ชัวร์ก่อนแชร์ : ข้อดี-ข้อเสีย ของการกินเผ็ด จริงหรือ ?

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการแชร์บทความ “ข้อดี-ข้อเสีย ของการกินเผ็ด”

ข้อดี : ช่วยให้เจริญอาหาร กระเพาะอาหารขยายตัว ลดอาการแสบร้อนในทางเดินอาหาร อายุยืนขึ้น เร่งกระบวนการเผาผลาญในร่างกาย ต้านเชื้อแบคทีเรีย ป้องกัน/บรรเทาอาการเจ็บป่วย

ข้อเสีย : ทำให้ปวดแสบร้อนในช่องปากและทางเดินอาหารและถ่ายอุจจาระบ่อยขึ้น ระคายเคืองต่อเยื่อบุต่าง ๆ ในร่างกาย เกิดการท้องเสีย อาจจะเกิดโรคกระเพาะอาหารและกรดไหลย้อน

🎯 ตรวจสอบกับ อาจารย์ นพ.อาลันณ์ จันท์จารุณี อาจารย์ประจำสาขาวิชาโรคทางเดินอาหารและตับ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

มีบางส่วนที่เป็นข้อเท็จจริงที่จริง แต่ว่าการกินเผ็ดก็อาจจะไม่ได้เหมาะสำหรับทุกคน

การกินเผ็ด : “ข้อดี” ? ที่แชร์กัน

1. กินเผ็ดช่วยให้เจริญอาหาร

จริง… แต่ไม่ได้เป็นสำหรับทุกคน เพราะคนที่ไม่ได้ชื่นชอบการกินอาหารเผ็ด กินแล้วไม่สบายช่องปาก ก็อาจทำให้การกินลดลงได้

2. สารแคปไซซิน (capsaicin) ช่วยให้กระเพาะอาหารขยายตัวและรับอาหารได้นานขึ้น

จริง… สารแคปไซซินจะทำให้กระเพาะอาหารทำงานได้นานขึ้น ผลิตน้ำย่อยที่มากขึ้น แต่ไม่จำเป็นต้องกินเพื่อให้กระเพาะอาหารขยายตัว

3. กินเผ็ดลดอาการแสบร้อนในทางเดินอาหาร เพราะร่างกายจะชินและทนได้มากขึ้น

จริงบางส่วน… กินเผ็ดบ่อย ๆ สามารถจะกินได้มากขึ้นเรื่อย ๆ แต่ว่าไม่ใช่ประโยชน์ที่ทุกคนจะต้องพยายามกินเผ็ดให้มากที่สุด

4. กินเผ็ดช่วยให้อายุยืนขึ้น มีงานวิจัยกินเผ็ดลดอัตราการเสียชีวิต 14 เปอร์เซ็นต์

อาจจะต้องระมัดระวัง ข้อมูลนี้เป็นรายละเอียดเล็ก ๆ กลุ่มประชากรไม่มาก การกินพริกก็ไม่ได้มีประโยชน์ชัดเจนขนาดที่จะทำให้อายุยืนยาวมากขึ้น และไม่จำเป็นต้องฝึกกินเผ็ดเพื่อให้อายุยืน

5. กินเผ็ดเร่งกระบวนการเผาผลาญในร่างกาย

ไม่จริง… การเผาผลาญไม่ได้เกิดจากพริกไปกระตุ้น

พริกมีสารแคปไซซินกระตุ้นทางเดินอาหารขยายตัวมากขึ้น แต่ไม่ได้ทำให้การเผาผลาญดีขึ้น แม้ว่าจะรู้สึกร้อนก็ตาม

6. กินเผ็ดช่วยต้านเชื้อแบคทีเรีย

พริก… มีความเป็นสารต้านอนุมูลอิสระส่วนหนึ่ง แต่ก็ไม่ถึงขนาดที่จะไปฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้ เราอาจจะไม่ต้องแนะนำให้กินพริกเพื่อป้องกันการติดเชื้อต่าง ๆ

7. กินเผ็ดป้องกันและบรรเทาอาการเจ็บป่วยด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ

พริกมีสารต้านอนุมูลอิสระ แต่ว่าจะไม่ได้ป้องกันความเจ็บป่วยขณะนั้น

กินอาหารตามความชอบและความเหมาะสม เพราะร่างกายมีกลไกอื่นในการกระตุ้นระบบทางเดินอาหารอยู่แล้ว การกินพริกเป็นเพียงองค์ประกอบหนึ่งเท่านั้น

อาหารชนิดอื่นตัวที่มีข้อมูลอย่างชัดเจนและช่วยได้ชัดเจน ก็คืออาหารจำพวกผักและผลไม้

ในกลุ่มของคนที่กินผักและผลไม้ เมื่อกินอาหารจำพวกนี้ทำให้การกระตุ้นทางเดินอาหารวิ่งไปข้างหน้าเร็วขึ้น การอักเสบช่วงลำไส้ต่าง ๆ ก็จะลดลงไปด้วย เมื่อการอักเสบลดลงโอกาสเกิดมะเร็งก็จะลดลงตามไปด้วย

การกินเผ็ด : “ข้อเสีย” ? ที่แชร์กัน

1. ทำให้ปวดแสบร้อนในช่องปาก ทางเดินอาหาร และถ่ายอุจจาระบ่อยขึ้น

จริง… ในปริมาณที่มากเกินไป ทำให้เกิดการระคายเคืองในช่องปาก กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ จนถึงทวารหนัก และตัวพริกกระตุ้นทางเดินอาหาร ช่วยเป็นยาระบายอ่อน ๆ ได้เหมือนกัน

2. ระคายเคืองเยื่อบุต่าง ๆ ในร่างกาย และเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคกระเพาะอาหาร

สารแคปไซซินกระตุ้นทำให้เกิดน้ำย่อยในกลุ่มที่ไม่ใช่กรดมากขึ้น ตัวแคปไซซิน ไม่ใช่เป็นสารที่ทำให้เป็นโรคกระเพาะอาหาร แต่ว่าในปริมาณที่เข้มข้นมากเกินไป ก็จะทำให้เกิดการระคายเคืองโดยที่ไม่ผ่านกลไกจากแคปไซซิน

3. ทำให้ท้องเสีย สารแคปไซซินในพริกมีฤทธิ์ทำให้เกิดอาการระคายเคืองในกระเพาะอาหาร และร่างกายเราไม่สามารถย่อยสารแคปไซซินได้อย่างสมบูรณ์

จริงเป็นบางส่วน คือสารแคปไซซินกระตุ้นให้ลำไส้บีบตัวมากขึ้น อุจจาระจะวิ่งเร็ว พอวิ่งเร็วจะถูกดูดซึมน้ำออกไปได้น้อย จึงมีลักษณะนิ่มเหมือนดินโคลนได้ แต่ไม่ถึงขนาดทำให้ท้องเสียถ่ายเป็นน้ำ

4. อาหารเผ็ดสร้างกรดกัดเยื่อบุกระเพาะ ทำให้เกิดโรคกระเพาะ

ไม่จริง… ด้วยกลไกแล้วไม่ได้มีผลทำให้เป็นโรคกระเพาะถ้ากินในขนาดที่เหมาะสม แคปไซซินจะทำให้น้ำย่อยในกลุ่มที่ไม่ใช่กรดออกมามากขึ้น ไม่ได้กระตุ้นตัวที่สร้างกรด เพราะฉะนั้นก็ไม่ได้เป็นสาเหตุที่ทำให้เป็นโรคกระเพาะอาหาร แต่ต้องระวังคนที่เป็นโรคกระเพาะ ผนังกระเพาะเมื่ออักเสบอยู่ก็จะมีความไวต่อการรับรู้มากขึ้น อาจจะทำให้ทนได้ไม่มากเท่าเดิม

5. ทำให้กรดไหลย้อน

การกินพริกไม่ได้กระตุ้นทำให้เกิดกรดไหลย้อน แคปไซซินไม่ได้เพิ่มความเป็นกรด เพราะตัวแคปไซซินเป็นสารที่เป็นด่าง

กรดไหลย้อนคือปัญหาของหูรูด ระหว่างหลอดอาหารที่จะลงไปที่กระเพาะอาหาร ที่หย่อนตัวหรือปิดไม่สนิท ทำให้อาหารที่อยู่ในช่องท้อง ในกระเพาะอาหาร ย้อนกลับขึ้นมา ทำให้เกิดการระคายเคืองหลอดอาหารได้

การกินเผ็ดไม่ได้ทำให้อาการของกรดไหลย้อนเป็นมากขึ้น แล้วก็ไม่ได้ทำให้กระเพาะเป็นกรดที่มากขึ้นด้วย แต่ถ้าจะต้องระวังถ้าเกิดกระเพาะมีการอักเสบเดิมอยู่แล้ว การกินเผ็ดในปริมาณที่มากเกินไปอาจจะทำให้กระเพาะบีบตัวช้า ทำให้อาหารย้อนกลับขึ้นมาได้มากขึ้น เพราะใช้เวลาในการย่อยนานขึ้น

ข้อดีข้อเสียของการกินเผ็ดที่แชร์นี้ มีความจริงประมาณครึ่งหนึ่ง หรือเกินครึ่งไปเล็กน้อย ไม่ได้แนะนำว่าต้องไปแชร์ต่อ

การกินอย่างหลากหลายและพอดี ยังเป็นวิธีหลักที่ช่วยให้สุขภาพดีจากการกิน

ดูรายการเพิ่มเติม ชัวร์ก่อนแชร์ : ข้อดี-ข้อเสีย ของการกินเผ็ด จริงหรือ ?

ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : รสเผ็ด ในตำราแพทย์

สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล