พะเยา 1 มี.ค.-ประเพณี ตาน น้ำต้น น้ำหม้อ รับวันมาฆบูชา เป็นประเพณีที่สูญหายไป ของ จ.พะเยา พระสงฆ์และชาวบ้านจึงช่วยกันฟื้นฟูประเพณีโบราณนี้กลับมาใหม่
ประเพณีตาน หม้อน้ำ น้ำต้น กระบวย จอก (น้ำต้น คนโท –หม้อน้ำดิน- จอก กระบวยมะพร้าว) ที่วัดพระธาตุจอมทอง จ.พะเยา ที่มีมาแต่สมัยโบราณ และนับวันจะสูญหายไป พระสงฆ์และชาวบ้านได้ร่วมกันฟื้นฟูขึ้น เพื่ออนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีของคนล้านนาสมัยเก่า ให้คงอยู่จนถึงปัจจุบัน
พระกษิพัฑฒิ สิริภัทโท พระลูกวัดพระธาตุจอมทอง กล่าวว่าในอดีต ทางคณะศรัทธาบ้านแท่นดอกไม้ อ.เมืองพะเยา ซึ่งเป็นคณะศรัทธาที่อาศัยอยู่บริเวณรอบพระธาตุจอมทอง จะนำน้ำต้น หรือน้ำหม้อมาตานที่พระธาตุจอมทอง เพื่อเป็นพุทธบูชา โดยความเชื่อของชาวล้านนาว่า ตานน้ำจะเป็นเศรษฐี และความเชื่อนี้จะฝังลึกในความศรัทธาของชาวบ้าน ที่ได้รับการสืบทอดมานานตั้งแต่สมัยโบราณ จนถูกยกเลิกและหายไปประมาณ 30 ปี ที่ผ่านมา หลังจากมีความทันสมัยเข้ามาทดแทน น้ำต้น หม้อน้ำ ก๊อก กระบวย ที่เป็นดิน โดยกลายมาเป็นโลหะแทน
หลังประเพณีนี้หายไป พระสงฆ์และชาวบ้านได้ร่วมแรงร่วมใจ อนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีขึ้นใหม่เป็นครั้งแรกในวันมาฆบูชา หรือหกเป็ง หรือวันสรงน้ำพระธาตุจอมทอง เพื่อให้คนต่างถิ่นที่มาเที่ยวงานหกเป็ง สรงน้ำพระธาตุจอมทองได้ดื่มกินใช้น้ำ เพราะวัดจอมทองอยู่บนเขา การหาน้ำจึงไม่สะดวกสำหรับศรัทธาที่มาไกล การตานน้ำต้ม เป็นจารีตประเพณีของชาวล้านนา ที่เอาไว้สู่แขกที่มียศถาบรรดาศักดิ์เป็นขุนนางชั้นผู้ใหญ่เท่านั้น ส่วนหม้อน้ำมีไว้สำหรับบุคคลทั่วไปใช้ดื่มกิน.-สำนักข่าวไทย
