สธ.30 เม.ย.-อธิบดีกรมสุขภาพจิต เผยขณะนี้ผู้สูงอายุไทยเป็นโรคสมองเสื่อมมากถึง 8 แสนคน ปัญหาส่วนหนึ่งมาจากค่านิยมลูกหลานที่หวังดีกลัวผู้สูงอายุเหนื่อย ให้อยู่บ้านเฉยๆ ชี้เป็นการทำร้ายทางอ้อมเร่งให้เกิดโรคนี้เร็วขึ้นจากสมองฝ่อ เพราะขาดการใช้งาน
น.ต.นพ.บุญเรือง ไตรเรืองวรวัฒน์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข (สธ.)ให้สัมภาษณ์ว่า ขณะนี้ประเทศไทยเป็นสังคมผู้สูงวัย ผู้สูงอายุมีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ ผลสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี 2557 ไทยมีผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปกว่า 10 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 14.9 ของประชากรทั้งประเทศ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่กับครอบครัว อย่างไรก็ตามขณะนี้พบปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุไทยที่น่าห่วง คือ โรคสมองเสื่อม ทำให้เกิดอาการหลงลืม การช่วยเหลือตัวเองลดลง ผลสำรวจโดยการตรวจร่างกายของสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุขล่าสุดครั้งที่ 5 พ.ศ.2557พบผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปเป็นโรคนี้ร้อยละ 8 หรือประมาณ 800,000 กว่าคนทั่วประเทศ ยิ่งอายุมากยิ่ง พบสูงขึ้น ซึ่งโรคนี้เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ต้องพึ่งพิงการดูแลจากครอบครัวและสังคม กำลังเป็นปัญหาใหญ่ทั้งระดับประเทศและระดับโลก
“สาเหตุที่ทำให้เป็นโรคสมองเสื่อมมาก ส่วนหนึ่งเกิดจากโรคทางกาย เช่น เส้นเลือดในสมองตีบแตกหรืออุดตัน ส่วนหนึ่งเกิดต่อเนื่องจากการป่วยเป็นโรคซึมเศร้า และปัจจัยเสริมอีกอย่างเกิดมาจากสมองผู้สูงอายุขาดการใช้งานอย่างต่อเนื่อง ทำให้เซลล์สมองส่วนที่เคยใช้งานประจำเกิดการลีบและฝ่อตัว ซึ่งถือเป็นภัยเงียบ และประการสำคัญขณะนี้สังคมไทยยังขาดความรู้ความเข้าใจปัญหาสมองเสื่อมของผู้สูงอายุ เข้าใจว่าเป็นความเสื่อมธรรมดาที่เกิดขึ้นตามวัย ประเด็นน่าเป็นห่วงมากที่สุดคือเรื่องค่านิยมลูกหลานไทยที่ปลูกฝังสืบทอดกันมา ส่วนใหญ่มักไม่ ให้ผู้สูงอายุทำงาน จะให้หยุดพักผ่อนอยู่บ้าน นั่งนอนดูทีวี เพราะเห็นว่าอายุมากและทำงานมามากแล้ว กลัวเหนื่อยค่านิยมนี้แม้เป็นความปรารถนาดี แต่จะเป็นการทำร้ายผู้สูงอายุทางอ้อม เป็นตัวเร่งให้ผู้สูงอายุเกิดโรคสมองเสื่อมได้เร็วขึ้น เนื่องจากสมองส่วนที่เคยใช้งานประจำไม่ได้รับการกระตุ้น ”อธิบดีกรมสุขภาพจิตกล่าว
อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวด้วยว่า โรคสมองเสื่อมสามารถชะลอการเกิดให้ช้าลงได้ แนะนำให้ลูกหลานกระตุ้นให้ทำกิจกรรมที่ใช้สมอง ใช้ความคิดความจำบ่อยๆเช่นเดียวกับการออกกำลังกาย ฝึกใช้กล้ามเนื้อ เช่น ออกกำลังกายตามความเหมาะสม เล่นไพ่ฝึกนับตัวเลข รำวง ใช้นิ้วเท้าปั้นกระดาษให้เป็นลูกบอลกลมๆขณะนั่งดูทีวี เป็นต้น ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุ เข้าร่วมกิจกรรมกับกลุ่มวัยเดียวกันและให้ทำงานตามศักยภาพที่มีอยู่
สำหรับปี 2560 นี้ กรมสุขภาพจิตเร่งพัฒนาระบบบริการเน้นหนัก 2 เรื่องใหญ่ ได้แก่ การพัฒนาโปรแกรมสร้างสุขผู้สูงอายุ 5 มิติ ได้แก่สุขสบาย สุขสนุก สุขสง่า สุขสว่างและสุขสงบป้องกันโรคซึมเศร้าและโรคสมองเสื่อม ขณะนี้ขยายใช้กับผู้สูงอายุทุกชุมชนแล้ว และมอบให้ รพ.สวนสราญรมย์ จ.สุราษฎร์ธานี วิจัยและพัฒนาเครื่องมือตรวจคัดกรองโรคสมองสื่อมที่มีปัญหามาจากด้านจิตใจและพฤติกรรมควบคู่กันเป็นต้นแบบของประเทศ เพื่อให้ผู้สูงอายุที่ป่วยเข้าถึงบริการที่เร็วที่สุด ที่ผ่านมาผู้ป่วยเข้าถึงบริการร้อยละ10-15 เท่านั้น ขณะนี้ใกล้แล้วเสร็จสมบูรณ์ คาดว่าจะใช้ทั่วประเทศในปลายปีนี้
ด้าน นพ.จุมภฎ พรมสีดา ผอ.รพ.สวนสราญรมย์กล่าวว่า อาการหลงลืม สามารถเกิดได้กับคนทั่วไปแต่ในผู้สูงอายุที่เป็นโรคสมองเสื่อม ญาติหรือคนในครอบครัวสามารถสังเกตสัญญานอาการเบื้องต้นง่ายๆ โดยให้ดูที่การทำกิจวัตรประจำวันที่เคยทำได้แต่ทำได้น้อยลงกว่าเดิมหรือทำผิด พลาด เช่น ติดกระดุมเสื้อผิด ใส่เสื้อกลับด้าน หากพบให้ปรึกษาเจ้าหน้าที่สาธารณสุขใกล้บ้านเพื่อจะได้ส่งต่อไปยังสถานบริการที่มีความเชี่ยวชาญต่อไป หากผู้สูงอายุที่เป็นโรคนี้ไม่ได้รับการดูแล อาจมีโรคแทรกซ้อนหลายอย่างตามมา เช่น โรคติดเชื้อ โรคขาดสารอาหาร โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เป็นเหตุให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควรได้.-สำนักข่าวไทย
