สำนักข่าวไทย 25 เม.ย. – “อาจารย์อ๊อด” ชี้ไซยาไนด์หาง่าย กลไกการเกิดพิษ ยับยั้งการหายใจของเซลล์ หากกินไซยาไนด์ขณะท้องว่างจะใช้เวลาออกฤทธิ์เป็นหน่วยนาที แต่หากมีอาหารอยู่เต็มกระเพาะจะหน่วงเวลาเสียชีวิตเป็นหน่วยชั่วโมง
ดร.วีรชัย พุทธวงศ์ หรืออาจารย์อ๊อด อาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัวเกี่ยวกับไซยาไนด์ ว่าหาง่ายมาก ไซยาไนด์คือยาเบื่อหนูนั่นเอง ใครโดนเข้าไปเหมือนขาดอากาศหายใจ
กลไกการเกิดพิษของสารกลุ่มไซยาไนด์นั้น เกิดจากไปจับกับ Cellular Cytochrome Oxidase ทำให้เซลล์ใช้ออกซิเจนไม่ได้ (ยับยั้งการหายใจของเซลล์) ผู้ป่วยจึงมักมีอาการทางสมอง เช่น ชัก หมดสติ มีการหายใจผิดปกติ เนื่องจากมีการกดศูนย์ควบคุมการหายใจ แต่ผู้ป่วยไม่เขียว (cyanosis) ในช่วงแรกๆ ถึงแม้ว่าจะหยุดหายใจ เนื่องจากร่างกายไม่สามารถใช้ออกซิเจนได้ ในทางการแพทย์สามารถยืนยันการวินิจฉัย โดยการตรวจ Fundi จะพบว่ามีสีของเส้นเลือดดำและแดงใน retina ไม่แตกต่างกัน
ไซยาไนด์มีหลายชนิด ที่พบบ่อย เช่น โซเดียมไซยาไนด์ โพแทสเซียมไซยาไนด์ หรือพบในรูปเกลือชนิดอื่นๆ เช่น แคลเซียมไซยาไนด์ ไอโอดีนไซยาไนด์ เป็นต้น ไซยาไนด์สามารถฆ่าคนได้อย่างรวดเร็ว สามารถเข้าสู่ร่างกายคนได้จากหลายเส้นทาง ทั้งการสูดก๊าซไซยาไนด์เข้าไป การกินไซยาไนด์ทั้งชนิดเม็ดและชนิดน้ำ หรือแม้แต่การสัมผัสกับสารไซยาไนด์
หากกินไซยาไนด์เข้าไปขณะท้องว่างจะใช้เวลาออกฤทธิ์เป็นหน่วยนาที แต่ถ้ามีอาหารอยู่เต็มกระเพาะแล้วจะหน่วงเวลาเสียชีวิตเป็นหน่วยชั่วโมงแทน เพราะในกระเพาะมีกรดที่ใช้ในการย่อยอาหารอยู่ การกินเกลือไซยาไนด์เข้าไปขณะท้องว่าง ไซยาไนด์จะทำปฏิกิริยากับกรดในกระเพาะ เป็นก๊าซไซยาไนด์อยู่ในกระเพาะอาหาร และออกฤทธิ์อย่างรวดเร็ว แต่ถ้าสูดไฮโดรเจนไซยาไนด์เข้าไปจะเสียชีวิตภายในเวลาไม่กี่วินาที
ความเข้มข้นของไซยาไนด์มีผลกับความเร็วมาก ถ้าจับคนล็อกไว้ในห้องก๊าซขนาด 1x1x1 เมตร แล้วปล่อยไฮโดรเจนไซยาไนด์เข้าไปประมาณ 300 มิลลิกรัม เขาจะเสียชีวิตในทันที แต่ถ้าปล่อยไฮโดรเจนไซยาไนด์ 150 มิลลิกรัม เข้าไป เขาจะมีเวลาอีกประมาณ 30 นาที ก่อนเสียชีวิต แต่ถ้าปล่อยก๊าซเข้าไปเพียง 20 มิลลิกรัม เขาจะยังไม่เสียชีวิต เพียงแต่จะมีอาการผิดปกติเล็กน้อย.-สำนักข่าวไทย
