นราธิวาส 20 ต.ค.-ในอดีต อ.บาเจาะ จ.นราธิวาส เป็นอำเภอที่ยากจนที่สุดของจังหวัด ประชาชนในพื้นที่ไม่มีที่ดินทำกิน ทำการเกษตรไม่ได้ เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าพรุ สภาพดินเสื่อมโทรมในหลวงรัชกาลที่ 9 พระราชทานแนวทางการพัฒนาป่าพรุบาเจาะ ด้วยการจัดการน้ำอย่างเป็นระบบ และแก้วิกฤติดินเสื่อมโทรมได้สำเร็จ
นี่เป็นความสวยงามของน้ำตกปาโจ ความสูงกว่า 60 เมตร ในอุทยานแห่งชาติบูโด-สุไหงปาดี อ.บาเจาะ จ.นราธิวาส หน้าผาหินขนาดใหญ่มีน้ำไหลผ่านตลอดปี มีความสมบูรณ์ของระบบนิเวศและพันธุ์ไม้นานาชนิด โดยเฉพาะย่านดาโอ๊ะ หรือใบไม้สีทอง ที่จะส่องประกายเมื่อแสงอาทิตย์สัมผัส และภาพความทรงจำสำคัญ คือ เมื่อปี 2502 ในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินมาที่นี่ ทรงจารึกลายพระหัตถ์พระปรมาภิไธยย่อ ภปร.สีทอง ประดับไว้บนก้อนหิน และเคยประทับที่พลับพลา ศาลาธารทัศน์ เพื่อพักผ่อนพระอิริยาบถ
ในอดีตการเดินทางมายังอำเภอบาเจาะแห่งนี้เป็นไปด้วยความยากลำบาก แต่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงเห็นถึงความสำคัญของเมืองหน้าด่านแห่งนี้ เสด็จพระราชดำเนินมาเพื่อพัฒนาความเป็นอยู่ของราษฎร
เมื่อปี 2516 ในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินมาที่นี่อีกครั้ง พระองค์ทอดพระเนตรผืนน้ำเบื้องล่างที่เหมือนทะเลสาบ พบว่าที่จริงคือป่าพรุเกือบแสนไร่ใน อ.บาเจาะ มีน้ำท่วมขังตลอดทั้งปี ทำการเกษตรไม่ได้ สภาพดินเสื่อมโทรม
ชาวบาเจาะเล่าว่า เมื่อทรงทราบปัญหา จึงได้เสด็จฯ เข้าไปในหมู่บ้าน เพื่อทอดพระเนตรสภาพความเป็นอยู่ที่แท้จริงของชาวบ้าน ทรงวางแนวทางแก้ปัญหา รวมทั้งทรงเข้าไปที่ยุ้งฉางแห่งนี้
ทรงคิดค้นและพระราชทานแนวทางการระบายน้ำออกจากพื้นที่ป่าพรุอย่างเป็นระบบ ทรงมีพระราชดำริให้สร้างอ่างเก็บน้ำรอบพื้นที่ เช่น อ่างเก็บน้ำยะลูตง ใน ต.กะเยาะมาตี เพื่อไล่น้ำเสียออกจากพื้นที่พรุ ทำให้เกิดผืนดินงอกที่ชาวบ้านใช้ทำประโยชน์ได้
ชาวบ้านเล่าว่า ตอนแรกมีผู้ไม่อยากเสียที่ดินทำกินให้ใช้สร้างอ่างเก็บน้ำ ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงมีรับสั่งไม่ให้ข้าราชการไปบังคับ แต่ทรงชี้ให้เห็นประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นหลังการสร้างอ่างเก็บน้ำ จนชาวบ้านเข้าใจ
ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงแก้ปัญหาวิกฤติป่าพรุและดินเสื่อมโทรมได้สำเร็จ ทั้งที่พรุบาเจาะและพรุโต๊ะแดงที่นราธิวาส โดยหลักการใช้น้ำดีไล่น้ำเสีย และกันพื้นที่กักเก็บน้ำแก้ปัญหาทั้งช่วงน้ำท่วมและน้ำแล้ง ทำให้ปัจจุบัน อ.บาเจาะ สามารถปลูกปาล์มได้มากที่สุดในจังหวัด และมีพื้นที่ทำนามากกว่า 14,000 ไร่ ชาวบ้านมีที่ดินทำกินเพิ่มขึ้น จากที่เคยเป็นอำเภอที่ยากจนที่สุด
มีบันทึกว่า ในหลวงรัชกาลที่ 9 เคยพระราชทานสัมภาษณ์แก่สื่อมวลชนต่างประเทศ ที่เห็นพระองค์ทรงงานอย่างหนักและไม่มีเวลาพักผ่อน จึงทูลถามว่า วันที่ทรงมีความสุขที่สุดคือวันไหน ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงตอบว่า ความสุขที่สุดครั้งหนึ่งของพระองค์ คือ การพัฒนาพื้นที่บาเจาะ จากที่เคยทุรกันดารมาก จนราษฎรมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น พระองค์ก็ทรงมีความสุขไปด้วย.-สำนักข่าวไทย