ชัวร์ก่อนแชร์ : แค่เปิด “จอ” ทิ้งไว้ ก็เป็นภัยกับลูกแล้ว จริงหรือ ?

🎯 บนสื่อสังคมออนไลน์ มีการแชร์ภาพและคำเตือนว่า “แค่เปิด ‘จอ’ ทิ้งไว้ ก็เป็นภัยกับลูกแล้ว จริงหรือ ?”

📌 บทสรุป :  ✅ ชัวร์ แชร์ได้ มีคำอธิบายเพิ่มเติม  ✅

👉 ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ตรวจสอบกับผู้เชี่ยวชาญ ศ.นพ.วีระศักดิ์ ชลไชยะ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางเพื่อพัฒนาศักยภาพเด็ก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เรื่องนี้จริง โดยเฉพาะเด็กปฐมวัย ก่อนอายุ 2-3 ขวบลงมา ปัจจุบันมีข้อมูลงานวิจัยมากพอสมควร ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ

การเปิดจอทิ้งไว้ ทางการแพทย์เรียกว่า “Background media” หมายความว่า เป็นสื่อที่ผลิตขึ้นมาสำหรับผู้ใหญ่

ผู้ใหญ่จะเปิดไว้และดู เพียงแต่เด็กถูกเลี้ยงดูอยู่ในห้องนั้นด้วย ซึ่งเด็กอาจจะไม่ได้รับประโยชน์จากสื่อที่เปิดทิ้งไว้เหล่านี้

ปัจจุบัน งานวิจัยยังไม่สามารถแยกออกมาแต่ละส่วนได้ คือทั้งภาพและเสียง หรือจะรวมหมดทั้งภาพและเสียง

การเปิดเฉพาะภาพ หรือเฉพาะเสียง ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลมากเพียงพอขนาดนั้น แต่ถ้ายิ่งเปิดก็จะมีการรับทางประสาทสัมผัสทางเดียว เช่น ทางตา หรือทางหู ก็จะส่งผลได้เหมือนกัน แต่อาจจะไม่ได้มากเท่า

👉 ทำไม ? ไม่ควรเปิดจอทิ้งไว้

หลายครั้ง พบว่าพ่อแม่เปิดสื่อตั้งแต่เช้าถึงมืดจนกระทั่งเด็กหลับกลางคืน ทำให้เด็กอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีสื่อหน้าจอประเภทนี้ตลอดทั้งวัน ซึ่งเป็นสื่อที่มีทั้งภาพและเสียงไปรบกวนการทำงานของใยประสาทต่าง ๆ

ปัจจุบัน มีข้อมูลการศึกษาวิจัยจำนวนมากว่าเกี่ยวกับ “Background media”

1. ส่งผลต่อพัฒนาการเด็ก โดยเฉพาะด้านภาษาที่ล่าช้า และส่งผลต่อสติปัญญาด้วย

2. สามารถส่งผลต่อเด็กเรื่องพฤติกรรม เด็กที่ได้รับผลกระทบจากการเปิดสื่อหน้าจอทิ้งไว้ มีแนวโน้มเป็นเด็กเจ้าอารมณ์ ควบคุมตนเองค่อนข้างยาก บางคนมีสมาธิสั้นได้ หรือพฤติกรรมคล้ายเด็กออทิสติก

อีกประเด็นหนึ่ง การเปิดสื่อหน้าจอทิ้งไว้นาน ๆ จะรบกวนเด็ก ทำให้เด็กนอนหลับยากขึ้น ถ้าเด็กนอนหลับน้อยลงก็ส่งผลต่อพัฒนาการทางสติปัญญาและการควบคุมอารมณ์ของเด็กเช่นกัน

นอกจากนี้ มีข้อมูลการวิจัย เรื่อง EF (Executive Functions) ทักษะด้านการกำกับ ควบคุมพฤติกรรม อารมณ์ ความคิดของตัวเอง เพื่อไปให้ถึงเป้าหมายได้

เด็กที่ใช้สื่อหน้าจอประเภทที่เปิดสื่อทิ้งไว้ตลอด ทำให้ไม่สามารถกำกับควบคุมตัวเองได้ มีผลต่อ EF ที่ลดลง จะยิ่งส่งผลระยะยาวต่อตัวเขาจนถึงผู้ใหญ่ได้   

ณ วันนี้ ยังไม่มีเกณฑ์กำหนดเรื่องอายุที่ชัดเจน แต่ให้ใช้เท่าที่จำเป็น เพราะหลายครั้งลองนึกสภาพว่าถึงแม้จะเปิดสื่อ Background เอาไว้ แต่ลูกโตแล้ว เด็กส่วนหนึ่งอาจจะเคยชินกับการที่ต้องมีสื่อเหล่านี้เปิดเป็น Background ทิ้งไว้ เรื่องสมาธิ การทำงาน หรือการเรียนรู้ของเด็ก

👉 เรื่องการเปิดจอ พ่อแม่ ผู้ปกครอง ต้องทำอะไร

พ่อแม่และผู้ปกครองต้องตระหนักว่ามีข้อมูลการศึกษาวิจัยเรื่องเหล่านี้ ดังนั้น พยายามใช้เท่าที่จำเป็น โดยเฉพาะสื่อของผู้ใหญ่ ใช้ช่วงที่เด็กนอนหลับ หรือไปทำกิจกรรมอย่างอื่นนอกบ้าน แล้วผู้ใหญ่อาจจะใช้ส่วนตัวของตัวเอง

ถ้าเด็กเล็ก อายุน้อยกว่า 2 ขวบ พยายามปิดหน้าจอของทุกสื่อ ถ้าจำเป็นต้องใช้จริง ๆ หรือคุยกับปู่ย่า ตายาย สั้น ๆ พอได้บ้าง แต่ถ้าตั้งแต่ 2 ขวบขึ้นไปจนถึงประมาณ 5 ขวบ จำเป็นต้องใช้สื่อหน้าจอก็ต้องเลือกสื่อที่เหมาะสมกับเด็กตามวัย และก็ไม่เกิน 1 ชั่วโมงต่อวัน

สิ่งสำคัญทุกอายุ พ่อแม่ควรมีการกำหนดกติกาอย่างชัดเจน ว่าเด็กจะใช้สื่อหน้าจอตอนไหนได้บ้าง จำเป็นต้องฝึกการรับผิดชอบตัวเอง จะช่วยทำให้เด็กใช้สื่อหน้าจอได้อย่างเหมาะสมมากขึ้น

การที่เด็กจะเรียนรู้ได้ดี จำเป็นต้องมีพื้นฐานทางพัฒนาการ พฤติกรรม และโครงสร้างสมองที่ต้องพร้อมด้วย จะทำให้การเรียนรู้จากสื่อใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่มากที่สุด

ดังนั้น พ่อแม่ควรจะใช้สื่อเหล่านี้ในจังหวะเวลาที่เหมาะสม

ดูเพิ่มเติมจากรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ : แค่เปิด “จอ” ทิ้งไว้ ก็เป็นภัยกับลูกแล้ว จริงหรือ ?