ชัวร์ก่อนแชร์: กาชาดสหรัฐถามประวัติวัคซีนโควิดผู้บริจาคเลือด เพราะเลือดไม่ปลอดภัย จริงหรือ?

26 มีนาคม 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย : อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลบิดเบือนเผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์ในสหรัฐอเมริกา โดยอ้างว่า กาชาดสหรัฐอเมริกาเริ่มบังคับให้ผู้บริจาคโลหิตต้องเปิดเผยประวัติการฉีดวัคซีนโควิด-19 ก่อนบริจาคเลือด ยืนยันได้ว่าวัคซีนโควิด-19 ไม่ปลอดภัย และส่งผลกระทบต่อเลือดของผู้รับวัคซีน

บทสรุป :

1. สาเหตุที่กาชาดสหรัฐฯ ต้องการข้อมูลการฉีดวัคซีนของผู้บริจาคโลหิต เพื่อป้องกันการรับบริจาคโลหิตจากผู้ฉีดวัคซีนเชื้อเป็นก่อนเวลาอันควร
2. เนื่องจากมีความเสี่ยงที่เชื้อซึ่งถูกทำให้อ่อนแรงของวัคซีนเชื้อเป็นจะปนเปื้อนในเลือดของผู้บริจาค
3. ปัจจุบันยังไม่มีการผลิตวัคซีนโควิด-19 ชนิดเชื้อเป็น

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

โฆษกของสภากาชาดสหรัฐอเมริกา (American Red Cross) ระบุว่า การให้ผู้บริจาคโลหิตเปิดเผยประวัติการฉีดวัคซีนโควิด-19 เป็นนโยบายที่มีมาตั้งแต่การอนุมัติวัคซีนโควิด-19 เป็นครั้งแรกในช่วงเดือนธันวาคม 2020 ไม่ใช่นโยบายใหม่แต่อย่างใด

American Red Cross ย้ำว่า ผู้ได้รับวัคซีนโควิด-19 ชนิดที่ผ่านการรับรองจากองค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา (FDA) และองค์การอนามัยโลก (WHO) สามารถบริจาคโลหิตได้ทันที หากไม่มีอาการข้างเคียงจากวัคซีนในวันที่บริจาคโลหิต

ในกรณีที่ผู้บริจาคโลหิตไม่สามารถยืนยันได้ว่า วัคซีนโควิด-19 ชนิดที่ได้รับเป็นวัคซีนชนิดใด ผู้บริจาคโลหิตจำเป็นต้องงดเว้นการบริจาคเป็นเวลา 2 สัปดาห์

สาเหตุที่กาชาดสหรัฐอเมริกาให้ผู้ฉีดวัคซีนโควิด-19 ที่ไม่ทราบชนิดของวัคซีน ต้องรอการบริจาคโลหิตเป็นเวลา 2 สัปดาห์ ไม่ใช่เพราะวัคซีนทำให้การบริจาคโลหิตไม่ปลอดภัย แต่เพื่อป้องกันการรับบริจาคโลหิตก่อนเวลาที่เหมาะสม จากผู้ฉีดวัคซีนชนิดเชื้อเป็น (Live-attenuated vaccines)

เหตุผลที่ผู้รับวัคซีนชนิดเชื้อเป็น (Live-attenuated vaccines) ต้องใช้เวลารอก่อนการบริจาคโลหิต เนื่องจากมีความเป็นไปได้ที่เชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียที่ถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ในวัคซีนชนิดเชื้อเป็น อาจไปอยู่ในเลือดของผู้ฉีดวัคซีนและส่งผ่านไปยังผู้รับบริจาคโลหิตได้

ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนโควิด-19 ชนิดเชื้อเป็นผ่านการรับรองจาก FDA หรือ WHO โดยส่วนใหญ่กำลังอยู่ในระหว่างการพัฒนาเพื่อผลิตเป็นวัคซีนชนิดสเปรย์พ่นหรือหยอดทางจมูกและปาก เช่น CoviLiv ที่พัฒนาโดย Codagenix บริษัทยาในสหรัฐอเมริกาและสถาบันเซรุ่มประเทศอินเดีย ซึ่งอยู่ในระหว่างการตรวจสอบผลการทดลองทางคลินิกระยะที่ 3 โดย WHO และเตรียมส่งให้ FDA รับรองภายในปี 2024

American Red Cross ได้ระบุวัคซีนชนิดอื่น ๆ ที่ผู้รับวัคซีนไม่สามารถบริจาคโลหิตได้ทันที ได้แก่ วัคซีน MMR หรือวัคซีนรวมป้องกันโรคหัด คางทูม และหัดเยอรมัน ซึ่งเป็นวัคซีนชนิดเชื้อเป็น ที่แนะนำให้ผู้ฉีดระงับการบริจาคโลหิตเป็นเวลา 4 สัปดาห์หลังรับวัคซีน ผู้รับวัคซีนตับอักเสบบี ซึ่งเป็นวัคซีนชนิด Subunit ต้องระงับการบริจาคโลหิตเป็นเวลา 21 วันหลังรับวัคซีน เป็นต้น

แม้จะไม่มีหลักฐานว่าไวรัสโรคระบบทางเดินหายใจ สามารถแพร่ผ่านทางเลือดได้ แต่ในช่วงที่ไวรัสโควิด-19 ระบาดอย่างหนัก FDA ออกนโยบายไม่แนะนำให้ผู้ป่วยโควิด-19 หรือไข้หวัดใหญ่บริจาคโลหิต

โดยปัจจุบัน American Red Cross แนะนำให้ผู้ป่วยโควิด-19 งดเว้นการบริจาคโลหิตเป็นเวลา 10 วัน จนกว่าจะหายป่วย

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.politifact.com/factchecks/2024/feb/28/instagram-posts/questionnaire-asking-blood-donors-vaccination-stat/
https://healthfeedback.org/claimreview/american-red-cross-doesnt-prevent-people-vaccinated-against-covid19-from-donating-blood/
https://www.factcheck.org/2024/03/scicheck-blood-donations-from-covid-19-vaccine-recipients-are-safe-contrary-to-online-claims/
https://www.reuters.com/fact-check/red-cross-not-refusing-blood-donations-covid-vaccine-recipients-2024-02-28/
https://apnews.com/article/fact-check-red-cross-donate-blood-covid-vaccine-372009322832