ชัวร์ก่อนแชร์ KEYWORD : SOCIAL COMPARISION — ทุกข์ใจจากชีวิตพัง หรือแค่กำลังชอบ “เปรียบเทียบ” !

พฤติกรรมที่เกิดขึ้นบ่อยในยุคดิจิทัล ที่มักเปรียบเทียบชีวิตตัวเองกับผู้อื่นบนสื่อสังคมออนไลน์ สามารถส่งผลได้ทั้งทางบวกและทางลบต่อความรู้สึก ขึ้นอยู่กับมุมมองที่เราเลือก ?

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ผศ.อภิสิทธิ์ ศุภกิจเจริญ คณะสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยรามคำแหง

Social Comparision หมายถึง การนำตัวเราไปเปรียบเทียบกับสังคมที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ซึ่งมีมายาวนานก่อนที่จะมีสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ

ก่อนหน้านี้ ที่เป็นโลกอะนาล็อก (analog) คนส่วนมากอาจจะไม่ค่อยได้สัมผัสความเป็น Social Comparision ได้ถี่มากเท่ากับปัจจุบัน

ในอดีต การจะเปรียบเทียบอะไรในสังคม อาจจะไม่มีอะไรที่เป็นหลักฐานชัดเจน เช่น ลูกคนข้างบ้านสอบติดแพทย์ เขาอาจจะมาถามพ่อเราว่าตัวเราสอบติดอะไร ซึ่งเป็นในเชิงกายภาพ (physical) มากกว่า

ปัจจุบัน เราอยู่บนโลก Digital ตลอดเวลา เช่น หยิบโทรศัพท์มือถือขึ้นมาดู เห็นเพื่อนของเราซื้อกาแฟแพง ๆ มาดื่ม แล้วทำไมตัวเราถึงไม่สามารถซื้อกาแฟแพง ๆ ได้ นี่ก็เป็น Social Comparision ที่อยู่บนโลก Digital

มีการแบ่ง Social Comparision ออกเป็น 2 รูปแบบใหญ่ ดังนี้

1. Upward Comparision การเปรียบเทียบแบบมองขึ้นบน คือการมองคนที่ประสบความสำเร็จมากกว่า ตัวเราก็อยากประสบความสำเร็จแบบนั้นด้วยเช่นกัน

2. Downward Comparision การเปรียบเทียบแบบมองลงต่ำ คือการมองคนที่ประสบความสำเร็จน้อยกว่า ทำให้ตัวเรารู้สึกว่ายังมีคนที่แย่กว่าเรา

ปัจจัยที่ทำให้เกิด Social Comparision คืออะไร ?

คนที่มีพฤติกรรม Social Comparision เกี่ยวข้องกับคำ 2 คำ ได้แก่ Self esteem คือการที่เรานับถือตัวเราเองนี่แหละ และ Social Media ต่าง ๆ ที่ตัวเราจะต้องถูกเปรียบเทียบหรือนำตัวเองไปเปรียบเทียบกับสังคมนั้น ๆ จึงทำให้ Social Comparision เป็นคำที่ถูกพูดถึงและใช้กันมากขึ้นเรื่อย ๆ และส่งผลได้ทั้งบวกและลบ

การที่คนเรานำตัวเองไปเปรียบเทียบ และ/หรือ ถูกเปรียบเทียบบ่อย ๆ

“เชิงบวก” การเปรียบเทียบอาจจะทำให้รู้สึกฮึกเหิม มีพลัง อยากจะทำให้ดีขึ้น

ในคนที่มี Self esteem ต่ำ การถูกเปรียบเทียบมาก ๆ จะยิ่งทำให้จิตตก

การที่จะทำให้ Social Comparision ดีขึ้น จะต้องเริ่มจากตัวเราเองก่อน เพราะการที่เรามี Self esteem เข้มแข็ง แข็งแรง และนับถือตัวเอง รู้ว่าเราทำอะไรได้ ทำได้แค่ไหน และพึงพอใจกับการทำของเรา Social Comparision ก็จะมีผลกับเราน้อย เพราะเรามี “ภูมิคุ้มกัน” ไม่ใช่เป็นการไปกดดันตัวเองว่าการที่เราทำแบบนี้ไม่ได้เราแย่ เราไม่ดี เพราะมีสถานการณ์อื่น ๆ อีกหลายอย่างเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย และบางครั้งสิ่งที่ปรากฏขึ้นบนสื่อสังคมออนไลน์อาจจะไม่ใช่ของจริง 100 เปอร์เซ็นต์ก็ได้

Social Comparision เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบนสื่อสังคมออนไลน์ที่เต็มไปด้วยข้อมูลและเรื่องราวชีวิตของคนอื่น ๆ อาจจะสร้างความรู้สึกไม่มั่นใจหรือท้อแท้ได้

สิ่งสำคัญก็คือความตระหนักถึงสื่อสังคมออนไลน์ การรับรู้และจัดการกับความคิดเหล่านี้อย่างมีสติ เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบที่ไม่ดีต่อจิตใจ และมุ่งไปที่การพัฒนาตนเองให้ดียิ่งขึ้น

สัมภาษณ์โดย จิรัชยา นวลนิ่มน้อย และ จิราภา อ่อนเกลี้ยง

เขียนและเรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ KEYWORD : SOCIAL COMPARISION — ทุกข์ใจจากชีวิตพัง หรือแค่กำลังชอบ “เปรียบเทียบ” !