68 ชื่อของ “เปเล่” นักฟุตบอลระดับตำนานของโลกชาวบราซิลผู้ล่วงลับ ได้รับการบรรจุเป็นคำศัพท์ใหม่ในพจนานุกรมอย่างเป็นทางการ
96 สปริงฟิลด์ 29 พ.ย.- เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ (Merriam-Webster) ผู้จัดพิมพ์พจนานุกรมเก่าแก่ที่สุดในสหรัฐ ประกาศให้คำว่า Gaslighting (แก๊สไลติง) แปลว่า ปั่นหัว เป็นคำแห่งปี 2565 เนื่องจากมีการค้นหาเพิ่มขึ้นเกือบ 18 เท่า และมีความสนใจค้นหาสูงตลอดทั้งปีนี้ เว็บไซต์ของเมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ระบุว่า ในยุคแห่งข้อมูลเท็จ (misinformation) ที่ประกอบด้วยข่าวลวง (fake news) ทฤษฎีสมคบคิด (conspiracy theories) เกรียนทวิตเตอร์ (Twitter trolls) และเทคโนโลยีสร้างสื่อสังเคราะห์เพื่อปลอมแปลงลักษณะบุคคล (deepfakes) คำว่า ปั่นหัว (gaslighting) ได้กลายเป็นคำแห่งยุคนี้ไปแล้ว การปั่นหัวซึ่งหมายถึงการกระทำหรือพฤติกรรมที่ทำให้บุคคลเข้าใจผิดอย่างมากเพื่อประโยชน์ของตนเอง มีการค้นหาเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 1740 ในปีนี้ และมีความสนใจค้นหาสูงตลอดทั้งปีนี้ ต้นกำเนิดของคำนี้มาจากชื่อละครเวทีปี 2481 เป็นเรื่องราวของชายคนหนึ่งที่พยายามปั่นหัวภรรยาให้คิดว่าเธอเป็นบ้า ด้วยการทำให้ตะเกียงแก๊สในบ้านหรี่ลง แต่ยืนกรานว่าเธอคิดไปเอง คำนี้ถูกนำมาใช้ครั้งแรกช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20 เพื่อหมายถึงการหลอกลวงที่คล้ายกับในละครดังกล่าว เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ให้คำจำกัดความคำว่า ปั่นหัว ไว้ว่า หมายถึง การบงการทางจิตวิทยากับบุคคลเป็นระยะเวลาหนึ่ง ทำให้เหยื่อสงสัยในความถูกต้องของความคิดและการรับรู้ของตนเอง นำมาซึ่งความสับสน […]
49 นิวยอร์ก 29 พ.ย. – เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ พจนานุกรมภาษาอังกฤษเก่าแก่ของสหรัฐ ประกาศให้คำว่า ‘วัคซีน’ (vaccine) เป็นคำศัพท์แห่งปี 2564 พร้อมเพิ่มความหมายของคำให้กว้างขวางยิ่งขึ้นเพื่อสะท้อนยุคสมัย ปีเตอร์ โซโคลอฟสกี บรรณาธิการบริหารของเมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ เผยกับสำนักข่าวเอพีก่อนที่จะมีการประกาศอย่างเป็นทางการในวันจันทร์ตามเวลาท้องถิ่นว่า วัคซีนเป็นคำที่มีการค้นหาอยู่ในระดับสูงมากในทุก ๆ วันของปี 2564 คำนี้สะท้อนให้เห็นถึงสองประเด็นที่แตกต่างกัน ประเด็นแรกเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงการพัฒนาวัคซีนได้อย่างรวดเร็วและน่าทึ่ง ประเด็นที่สองเป็นการถกเถียงกันในเรื่องนโยบาย การเมือง และความร่วมมือทางการเมือง วัคซีนจึงเป็นคำที่เก็บความหมายของประเด็นทั้งสองเรื่องใหญ่เข้าด้วยกัน เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ยังมีคำอื่น ๆ ที่ได้รับการค้นหาในอันดับรองลงมาในปีนี้ เช่น ‘จลาจล’ (insurrection) ที่ได้รับความสนใจหลังเกิดเหตุกลุ่มผู้สนับสนุนอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ บุกรุกเข้าไปในอาคารรัฐสภาเพื่อพยายามขัดขวางไม่ให้ที่ประชุมรัฐสภารับรองชัยชนะของประธานาธิบดีโจ ไบเดน และคำว่า ‘เพอร์เซเวียแรนซ์’ (Perseverance) ซึ่งเป็นชื่อยานสำรวจดาวอังคารล่าสุดขององค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติของสหรัฐ หรือนาซา ในช่วงต้นปีที่ผ่านมา เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ยังได้เพิ่มความหมายของคำว่า วัคซีน ในเว็บไซต์พจนานุกรมออนไลน์ เพื่อให้มีความหมายครอบคลุมไปถึงวัคซีนชนิดเอ็มอาร์เอ็นเอ เช่น วัคซีนป้องกันโรคโควิดที่พัฒนาโดยไฟเซอร์/ไบออนเทค และโมเดอร์นา เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ใช้เกณฑ์ในการคัดเลือกคำแห่งปีโดยอ้างอิงจากข้อมูลการค้นหา การติดตามยอดการค้นหาที่พุ่งสูงขึ้น รวมถึงการเปรียบเทียบตัวเลขที่เพิ่มขึ้นแบบปีต่อปี ซึ่งแตกต่างจากพจนานุกรมชื่อดังรายอื่น ๆ ที่มักตั้งคณะกรรมการเป็นผู้คัดเลือกคำแห่งปี […]
85 สำนักงานราชบัณฑิตยสภา แจงการใช้คำลงท้ายของผู้หญิง คือ ‘คะ-ค่ะ-นะคะ’ ไม่มีคำว่า ‘ค๊ะ-ค๋ะ-นะค่ะ’ ส่วนคำว่า“แซว”ถูกต้อง ไม่ใช่ ‘แซ็ว’
13 พจนานุกรมออกซ์ฟอร์ดยกให้คำว่า Youthquake เป็นคำประจำปี 2560 เพราะมีการใช้เพิ่มขึ้นถึง 5 เท่าในปีนี้
14 เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ พจนานุกรมชื่อดังของสหรัฐยกให้คำว่า Feminism (สตรีนิยม) เป็นคำประจำปี 2560 เพราะเป็นคำที่คนค้นหาเพิ่มขึ้นมากที่สุดเมื่อเทียบกับปีก่อน
12 ราชบัณฑิตยสภาเดินสายทุกภูมิภาคระดมความเห็นนักวิชาการ-ปราชญ์ท้องถิ่นร่วมจัดทำพจนานุกรมภาษาไทยถิ่น เพื่อรณรงค์การใช้ที่ถูกต้อง หวั่นเลือนหายไปตามยุคสมัย ชี้ภาษาถิ่นยังบ่งบอกถึงวัฒนธรรมหลากหลายด้วยสำเนียงต่างกัน
