ชัวร์ก่อนแชร์: ซิงค์กำจัดไวรัสโควิด-19 ได้ จริงหรือ?

9 มิถุนายน 2565
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Science Feedback (สหรัฐอเมริกา)
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ

ประเภทข่าวปลอม: พิสูจน์ไม่ได้

บทสรุป:

1. ซิงค์หรือแร่ธาติสังกะสีที่อยู่ในอาหารเสริม ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโรคซาร์สในเซลล์เพาะเลี้ยงในห้องทดลอง
2. แต่ยังไม่มีหลักฐานว่าสามารถใช้รักษาผู้ป่วยโควิด-19 ได้หรือไม่

ข้อมูลที่ถูกแชร์:

มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ทางเว็บไซต์และพอดแคสในสหรัฐอเมริกา โดย วลาดิเมียร์ ซีเลนโก แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว (Family Physician) ชาวอเมริกันเชื้อสายยูเครน อ้างว่าซิงค์หรือแร่ธาติสังกะสีมีคุณสมบัติกำจัดไวรัสโควิด-19

FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง:

วลาดิเมียร์ ซีเลนโก เป็นที่รู้จักตั้งแต่เดือนมีนาคมปี 2020 หลังจากโปรโมทวิธีการรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ที่เรียกว่า Zelenko Protocol ซึ่งเป็นสูตรยาที่ประกอบไปด้วย Hydroxychloroquine ยาป้องกันและรักษาเชื้อมาเลเรีย, ยาปฏิชีวนะ Azithromycin และ Zinc Sulfate โดยอ้างว่ายาสูตรดังกล่าวช่วยรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ไปแล้วหลายร้อยคน แต่เมื่อวันที่ 30 มีนาคมปี 2020 Snopes เว็บไซต์ตรวจสอบข้อมูลเท็จในสหรัฐฯ พบว่า วิธีการรักษาที่วลาดิเมียร์ ซีเลนโกกล่าวอ้าง ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ว่าสามารถรักษาผู้ป่วยโควิด-19ได้จริง

นอกจากนี้ ในการทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (Randomized Controlled Trials) พบว่า Hydroxychloroquine และ Azithromycin สามารถยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโควิด-19 ในห้องปฏิบัติการเท่านั้น แต่ไม่พบว่ามีประโยชน์ในการใช้กับมนุษย์ สถาบันสุขภาพแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NIH) จึงไม่แนะนำให้ใช้ Hydroxychloroquine และ Azithromycin รักษาผู้ป่วยโควิด-19 ไม่ว่าจะเป็นผู้ป่วยในโรงพยาบาลหรือผู้ป่วยที่รักษาตัวอยู่กับบ้าน

ในเดือนเมษายนปี 2021 วลาดิเมียร์ ซีเลนโก กลับมาโปรโมทอาหารเสริมสำหรับรักษาโควิด-19 สูตรใหม่ที่เรียกว่า Z-Stack ซึ่งมีส่วนประกอบของซิงค์ และ Zinc Ionophore โดยซีเลนโกอ้างว่าซิงค์มีคุณสมบัติกำจัดไวรัสโควิด-19 แต่จำเป็นต้องใช้ Zinc Ionophore ช่วยในการลำเลียงไอออนของซิงค์เข้าสู่เยื่อหุ้มเซลล์ ซึ่งสารที่ใช้เป็น Zinc Ionophore ได้แก่ เควอซิทินและวิตามินซี

วลาดิเมียร์ ซีเลนโก อ้างว่าซิงค์ และ Zinc Ionophore มีคุณสมบัติยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัส และเป็นการค้นพบที่มีมานานแล้ว โดยอ้างงานวิจัยปี 2010 ของเฟลทาสและคณะ

อย่างไรก็ดี ผลวิจัยชิ้นนั้นไม่สามารถยืนยันได้ว่าซิงค์ และ Zinc Ionophores สามารถรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ได้ เนื่องจากการวิจัยครั้งนั้นพบว่า ซิงค์ และ Zinc Ionophore ชนิด Pyrithione สามารถยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโรคซาร์สในเซลล์เพาะเลี้ยงที่นำมาจากไตของลิงเขียวแอฟริกา แต่ยังไม่มีการทดสอบในสัตว์ทดลองหรือมนุษย์ จึงไม่อาจยืนยันประสิทธิผลและความปลอดภัยเมื่อนำมาใช้กับผู้ป่วยโควิด-19

นอกจากนี้ Z-Stack ของ วลาดิเมียร์ ซีเลนโก ยังประกอบด้วย วิตามินดี 3 ซึ่งซีเลนโกอ้างว่าช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกาย โดยระบุว่า วิตามินดี 3 ในระดับ 50 ถึง 70 หน่วย ช่วยลดการรักษาตัวในโรงพยาบาลจากโควิด-19 ได้อย่างมาก

แม้วิตามินดีจะมีความจำเป็นต่อร่างกาย และพบหลักฐานว่าผู้ที่ร่างกายขาดแคลนวิตามินดีมีโอกาสป่วยหนักจากโควิด-19 มากกว่า แต่การวิจัยล่าสุดไม่พบว่า วิตามินดีช่วยให้ผู้ติดเชื้อโควิด-19 หายป่วยเร็วขึ้น แม้การขาดแคลนวิตามินดีจะทำให้สุขภาพอ่อนแอ แต่สุขภาพที่อ่อนแอคือปัจจัยหลักที่ทำให้ผู้ติดเชื้อป่วยหนักจากโควิด-19 ไม่ใช่ป่วยหนักจากการขาดแคลนวิตามินดี

ConsumerLab เว็บไซต์รีวิวยาและอาหารเสริมเพื่อสุขภาพ กล่าวถึง Z-Stack เมื่อวันที่ 28 สิงหาคมปี 2021 ว่า Z-Stack ไม่ผ่านการทดลองทางคลินิก จึงไม่มีหลักฐานยืนยันว่าสามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันตามที่กล่าวอ้าง

ข้อมูลอ้างอิง:

https://healthfeedback.org/claimreview/no-evidence-dietary-supplements-containing-zinc-ionophore-promoted-vladimir-zelenko-effective-against-covid-19/

หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์”
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: http://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare