถ่ายภาพอย่างรวดเร็วหลังจากปักเสาลงบนพื้นดวงจันทร์ได้ไม่นาน จึงได้ภาพที่ดูเหมือนเสาธงกำลังสั่นไหวนั่นเอง

ภาพถ่ายท้องฟ้าบนดวงจันทร์ทุกรูป กลับไร้แสงดาวและเต็มไปด้วยความมืด เพราะ NASA จงใจลบดวงดาวออกไปจากภาพถ่ายทั้งหมด เพื่อป้องกันไม่ให้นักดาราศาสตร์วิเคราะห์ตำแหน่งดวงดาวและสามารถบอกได้ว่าเป็นภาพถูกถ่ายที่ตำแหน่งใดบนพื้นโลก

การส่งยานอวกาศไปจอดบนดวงจันทร์ของโครงการ Apollo ทุกครั้งเกิดขึ้นในช่วงกลางวันของดวงจันทร์ (Lunar Daytime) แสงจากดวงดาวเพียงเล็กน้อยบนท้องฟ้าของดวงจันทร์ในช่วง Lunar Daytime จึงถูกบดบังด้วยแสงจากดวงอาทิตย์และแสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากผิวดวงจันทร์

เอมิลี ดราเบค-มอนเดอร์ นักดาราศาสตร์จากหอดูดาวหลวงเกรนิช (Royal Observatory Greenwich) จากประเทศอังกฤษ ชี้แจงว่า NASA ปรับค่าความเร็วชัตเตอร์ของกล้องประจำตัวนักบินอวกาศเอาไว้สูงมาก เพื่อป้องกันไม่ให้แสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากผิวดวงจันทร์ทำให้รูปภาพสว่างมากเกินไป (Overexpose) การปรับค่าความเร็วชัตเตอร์ให้สูง ส่งผลให้กล้องไม่สามารถจับแสงเพียงเล็กน้อยจากดวงดาวบนท้องฟ้าของดวงจันทร์ได้

นอกจากนี้ การปรับค่าความเร็วชัตเตอร์ของกล้องถ่ายภาพให้สูง เมื่อนำกล้องไปถ่ายภายฉากหน้าเป็นวัตถุเรืองแสง จะส่งผลให้ฉากพื้นหลังเปลี่ยนเป็นฉากมืดทึบ

เมื่อยาน Eagle หรือยานลงจอดบนดวงจันทร์ (Lunar Module Eagle) สัมผัสบนผิวดวงจันทร์ กลับไม่มีร่องรอยการเกิดฝุ่นคลุ้งกระจายหรือการเกิดแอ่งบนดวงจันทร์จากการปล่อยไอพ่นจากยานขณะลงจอด

เอมิลี ดราเบค-มอนเดอร์ นักดาราศาสตร์จากหอดูดาวหลวงเกรนิช อธิบายว่า ก่อนการลงจอดบนพื้นผิวดวงจันทร์ ยาน Eagle ไม่ได้ลงจอดตามแนวดิ่งโดยทันที แต่เดินทางไปตามแนวขนานกับพื้นผิวดวงจันทร์ก่อนการลงจอด ทิศทางของไอพ่น (Thruster) จึงไม่ชี้ลงบนผิวดวงจันทร์โดยตรง การจอดของยานลงจอดบนดวงจันทร์จึงไม่ก่อให้เกิดฝุ่นคลุ้งกระจายจำนวนมาก ยกเว้นตอนที่ยานลงจอดจะพบว่ามีฝุ่นคลุ้งกระจายจำนวนเล็กน้อย

โรเจอร์ แลนนิอัส อดีตหัวหน้านักประวัติศาสตร์ของ NASA เล่าว่า ยานลงจอดบนดวงจันทร์ไม่จำเป็นต้องใช้ไอพ่นขนาดใหญ่เพื่อการลงจอดบนผิวดวงจันทร์ เนื่องจากแรงดึงดูดบนดวงจันทร์น้อยกว่าโลกถึง 6 เท่า การลงจอดจึงเป็นไปอย่างนิ่มนวลและไม่ก่อให้เกิดแอ่งบนดวงจันทร์แต่อย่างใด

เงาจากภาพถ่ายบนดวงจันทร์ดูผิดธรรมชาติ น่าจะเกิดจากการจัดแสงสปอตไลต์เพื่อการถ่ายทำ

บนดวงจันทร์มีแหล่งกำเนิดแสงที่หลากหลาย ทั้งแสงอาทิตย์ แสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากผิวดวงจันทร์ แสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากผิวโลก แสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากยานลงจอดบนดวงจันทร์และชุดของนักบินอวกาศ

เมื่อแสงเหล่านั้นสะท้อนไปยังภูมิประเทศที่เป็นเอกลักษณ์บนดวงจันทร์ ทั้งแอ่ง เนินเขา และฝุ่นบนดวงจันทร์ (Moon Dust) จึงก่อให้เกิดการหักเหแสง และส่งผลให้เงาบนดวงจันทร์มีความแตกต่างจากเงาที่เกิดบนพื้นผิวโลก ซึ่งอาจจะเงายาวกว่า สั้นกว่า หรือบิดเบี้ยวจนผิดจากรูปร่างที่ควรจะเป็น

นอกจากนี้ กล้องที่ใช้บันทึกภาพบนดวงจันทร์ยังใช้เลนส์มุมกว้าง ซึ่งมีส่วนทำให้ภาพของวัตถุบิดเบี้ยวจากความเป็นจริงได้อีกด้วย