ชัวร์ก่อนแชร์ KEYWORD : Facebook Depression? — โรคซึมเศร้าจากการใช้โซเชียลมีเดีย

บทความนี้เรียบเรียงโดยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI) โดยมีเนื้อหาหลักจากคลิปวิดีโอ

16 สิงหาคม 2568

Facebook Depression : เมื่อความสุขบนโลกออนไลน์ ทำร้ายเราในชีวิตจริง

ในยุคที่โซเชียลมีเดียกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน เราต่างคุ้นเคยกับการเห็นภาพชีวิตที่สวยงามของเพื่อน ๆ คนดัง หรืออินฟลูเอนเซอร์ผ่านหน้าจอ ไม่ว่าจะเป็นภาพท่องเที่ยวสุดหรู อาหารมื้อพิเศษ หรือความสำเร็จในหน้าที่การงาน แต่เคยรู้สึกไหมว่ายิ่งไถฟีดดูชีวิตที่สมบูรณ์แบบของคนอื่นมากเท่าไหร่ ความรู้สึกของเรากลับยิ่งหม่นหมองและด้อยค่าลง นี่อาจเป็นสัญญาณของภาวะที่เรียกว่า “Facebook Depression” หรือภาวะซึมเศร้าจากการใช้โซเชียลมีเดีย

Facebook Depression คืออะไร ?

คำนี้ถูกบัญญัติขึ้นในช่วงที่ Facebook ได้รับความนิยมสูงสุด โดยสถาบันกุมารเวชศาสตร์แห่งอเมริกา (American Academy of Pediatrics) ได้ชี้ให้เห็นถึงความเสี่ยงของภาวะนี้ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและวัยรุ่น มันคือสภาวะทางอารมณ์ที่เกิดจากการเปรียบเทียบชีวิตของตัวเองกับชีวิตที่ดูเหมือนจะ “ดีกว่า” ของคนอื่นบนโลกออนไลน์ จนนำไปสู่ความรู้สึกเศร้าหมอง วิตกกังวล และไม่พอใจในชีวิตของตนเอง

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้คุณตกอยู่ในภาวะนี้

จากผลการวิจัยในปี 2020 ที่รวบรวมงานศึกษา 42 ชิ้น พบว่ามี 4 ปัจจัยหลักที่เชื่อมโยงการใช้โซเชียลมีเดียเข้ากับภาวะซึมเศร้า

1. ระยะเวลาที่ใช้ (Duration of Use) : ยิ่งเราใช้เวลาบนโซเชียลมีเดียนานเท่าไหร่ ก็ยิ่งมีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะซึมเศร้ามากขึ้นเท่านั้น
2. คุณภาพในการใช้งาน (Quality of Use) : การเฝ้าเปรียบเทียบชีวิตของตัวเองกับชีวิตที่ถูกคัดสรรมาอย่างดีของผู้อื่น เป็นตัวกระตุ้นชั้นดีที่นำไปสู่ความรู้สึกซึมเศร้า
3. มิติทางสังคม (Social Dimension) : การถูกกลั่นแกล้งบนโลกออนไลน์ (Cyberbullying) เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตโดยตรง
4. สุขภาพจิตพื้นฐาน (Mental Health) : งานวิจัยพบว่าวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้าอยู่แล้ว มักจะแสดงออกผ่านการโพสต์ข้อความเชิงลบแบบกว้าง ๆ มากกว่าจะบอกเล่าความรู้สึกตรง ๆ

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ที่มีภาวะอารมณ์ไม่มั่นคง (Emotional Instability) จะเป็นกลุ่มที่เปราะบางและเสี่ยงต่อภาวะนี้ได้ง่ายเป็นพิเศษ

จะใช้งานโซเชียลมีเดียอย่างไรให้ใจเป็นสุข?

โซเชียลมีเดียไม่ใช่ผู้ร้ายเสมอไป หากเราใช้งานอย่างเข้าใจและเท่าทัน เราก็สามารถใช้ประโยชน์จากมันได้โดยไม่ทำร้ายจิตใจตัวเอง สิ่งสำคัญคือการตระหนักรู้ในตัวเองและใช้โซเชียลมีเดียอย่างสมดุล เราสามารถชื่นชมความสุขของผู้อื่นได้ โดยไม่จำเป็นต้องรู้สึกว่าชีวิตของตัวเองขาดอะไรไป

ลองลดเวลาการใช้งานลงบ้าง ใส่ใจกับโลกรอบตัวและคนที่อยู่ตรงหน้า แล้วคุณจะพบว่าความสุขที่แท้จริงอาจไม่ได้อยู่บนหน้าจอ แต่อยู่ในชีวิตจริงของเรานี่เอง

ตรวจสอบกับ ผศ.อภิสิทธิ์ ศุภกิจเจริญ คณะสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยรามคำแหง (สัมภาษณ์เมื่อ 4 สิงหาคม 2568)

ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : จิรัชยา นวลนิ่มน้อย และ จิราภา อ่อนเกลี้ยง
ตรวจสอบบทความโดย : ชยานิษฐ์ ผ่องใส

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ KEYWORD : Facebook Depression? — โรคซึมเศร้าจากการใช้โซเชียลมีเดีย