ชัวร์ก่อนแชร์ : กินฟ้าทะลายโจรป้องกันโควิด-19 ได้ จริงหรือ?

20 เมษายน 2564 ตรวจสอบข้อเท็จจริง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, ภริตพร สุธีพิเชฐภัณฑ์

ตามที่มีการแชร์ผ่านสื่อโซเซียลมีเดียว่า กินฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันโควิด-19 ได้ รวมถึงเป็นทางเลือกที่ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องไปฉีดวัคซีนนั้น ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ตรวจสอบข้อมูลกับ ภญ.ดร.ผกากรอง ขวัญข้าว หัวหน้าศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร และ ผศ.นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล ประธานคณะทำงานสร้างความเข้มแข็งของประชาชนด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผล (สยส.) ระบุตรงกันว่า ไม่เป็นความจริง

บทสรุป : ไม่เป็นความจริง ไม่ควรแชร์ต่อ

• ยังไม่มีหลักฐานรองรับว่าการใช้ฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ได้ และการกินฟ้าทะลายโจรไม่สามารถทดแทนการฉีดวัคซีนได้
• ไม่ควรกินสารสกัดจากฟ้าทะลายโจรจำนวนมาก เสี่ยงตับพัง หากติดเชื้อโควิด-19 จริงจะทำให้การรักษาโควิดทำได้ยาก
• เมื่อมีอาการเข้าข่ายติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ควรรีบพบแพทย์

“ผู้เชี่ยวชาญ” ยืนยัน ยังไม่มีผลการศึกษาว่าฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันการเชื้อโควิด-19 ได้

ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ อสมท ได้ตรวจสอบเรื่องดังกล่าวกับ ภญ.ดร.ผกากรอง ขวัญข้าว หัวหน้าศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร โดย ภญ.ดร.ผกากรอง กล่าวยืนยันกรณีที่มีการแชร์ข้อมูลระบุว่าฟ้าทะลายโจรสามารถใช้เป็นทางเลือกแทนวัคซีนเพื่อป้องกันโควิด-19 ได้นั้น  ไม่เป็นความจริง เพราะยังไม่มีการศึกษาวิจัยว่าการใช้ฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ได้ ที่ผ่านมาเป็นการศึกษาว่าฟ้าทะลายโจรมีผลต่อภูมิคุ้มกัน แต่ยังไม่มีการศึกษาว่ามีผลต่อภูมิคุ้มกันของเชื้อโควิด-19 ไม่เหมือนกับวัคซีนที่มีการศึกษาแล้ว เพราะฉะนั้นไม่ควรใช้ฟ้าทะลายโจรแทนวัคซีน

“โควิด-19 เป็นโรคใหม่ยังไม่มีเครื่องมือ ไม่มียา หรือการรักษาที่ได้ผล 100 เปอร์เซ็น ฉะนั้นเราต้องใช้หลายเครื่องมือ หลายองค์ประกอบในการดูแลสุขภาพ แต่สิ่งที่งานวิจัยทั่วโลกให้การยอมรับคือการสร้างให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงด้วยวิธีต่างๆ อาทิ การทานอาหารที่มีประโยชน์ การพักผ่อนที่เพียงพอ และยังคงมาตรการ D-M-H-T-T โดยเฉพาะการเว้นระยะห่างไม่ให้ร่างกายได้รับเชื้อเข้าไป”
สอดคล้องกับ ผศ.นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล ประธานคณะทำงานสร้างความเข้มแข็งของประชาชนด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผล (สยส.) ระบุว่า การที่เชิญชวนไม่ให้ฉีดวัคซีนและให้กินฟ้าทะลายโจรแทนเป็นเรื่องที่ไม่ควรทำอย่างยิ่ง อีกทั้งยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ใดๆ ยืนยันว่าฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันโควิด-19 ได้ ส่วนที่มีการอ้างอิงการวิจัยตามที่เป็นข่าวนั้น เป็นหลักฐานการศึกษาในเซลล์ในหลอดทดลองไม่สามารถบอกต่อไปได้ในทันทีว่าสิ่งนั้นจะเกิดขึ้นในมนุษย์

ไม่การันตีอาการผู้ป่วยดีขึ้นจากการใช้ฟ้าทะลายโจร กรมการแพทย์แผนไทยฯ ชี้อยู่ระหว่างการวิเคราะห์ข้อมูล

ภญ.ดร.ผกากรอง กล่าวว่า ประเทศไทยมีความพยายามในการศึกษาการใช้ฟ้าทะลายโจรในช่วงการระบาดของโควิด-19 ในรอบการระบาดระลอกที่ 1 และระลอกที่ 2 โดยมีการนำฟ้าทะลายโจรไปใช้กับผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโควิด-19 ในอาการที่ไม่รุนแรง และพบว่าการใช้ฟ้าทะลายโจรทำให้ มีอาการดีขึ้นตามลำดับ แต่ก็พูดได้ยากว่าอาการที่ดีขึ้นเกิดจากสรรพคุณของฟ้าทะลายโจร หรือเกิดจากการพักผ่อนและการดูแลร่างกายที่เพียงพอของผู้ป่วย ทั้งนี้เท่าที่ทราบจากกรมการแพทย์แผนไทยฯ มีการศึกษาในลักษณะที่นำฟ้าทะลายโจรมาเทียบกับยาหลอกซึ่งต้องรอการศึกษาวิจัยอีกระยะหนึ่ง ฉะนั้นการศึกษาที่ผ่านมาเป็นการนำฟ้าทะลายโจรมาใช้เมื่อป่วยแล้วเท่านั้น สำหรับการใช้วัคซีนคือการป้องกันการติดเชื้อที่รุนแรง หรือการเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลที่เกิดจากการติดเชื้อที่รุนแรง ฉะนั้นเรื่องฟ้าทะลายโจรกับเรื่องวัคซีน นำมาใช้คนละวัตถุประสงค์กัน

“การแพร่ระบาดของโควิด-19 ในระลอก 1 ระลอก 2 และระลอก 3 มีโรงพยาบาลบางแห่งนำฟ้าทะลายโจรมาใช้รักษาผู้ป่วยที่มีอาการน้อย โดยทดลองให้ยาไปเป็นเวลา 5 วัน และพบว่าผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น และไม่มีผลข้างเคียง แต่ไม่สามารถบอกได้ว่าการที่ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นเป็นเพราะฟ้าทะลายโจรอย่างเดียว ปัจจุบันยังคงต้องรอการศึกษาวิจัยเปรียบเทียบระหว่างฟ้าทะลายโจรกับยาหลอกในผู้ป่วยโควิด-19 ซึ่งทางกรมแพทย์แผนไทยฯ แจ้งว่าได้เก็บข้อมูลเรียบร้อยแล้วและอยู่ในระหว่างการวิเคราะห์ข้อมูล” ภญ.ดร.ผกากรอง ระบุ

ไม่แนะนำให้กินฟ้าทะลายโจรในปริมาณมากเพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน แนะพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการ

ภญ.ดร.ผกากรอง กล่าวต่อไปว่า การใช้ฟ้าทะลายโจรอยากให้ใช้เมื่อมีไข้ เจ็บคอ หรือเป็นหวัด แต่ถ้าจะให้ใช้ฟ้าทะลายโจรในลักษณะของการเสริมภูมิคุ้มกันเพื่อทำให้ร่างกายแข็งแรงมากยิ่งขึ้นนั้น ยังไม่พบงานวิจัยในคนที่ระบุชัดเจนว่าต้องทานฟ้าทะลายโจรปริมาณเท่าไรเพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันเชื้อโควิด-19  เพราะฉะนั้นการกินฟ้าละลายโจรเพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน ไม่ควรกิน และที่สำคัญการทานอาหารที่เกินกว่าร่างกายจะรับได้ ไม่ว่าจะเป็นผลิตภัณฑ์เสริมสุขภาพใดๆ หรือสมุนไพรต่างๆ เมื่อเราทานในปริมาณที่มากก็จะทำให้ตับหรือไตทำงานหนักมากยิ่งขึ้น มีผลทำให้การทำงานของตับหรือไตแย่ลง

“การศึกษาวิจัยฟ้าทะลายโจรในขณะนี้เป็นการศึกษาในคอมพิวเตอร์เพื่อดูโครงสร้างของสาร เป็นการศึกษาในหลอดทดลองในแง่ของการกระตุ้นภูมิคุ้มกันหรือเสริมภูมิคุ้มกัน หากจะนำมาใช้ในคน ยังไม่ทราบว่าปริมาณเท่าใดที่จะสร้างภูมิคุ้มกันในคน เราจึงไม่แนะนำ”

ขณะที่ ผศ.นพ.พิสนธิ์ แจ้งเตือนว่าเมื่อมีอาการที่เข้าข่ายการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ควรพบแพทย์ทันที ในยุคก่อนที่โควิด-19 จะระบาดการทานฟ้าทะลายโจรถือเป็นเรื่องที่ดี แต่ในขณะนี้พบผู้ป่วยจำนวนมากที่มีการอักเสบที่ปอด เมื่อแพทย์พบอาการดังกล่าวจะเริ่มขั้นตอนการใช้ยาต้านไวรัสในทันที แต่หากผู้ป่วยไม่มาพบแพทย์ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคประจำตัวและเลือกที่จะอยู่ดูแลตนเองที่บ้าน รวมทั้งใช้ฟ้าทะลายโจรเพื่อบรรเทาอาการ โอกาสที่จะเสียชีวิตก็มีสูงขึ้น เพราะโรคจะลุกลามอย่างรวดเร็ว ดังนั้นหากกังวลว่ามีอาการเข้าข่ายโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ควรรีบไปพบแพทย์  

เตือนเสี่ยงตับพังหากบริโภคสารสกัดจากฟ้าทะลายโจรจำนวนมาก ชี้ติดโควิดจริงจะรักษาลำบาก

สำหรับกรณีที่มีข้อมูลแนะนำว่าให้กินฟ้าทะลายโจรในรูปแบบสารสกัดมากกว่ากินแบบบดผงนั้น ภญ.ดร.ผกากรอง มองว่า ประเทศไทยเราเน้นสกัดสารแอนโดรกราโฟไลด์(andrographolide) จากฟ้าทะลายโจร ซึ่งอาจจะมีเทคโนโลยีของบางบริษัทที่สามารถสกัดสาร AP3 (สารสกัดชนิดหนึ่งจากฟ้าทะลายโจร) ออกมาได้ ผู้บริโภคจะต้องถามผู้ผลิตก่อนซื้อ แต่โดยปกติงานวิจัยทั่วโลกจะดูปริมาณของสารแอนโดรกราโฟไลด์เป็นหลักเพื่อนำมาใช้ในการรักษาหวัดหรือทำเพื่อรักษาโควิด – 19 ฉะนั้นจึงไม่จำเป็นว่าผู้ป่วยจะได้รับเป็นสารสกัดหรือเป็นผงยา แต่ขอให้รู้ว่าในผงยานั้นมีแอนโดรกราโฟไลด์เท่าไร แต่สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือถ้าผู้ป่วยนำสารสกัดไปกินเพื่อป้องกันโควิด-19 และกินติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน อาจจะทำให้เกิดพิษต่อตับได้

“จากการศึกษาและวิจัยของคณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดลในปัจจุบัน โดยทดลองนำเซลล์ปอดของมนุษย์มาทำให้ติดเชื้อโควิด-19 และใช้สารสกัดหยาบของฟ้าทะลายโจร และใช้แอนโดรกราโฟไลด์เดี่ยวๆ ทำให้เห็นชัดเจนว่าแอนโดรกราโฟไลด์น่าจะทำให้เกิดพิษต่อเซลล์ปอดได้ ถ้าใช้ในปริมาณสูงๆ ฉะนั้นฟ้าทะลายโจร ควรกินเมื่อเริ่มมีอาการไข้ เจ็บคอ ปวดเมื่อยเนื้อตัว และเมื่ออาการดีขึ้น หรือหายดีแล้ว ควรหยุด ส่วนสารแอนโดรกราโฟไลด์ซึ่งเป็นสารสกัดนั้น ไม่ควรกินเพื่อป้องกันเป็นระยะเวลานานๆ เพราะจะมีผลต่อการทำงานของตับ อาจจะทำให้เกิดพิษต่อเซลล์ของร่างกายได้ และเมื่อเจ็บป่วยด้วยโรคโควิด-19 จริง การใช้ยาต้านไวรัสเพื่อทำการรักษาก็จะทำได้ยากมาก หรือไม่มีโอกาสที่จะใช้ได้เลย ถ้าตับเสียไปแล้ว”ภญ.ดร.ผกากรอง ระบุ

สอดคล้องกับ ผศ.นพ.พิสนธิ์ ให้ความเห็นตรงกันว่า การกินฟ้าทะลายโจร หรือใช้สารสมุนไพรใดๆ ติดต่อกันเป็นระยะเวลายาวนาน ก็อาจจะมีความเสี่ยงในการรับพิษจากสิ่งนั้นๆ สำหรับกรณีที่มีการแชร์ว่าผู้ป่วยควรรับขนาดยาตามปริมาณที่ปรากฎเป็นข่าวเป็นข้อมูลที่ไม่ควรส่งต่อเพราะเป็นอันตรายอย่างมาก และการโฆษณาสรรพคุณของยาโดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย 

เภสัชกรแนะ 5 กลุ่มหลักไม่ควรใช้ฟ้าทะลายโจร

ฟ้าทะลายโจรเป็นยาสมุนไพรที่มีความปลอดภัย อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ แต่บุคคลที่ไม่ควรใช้ยาฟ้าทะลายโจร คือ 1.คนท้องเพราะอาจจะทำให้แท้งลูกได้ 2.กลุ่มผู้ให้นมบุตร 3.กลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด 4.ผู้ป่วยที่มีการทำงานของตับและไตที่ไม่ดี 5.ผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตต่ำ เพราะการกินฟ้าทะลายโจรเป็นระยะเวลานาน และใช้ในปริมาณที่สูงมาก จะทำให้ความดันลดต่ำลงได้

บทสรุป : ไม่จริง ไม่ควรแชร์

• ยังไม่มีหลักฐานหรือการศึกษาวิจัยใดรองรับว่าการใช้ฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ได้ และการกินฟ้าทะลายโจรไม่สามารถทดแทนการฉีดวัคซีนได้
• การใช้ฟ้าทะลายโจรเพื่อทำการรักษาผู้ติดเชื้อโควิด-19 ยังอยู่ในระหว่างการวินิจฉัย
• ไม่มีหลักฐานทางวิชาการรองรับว่า การกินสารสกัดจากฟ้าทะลายโจร 60 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง ติดต่อกันเป็นเวลา 5 วัน จะช่วยป้องกันโควิด-19 ได้ และการกินสารสกัดจากฟ้าทะลายโจรเพื่อป้องกัน โดยกินเป็นระยะเวลานาน ก็อาจจะทำให้เกิดพิษต่อตับได้
• หากกังวลว่ามีอาการเข้าข่ายโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ควรรีบไปพบแพทย์ 

หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์”
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: https://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare