เผยเขื่อนไซยะบุรีเป็นเหตุแม่น้ำโขงใสผิดปกติ

กรุงเทพฯ 9 ก.พ. – นักวิชาการด้านวิศวกรรมทรัพยากรน้ำระบุ เหตุน้ำแม่น้ำโขงใสจนเห็นเป็นสีฟ้าเป็นผลจากการสร้างเขื่อนกั้นลำน้ำ โดยเฉพาะเขื่อนไซยะบุรีในเขตประเทศลาว ทำให้ความเร็วของการไหลของน้ำลดลงจนแทบนิ่ง ตะกอนจึงตกอยู่หน้าอ่างเก็บน้ำของเขื่อนเกือบหมด

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ณัฐ มาแจ้ง ภาควิชาวิศวกรรมทรัพยากรน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์กล่าวถึงเหตุการณ์ที่น้ำในแม่น้ำโขงมีความใสจนเห็นท้องน้ำ จนมองเห็นเป็นสีฟ้า ซึ่งเกิดขึ้นในฤดูแล้งว่า มีสาเหตุจากการยกระดับของน้ำหน้าเขื่อนไซยะบุรีเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า

สำหรับเขื่อนไซยะบุรีเพิ่งก่อสร้างเสร็จ เมื่อ พ.ศ. 2562 ตั้งอยู่บนน้ำแม่น้ำโขงในเขตประเทศ สปป.ลาวอยู่ระหว่างพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยนั้น เขื่อนไซยะบุรีมีความจุที่ระดับเก็บกัก 1,300 ล้าน ลบ.ม. เมื่อเทียบกับปริมาณน้ำท่าเฉลี่ยของแม่น้ำโขงในช่วงปี พ.ศ. 2556 – 2559 ที่อ. เชียงคาน จ. เลยที่มีประมาณ 124,659.86 ล้าน ลบ.ม./ปี นั้น พบว่า ความจุของเขื่อนไซยะบุรีคิดเป็นเพียงร้อยละ 1.04 ของปริมาณน้ำท่ารายปีเฉลี่ย ซึ่งสามารถควบคุมปริมาณน้ำได้น้อยมากๆ แต่เขื่อนไซยะบุรีไม่ได้สร้างเพื่อเก็บกักควบคุมปริมาณน้ำ แต่มีหน้าที่หลักที่ใช้ในการกั้นแม่น้ำโขงเพื่อยกระดับน้ำสำหรับการผลิตกระแสไฟฟ้า โดยถ้าระดับน้ำสูงเหนือเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้ามาก ยิ่งผลิตกระแสไฟฟ้าได้มาก

เมื่อน้ำที่ไหลลงสู่เขื่อนไซยะบุรียกระดับสูงจากท้องน้ำมาก พื้นที่หน้าตัดการไหลเพิ่มขึ้น ส่งผลทำให้ความเร็วของกระแสน้ำในพื้นที่น้ำท่วมของเขื่อนไซยะบุรีน้อยลง โดยเฉพาะในฤดูแล้งซึ่งมีปริมาณน้ำไหลลงอ่างน้อย ความเร็วของกระแสน้ำในอ่างเก็บน้ำเกือบเป็นศูนย์หรือมีลักษณะของน้ำเกือบจะนิ่งนั่นเอง ทำให้ตะกอนหนักที่ถูกพัดพามากับกระแสน้ำตกลงตั้งแต่พื้นที่ขอบอ่าง ส่วนตะกอนแขวนลอยซึ่งเบากว่าจะค่อยๆ ตกลงในอ่างเก็บน้ำจนเกือบหมด ดังนั้นน้ำที่ปล่อยผ่านเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าของเขื่อนไซยะบุรีจึงใส ไม่มีตะกอน จากนั้นน้ำจะไหลลงมาสู่พื้นที่ตอนล่าง ผ่าน จ.เลย ลงไปจนถึงอุบลราชธานี จึงปรากฏภาพน้ำในแม่น้ำโขงที่ อ. บึงกาฬ จ.นครพนม และ อ.โขงเจียม จ. อุบลราชธานี ใสจนมองเห็นเป็นสีฟ้า . – สำนักข่าวไทย