ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : การดูแลดวงตาในเด็ก

สุขภาพดวงตาเป็นเรื่องสำคัญต่อวัยเด็ก ทั้งคุณภาพชีวิตและรวมถึงการเรียนรู้ ผู้ปกครองควรใส่ใจดูแลเรื่องใดบ้าง และจะมีวิธีการสังเกตปัญหาอย่างไร ?

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ รศ.นพ.ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์ ประธานวิชาการ ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย

ภาวะสายตาสั้นในเด็กเป็นกรรมพันธุ์ ถ้าคุณพ่อ คุณแม่ มีภาวะสายตาสั้น ลูกก็มีโอกาสสายตาสั้นมากขึ้น จึงจำเป็นต้องสังเกตอาการผิดปกติของลูก เพื่อจะได้แก้ปัญหาให้ลูกตั้งแต่อายุยังน้อย เช่น ดวงตา 2 ข้างเท่ากันหรือไม่ ตาดำเท่ากันทั้ง 2 ข้าง หรือมีข้างใดข้างหนึ่งใหญ่กว่าอีกข้างหนึ่ง หรือตรงกลางตาดำกลายเป็นสีขาว สิ่งเหล่านี้เป็นอาการเตือนของโรคร้ายแรงได้

การสังเกตความผิดปกติของดวงตาจากพฤติกรรมของเด็ก

พฤติกรรมการมองเห็นของเด็กมีความสำคัญมาก จะช่วยให้จักษุแพทย์วินิจฉัยโรคตาในเด็กรวดเร็วชัดเจนมากขึ้น เช่น เด็กวิ่งเข้าไปดูจอโทรทัศน์ใกล้ ๆ เวลามองอะไรชอบหยีตามองหรือเอียงคอมอง

นี่คืออาการเตือนว่าเด็กมีภาวะสายตาผิดปกติ อาจจะเป็นสายตาสั้น สายตายาว หรือสายตาเอียง เพียงแต่เด็กบอกอะไรไม่ได้ อธิบายไม่ถูก

การสังเกตพฤติกรรมการใช้สายตาของเด็กที่ผิดปกติจะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่เริ่มสังเกตได้และพาไปพบจักษุแพทย์เร็วทันการรักษาที่จะได้ประสิทธิภาพ

ในเด็กบางคนเรียนหนังสือไม่ทันเพื่อน มองกระดานไม่เห็น ตัวเด็กเองไม่ได้บอกว่ามองกระดานไม่เห็น แต่เรียนตามเพื่อนไม่ทัน เรื่องนี้อย่าไปโทษไอคิว (Intellingence Quotient) หรือสติปัญญา แต่สิ่งที่จะต้องนึกถึงอย่างแรกคือเรื่องการมองเห็นของเด็กไม่ดีหรือไม่เท่าเพื่อน

คุณพ่อคุณแม่ควรพาลูกไปพบจักษุแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพดวงตาและค่าสายตาด้วย เพราะอาจจะช่วยเปลี่ยนอนาคตของเด็กได้เลย

เด็กวัยต่าง ๆ กับการใช้จอ (มือถือ แท็บเล็ต คอมพิวเตอร์)

พฤติกรรมเด็กปัจจุบันอยู่กับโทรศัพท์มือถือ แท็บเลต คอมพิวเตอร์ บรรดาเทคโนโลยีเหล่านี้จำเป็นที่เด็กจะต้องเข้าถึงได้ เพียงแต่การใช้จะต้องมีกติกาและความเหมาะสม

ดังนั้น ทุก ๆ 30 นาที ควรหยุดกิจกรรมการใช้สายตาหน้าจอต่าง ๆ ประมาณ 5 นาที แล้วกลับมาเริ่มใช้ใหม่อีกครั้ง

มีงานวิจัยจากหลาย ๆ ประเทศในเอเชียกล่าวถึงเด็กที่มีแต่กิจกรรมในร่ม ขาดกิจกรรมที่อยู่กลางแจ้ง คือปัจจัยหลักที่ทำให้เด็กปัจจุบันต้องใส่แว่นตาสายตาสั้นหรือสายตาเอียงจำนวนมาก จึงควรมีเวลาให้เด็กออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้งอย่างน้อยสัปดาห์ละ 11 ชั่วโมง จากผลงานวิจัยพบว่าจะช่วยชะลอหรือลดโอกาสเกิดสายตาสั้นมากขึ้นของเด็กยุคปัจจุบันได้

การชะลอโอกาสเกิดสายตาสั้น

สมัยก่อนเมื่อลูกสายตาสั้น สิ่งที่ผู้ใหญ่ทำได้ก็คือพาไปตัดแว่นสายตาสั้น แต่ปัจจุบันนอกจากการปรับพฤติกรรมการใช้สายตา การออกไปมีกิจกรรมกลางแจ้งแล้ว การใช้ยาหยอดตา การใส่แว่นตาบางชนิดก็จะช่วยชะลอสายตาสั้นในเด็กได้

ถ้าหลังอายุ 18 ปี มีเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น การทำเลสิก (LASIK : Laser In-Situ Keratomileusis) ก็จะช่วยให้ใช้สายตาเป็นปกติได้

ดวงตาเป็นอวัยวะที่สำคัญต่อการเรียนรู้ของเด็ก ผู้ปกครองต้องให้ความสำคัญและสังเกตความผิดปกติ

สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : การดูแลดวงตาในเด็ก