ชัวร์ก่อนแชร์: ใช้ยา Statins เสี่ยงตับอักเสบ จริงหรือ?

22 กันยายน 2568
แปลและเรียบเรียงบทความ : อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลน่าสงสัย :

มีข้อมูลสร้างความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ Statins ยาลดไขมันเพื่อป้องกันหลอดเลือดอุดตันเผยแพร่ในต่างประเทศ โดยอ้างว่าอาการข้างเคียงของยา Statins คือภาวะตับอักเสบ และผู้ใช้ต้องตรวจสอบการทำงานของตับอยู่เสมอ

บทสรุป :

1.Statins ทำให้ปริมาณเอนไซม์ในตับเพิ่มขึ้น
2.หากค่าเอนไซม์ตับเพิ่มขึ้นเล็กน้อย การใช้ยา Statins ยังมีความปลอดภัย
3.หากค่าเอนไซม์ตับเพิ่มขึ้นสูงมาก อาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อทำการลดขนาดยาหรือเปลี่ยนยา
4.ผู้ใช้ยา Statins ไม่จำเป็นต้องตรวจการทำงานของตับเป็นประจำ
5.การใช้ยา Statins มีประโยชน์ต่อผู้ป่วยไขมันพอกตับ

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

เนื่องจากการทำงานของยา Statins มีการพุ่งเป้าไปที่เซลล์ตับ ทำให้ผู้ใช้ยาบางรายอาจมีปริมาณเอนไซม์ในตับเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นการบ่งบอกความอักเสบของตับ หากค่าเอนไซม์ตับเพิ่มขึ้นเล็กน้อย การใช้ยา Statins ยังมีความปลอดภัย แต่หากค่าเอนไซม์ตับเพิ่มขึ้นสูงมาก อาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อทำการลดขนาดยาหรือเปลี่ยนยา

แต่เดิมมีการแนะนำให้ผู้ใช้ยา Statins ตรวจการทำงานของตับแบบ LFT เพื่อประเมินสุขภาพและประสิทธิภาพการทำงานของตับอย่างต่อเนื่อง แต่ในปี 2012 องค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา (FDA) เปลี่ยนคำแนะนำให้ผู้ใช้ยา Statins ตรวจการทำงานของตับหลังเริ่มใช้ยาเพียงครั้งเดียว เนื่องจากค่าเอนไซม์ตับที่เพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อย ไม่ส่งผลเสียต่อการทำงานของตับแต่อย่างใด โดยแนะนำให้ตรวจการทำงานของตับอีกครั้งในกรณีที่มีการเปลี่ยนยาหรือมีอาการบ่งบอกถึงการอักเสบของตับและกล้ามเนื้ออย่างชัดเจน เช่น อาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร อาการไม่สบายท้องส่วนบน ปัสสาวะสีข้น ผิวคล้ำ เป็นต้น

ข้อมูลจากสมาคมโรคตับแห่งประเทศไทยยืนยันตามความเห็นของ FDA ของสหรัฐฯ ว่า ผู้ใช้ยา Statins ไม่จำเป็นต้องตรวจการทำงานของตับแบบ LFT เป็นประจำ เนื่องจากค่า ALT ซึ่งบ่งชี้ภาวะตับอักเสบหรือไขมันพอกตับ ที่สูงขึ้นในผู้ใช้ยา Statins ไม่ได้เกิดขึ้นถาวรและอยู่ในระดับที่ไม่ต่างจากผู้ที่ไม่ได้ใช้ยา Statins นอกจากนี้ยังไม่มีข้อมูลทางพยาธิวิทยาที่แสดงว่ายา Statins ก่อให้เกิดการอักเสบของตับ จึงไม่จำเป็นต้องตรวจการทำงานของตับแบบ LFT เพื่อติดตามภาวะความเป็นพิษต่อตับจากการใช้ยาในกลุ่ม Statins

การใช้ยา Statins มีประโยชน์ต่อผู้ป่วยไขมันพอกตับ

งานวิจัยปี 2024 ที่เผยแพร่ทางวารสาร Journal of Clinical Lipidology ของสมาคม National Lipid Association ในสหรัฐฯ ทำการศึกษาผลของการใช้ยา Statins กับผู้ป่วยไขมันพอกตับที่ไม่ได้เกิดจากการดื่มสุรา (NAFLD) ซึ่งเป็นโรคที่เพิ่มความเสี่ยงโรคหลอดเลือดหัวใจ

ผลวิจัยพบว่า การใช้ยา Statins ไม่มีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นของปริมาณเอนไซม์ตับของผู้ป่วยไขมันพอกตับ นอกจากนี้ ค่า ALT ซึ่งบ่งชี้ภาวะตับอักเสบ, ค่าคอเลสเตอรอลโดยรวม และคอเลสเตอรอลชนิด LDL ก็ลดลงอย่างมากเมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่ใช้ยา Statins

ในเดือนมีนาคม 2025 เว็บไซต์ Medical News Today รายงานการวิจัยเบื้องต้นที่พบว่า การใช้ยา Statins บางชนิด สามารถลดความเสี่ยงการป่วยเป็นมะเร็งตับได้

โดยพบว่าผู้ป่วยที่ใช้ยาในกลุ่ม Statins ชนิด Simvastatin และ Atorvastatin ลดความเสี่ยงการป่วยเป็นโรคมะเร็งเซลล์ตับ Hepatocellular Carcinoma มากกว่าผู้ไม่ใช้ยาถึง 33%

โอกาสเสียชีวิตจากคอเลสเตอรอลสูง

รายงานปี 2019 จากองค์กร Global Burden of Disease Study พบว่ามีประชากรโลกเสียชีวิตจากคอเลสเตอรอลชนิด LDL ในเลือดสูงถึง 4.4 ล้านราย ถือเป็นช่วงชีวิตที่สูญหายไปถึง 93 ล้านปี

รายงานปี 2021 จากเว็บไซต์ Our World in Data พบว่า คอเลสเตอรอลชนิด LDL ในเลือดสูงคือสาเหตุอันดับที่ 3 ที่นำไปสู่การเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ รองจากความดันโลหิตสูงและมลภาวะทางอากาศ โดยมีผู้เสียชีวิตทั่วโลกที่ 3.7 ล้านราย

งานวิจัยชี้ชัด LDL-C ลด โอกาสรอดชีวิตสูง

งานวิจัย Meta-Analysis ปี 2019 ซึ่งศึกษาการทดลองทางคลินิก 28 การทดลองกับกลุ่มตัวอย่าง 186,000 รายในช่วงเวลา 5 ปี พบว่า การลดคอเลสเตอรอลชนิด LDL ในเลือดด้วยการใช้ยาที่ 38 มก./ดล. (1 มิลลิโมล/ลิตร) ลดความเสี่ยงการป่วยด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจ 21% และลดความเสี่ยงการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจ 12%

และยังพบว่าประโยชน์จากการลดคอเลสเตอรอลในเลือดจะยิ่งเพิ่มขึ้นในกลุ่มตัวอย่างที่มีอายุมากขึ้น

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/statin-side-effects/art-20046013
https://www.health.harvard.edu/heart-health/4-myths-about-statins
https://thasl.org/statin-and-liver-1/
https://www.lipidjournal.com/article/S1933-2874%2824%2900035-7/fulltext
https://www.medicalnewstoday.com/articles/certain-type-statins-may-help-decrease-liver-cancer-risk#How-do-statins-affect-liver-cancer-risk
https://healthfeedback.org/claimreview/high-blood-cholesterol-increases-risk-cardiovascular-death-statins-safe-effectively-reduce-risk/