ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : ตาแพ้แสง

ภาวะตาแพ้แสงเป็นอย่างไร เกิดจากสาเหตุใด และจะมีวิธีการรักษาอย่างไร

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ศาสตราจารย์วุฒิคุณ นพ.ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์

ประธานวิชาการ ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย

ภาวะ “แพ้แสง” ทางการแพทย์เรียกว่า โฟโต้โฟเบีย (Photophobia)

ผู้ป่วยมาพบแพทย์เพราะทนต่อแสงไม่ได้ เมื่อเจอแสงสว่าง (ในภาวะที่คนปกติทนได้) จะรู้สึกว่าสว่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งขณะที่ขับรถและมีรถสวนทางมา จะไม่สามารถขับรถไปต่อได้เลย จากแสงที่เข้าตาสว่างมากผิดปกติ

สาเหตุ “ตาแพ้แสง”

สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากความผิดปกติของบริเวณผิวกระจกตาดำ ที่พบบ่อยที่สุดก็คือภาวะ “ตาแห้ง” เนื่องจากปกติผิวกระจกตาดำต้องมีน้ำหล่อเลี้ยงลูกตาฉาบอยู่ เพื่อให้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

คนที่ทำงานเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือนาน ๆ จะเกิดภาวะตาแห้ง (น้ำฉาบลูกตาน้อย) ทำให้เมื่อมีแสงมากระทบจะเกิดความรู้สึกว่าแสบตา หรือแสงสว่างมากเกินไปก็จะทำให้เกิดภาวะแพ้แสง

กระจกตาอักเสบ ภูมิแพ้ขึ้นตา และตาแพ้แสง

อีกสาเหตุที่พบได้บ่อยคือ “ภาวะกระจกตาอักเสบ” หรือมีพยาธิสภาพที่เนื้อกระจกตา เช่น กระจกตาบวมจากการติดเชื้อไวรัส จากอุบัติเหตุ หรือความผิดปกติของตัวเนื้อกระจกตาเอง ทำให้กระจกตาดำซึ่งภาวะปกติจะมีลักษณะใส ๆประกอบด้วยคอลลาเจนที่เรียงตัวกันอย่างเป็นระเบียบ แต่ถ้ากรณีเกิดการบวมหรือพยาธิสภาพของตัวเนื้อกระจกตา ทำให้แสงที่ผ่านตัวกระจกตาเข้ามา แทนที่จะไปถึงจอประสาทตาโดยตรงก็จะเกิดการกระเจิงของแสงมาก นั่นคือคนอื่นมองเห็นแสง 100 เปอร์เซ็นต์ คนนั้นจะรู้สึกว่าแสงสว่างประมาณ 150 เปอร์เซ็นต์

โรคภูมิแพ้ขึ้นตา เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในคนไทย โดยทั่วไปสิ่งที่ทำให้เกิดภาวะภูมิแพ้ขึ้นตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กไทยที่พบบ่อยที่สุดก็คือไรฝุ่นหรือตัวฝุ่น รวมทั้งเกสรดอกไม้บางชนิด พวกนี้จะทำให้เกิดปฏิกิริยาการแพ้ขึ้นในร่างกาย ซึ่งลักษณะการแพ้ชนิดนี้มักจะมีตัวสารทำให้เกิดการแพ้ หรือภาษาทางการแพทย์เรียกว่าแอนติเจน (Antigen)

แสงแดดไม่ใช่แอนติเจนและไม่เป็นตัวกระตุ้นการเกิดภูมิแพ้ในร่างกายเหมือนกับการแพ้ฝุ่น

คนทั่วไปมักจะสับสนว่าแสงแดดก็เป็นแอนติเจนชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดการแพ้ได้

ตาแพ้แสง รักษาหายหรือไม่

“แพ้แสง” เกิดขึ้นเป็นครั้งคราว สามารถบำบัดหรือรักษาให้ดีขึ้นได้ โดยการแก้ไขหรือป้องกันโรคของดวงตาที่เป็นต้นเหตุของอาการแพ้แสง เช่น โรคตาแห้ง โรคผิวกระจกตาอักเสบ หรือโรคเนื้อกระจกตามีอาการบวม ก็สามารถทำให้อาการตาแห้งหายขาดได้

ผู้ที่มีอาการแพ้แสงมาก ๆ ถ้าไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม อาการแพ้แสงก็อาจเป็นมากขึ้นจนกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันได้ เช่น ไม่สามารถไปอยู่ในที่ที่มีแสงสว่างค่อนข้างมากที่คนทั่วไปทนได้ เพราะฉะนั้นใครที่มีปัญหาแพ้แสงก็แนะนำให้ไปพบจักษุแพทย์เพื่อหาสาเหตุของอาการแพ้นั้น และรับการรักษาอย่างถูกต้องก็จะสามารถทำให้อาการแพ้แสงดีขึ้นได้

“ภาวะแพ้แสง” ไม่ได้เป็นโรคที่เกิดจากโรคใดโรคหนึ่ง แต่อาจจะเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ ที่พบบ่อยก็คือ ภาวะตาแห้ง

การใช้สายตา ควรมีการกะพริบตา และมีหลับตาพักบ้าง นอกจากนั้น การนั่งทำงานที่ใช้สายตามาก ๆ เป็นระยะเวลานาน ๆ ควรมีการจัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม เช่น ไม่นั่งอยู่ในตำแหน่งที่มีลมพัดเข้าหาดวงตา ไม่ว่าจะเป็นลมจากพัดลม เครื่องปรับอากาศ หรือลมจากธรรมชาติ

การใช้แสงสว่างที่เหมาะสม สามารถลดภาวะตาแห้งที่เกิดจากการใช้สายตาได้

สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : ตาแพ้แสง