ศิลปินแห่งชาติ แม่ครูทอผ้าไหมแพรวา ชาวกาฬสินธุ์

กาฬสินธุ์ 17 ธ.ค.-หนึ่งในศิลปินแห่งชาติประจำปีนี้ คือนางคำสอน สระทอง ชาวกาฬสินธุ์ แม่ครูทอผ้าไหมแพรวา ทีมข่าวสำนักข่าวไทย ได้รับโอกาสดี ที่แม่ครูคำสอนเปิดกรุผ้าไหมพร้อมถ่ายทอดความประทับใจ ในการรังสรรค์ศิลปะผ้าไหมแพรวาให้คนรุ่นต่อไป

แม่ครูคำสอน วัย 77 ปี ได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติ ปี 2559 สาขาทัศนศิลป์ ประณีตศิลป์-ศิลปะทอผ้า พื้นเพเป็นคนอำเภอสหัสขันธ์ หรือที่เรียกว่าอำเภอเก่า แม่ครูคำสอนเล่าว่า ตั้งแต่เด็กเวลาเห็นกี่ทอผ้าต้องขึ้นไปนั่งเล่นทุกครั้ง บางครั้งแอบไปนั่งทอผ้าที่บ้านญาติและเพื่อนบ้าน จนได้รับคำชื่นชมในเรื่องการทอผ้า จนกระทั่งแต่งงานเมื่ออายุ 19 ปี ย้ายมาตั้งรกรากอยู่ที่อำเภอคำม่วง ถือเป็นการเริ่มต้นความผูกพันกับผ้าไหมแพรวากับครูคนแรกคือแม่สามี ที่ได้สอนศาสตร์การทอผ้าไหมแพรวา โดยเฉพาะลวดลายโบราณดั้งเดิม

ปลาบปลื้มที่สุดของชีวิต คือการได้เข้าเฝ้ารับเสด็จ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เมื่อปี พ.ศ.2520 โดยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงรับผ้าไหมแพรวามาพัฒนาส่งเสริม ในโครงการศิลปาชีพพิเศษ ทำให้มีสีสันหลากหลายยิ่งขึ้น จากเดิมที่มีสีแดงเพียงสีเดียว จากนั้นร่วมกับชาวภูไทโพนทอผ้าแพรวา ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ในหลายโอกาส อาทิ เมื่อปี 2539 ทรงครองราชย์ครบ 50 ปี ได้ทอผ้า 60 ลาย 99 เมตร ถือเป็นผ้าแพรวาที่ยาวที่สุดในโลก

แม้วัยจะล่วงเลยเข้าสู่ช่วงปลายของชีวิต แต่ทุกวันนี้แม่ครูคำสอนยังคงใช้กี่ทอผ้าไหมอย่างคล่องแคล่ว ยืนยันจะสืบสานและถ่ายทอดวิชาการให้คนรุ่นใหม่ที่สนใจ ตามที่เคยให้คำมั่นสัญญา ต่อหน้าพระพักตร์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ จะสอนและทอผ้าไหม ไปจนกว่าจะหมดลมหายใจ.-สำนักข่าวไทย