ชัวร์ก่อนแชร์: ปากกาลดน้ำหนัก ใช้แล้ว “หน้าเหี่ยว-ก้นย้อย” จริงหรือ?

15 พฤษภาคม 2567
แปลและเรียบเรียงบทความ : อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลสร้างความเข้าใจผิด เผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์ในสหรัฐอเมริกา โดยอ้างว่าการใช้ยาลดน้ำหนักชื่อดังอย่าง Ozempic (Semaglutide) จะส่งผลกระทบทำให้ผิวหนังบริเวณต่าง ๆ เกิดการเหี่ยวย่น ทั้งบริเวณใบหน้าและบริเวณก้น จนอาการที่เรียกว่า Ozempic Face และ Ozempic Butt กลายเป็นคำที่ถูกแชร์ทางออนไลน์อย่างแพร่หลาย

บทสรุป :

1. Excess Skin คือผิวหนังส่วนเกินที่เกิดขึ้นเมื่อน้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว
2. สามารถเกิดขึ้นได้ไม่ว่าจะใช้วิธีการลดน้ำหนักแบบใด

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

Semaglutide ยาควบคุมน้ำหนักยอดนิยม

Semaglutide (เซมากลูไทด์) คือยารักษาผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2 และยาควบคุมน้ำหนัก เป็นเพปไทด์ซึ่งทำหน้าที่คล้ายกับฮอร์โมน GLP-1 ที่ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดจากการกระตุ้นการหลั่งอินซูลิน ทำให้การย่อยอาหารในกระเพาะอาหารช้าลง และช่วยลดความอยากอาหาร

Semaglutide มีชื่อทางการค้าที่แตกต่างกัน 3 ชื่อได้แก่ Ozempic (ยาสำหรับฉีดใต้ผิวหนังรักษาโรคเบาหวาน) Rybelsus (ยาเม็ดสำหรับรักษาโรคเบาหวาน) และ Wegovy (ยาสำหรับฉีดใต้ผิวหนังเพื่อควบคุมน้ำหนัก)

Ozempic ผ่านการอนุมัติโดยองค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา (FDA) เพื่อใช้รักษาโรคเบาหวานประเภทที่ 2 เมื่อปี 2017 ส่วน Wegovy ผ่านการอนุมัติจาก FDA เพื่อใช้รักษาผู้ป่วยโรคอ้วนและน้ำหนักเกินเมื่อปี 2021

ข้อมูลปี 2021 พบว่า มีการจ่ายยา Semaglutide ในสหรัฐอเมริกากว่า 8 ล้านครั้ง

ความสำเร็จของยาลดน้ำหนักชื่อดัง ทำให้ Novo Nordisk บริษัทยาข้ามชาติสัญชาติเดนมาร์ก ผู้ผลิตยา Semaglutide กลายเป็นบริษัทที่มีมูลค่าสูงสุดในสหภาพยุโรปในปี 2023 และยังมีส่วนกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศเดนมาร์กอย่างสูง จนมีมูลค่าราคาตลาดมากกว่าจีดีพีของเดนมาร์กทั้งประเทศ

ปี 2024 Novo Nordisk กลายเป็นบริษัทที่มีมูลค่าราคาตลาดสูงเป็นอันดับที่ 12 ของโลกหรือมีมูลค่ามากกว่า 6 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

รวมถึงการเติบโตของมูลค่าในตลาดหุ้นสหรัฐฯ ในช่วงเดือนมีนาคม 2024 หลัง Novo Nordisk การประกาศความสำเร็จในการทดลองทางคลินิกระยะที่ 1 ของ Amycretin ยาลดน้ำหนักชนิดเม็ดที่พบว่าช่วยควบคุมน้ำหนักได้อย่างมีประสิทธิผลมากกว่ายาฉีดใต้ผิวหนังแบบเดิม

อาการข้างเคียงจากการใช้ยา Semaglutide

อาการข้างเคียงของผู้ใช้ยา Wegovy และ Ozempic มีทั้ง อาการคลื่นไส้ ท้องเสีย อาเจียน ท้องผูก ปวดท้อง ปวดศีรษะ

อย่างไรก็ดี การเกิดริ้วรอยหรือผิวหนังเหี่ยวย่นที่พบในผู้ใช้ยา Wegovy และ Ozempic จำนวนมาก ได้รับการยืนยันว่า ไม่ใช่อาการข้างเคียงของยา Semaglutide แต่เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นเมื่อน้ำหนักในร่างกายลดลงอย่างรวดเร็ว จนผิวหนังปรับตัวไม่ทัน

สาเหตุผิวหนังเหี่ยวย่นของคนใช้ยาลดความอ้วน

แอนดรูว์ คราฟต์สัน รองศาสตราจารย์ด้านโรคต่อมไร้ท่อ มหาวิทยาลัยมิชิแกน เฮลท์ สหรัฐอเมริกา อธิบายว่า การลดน้ำหนักทุกรูปแบบ ส่งผลให้ร่างกายสูญเสียไขมันที่สะสมในเนื้อเยื่อไขมันใต้ผิวหนัง ทำให้ผิวหนังหย่อนคล้อยและขาดความกระชับ โดยเฉพาะบริเวณส่วนกลางของร่างกายและบริเวณก้นซึ่งเป็นอวัยวะที่สะสมไขมันมากเป็นพิเศษ รวมถึงอวัยวะส่วนอื่น ๆ เช่น น่องขาและหน้าอก

ดังนั้น อาการผิวหนังเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว ถือเป็นเรื่องปกติ ไม่ต่างจากการผ่าตัดกระเพาะอาหารเพื่อลดน้ำหนักหรือการลดน้ำหนักอย่างจริงจังวิธีอื่น ๆ

จานา อาเบลอฟสกา หัวหน้าฝ่ายเภสัชกรรม บริษัทยาข้ามชาติ Click Pharmacy อธิบายว่า ผิวหนังของมนุษย์มีความยืดหยุ่นคล้ายกับยางยืด จากการทำงานของอีลาสติน โปรตีนช่วยให้ความยืดหยุ่นแก่ผิวหนังและอวัยวะต่าง ๆ ร่วมกับคอลลาเจน โปรตีนช่วยผลัดเซลล์ผิวและป้องกันผิวเกิดรอยเหี่ยวย่น

เมื่อน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นช้า ๆ ร่างกายจะปรับตัวให้ผิวหนังยืดตัวตามขนาดร่างกายที่ขยายขึ้น แต่เมื่อมีการลดน้ำหนักลงอย่างรวดเร็ว ผิวหนังซึ่งยังอยู่ในสภาพที่ถูกยืดออก ไม่สามารถปรับตัวตามขนาดร่างกายที่ลดลงอย่างทันท่วงที ทำให้เกิดปัญหาผิวหนังห้อยย้อยได้ง่าย โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาด้านน้ำหนักตัวเป็นเวลานาน ดังนั้นการใช้ยาที่เร่งการลดน้ำหนักตัวอย่างรวดเร็วแล้วเกิดปัญหาผิวหนังมีริ้วรอยและเหี่ยวย่น จึงไม่ใช่เรื่องผิดปกติแต่อย่างใด

ปัจจัยเร่งให้ผิวเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนัก

แอนดรูว์ คราฟต์สัน ระบุว่าอัตราการเกิดผิวหนังเหี่ยวย่นหลังการลดน้ำหนักของแต่ละคนไม่เท่ากัน ปัจจัยขึ้นอยู่กับ อายุ พฤติกรรมการใช้ชีวิต และพันธุกรรม เช่นเดียวกับระดับความชุ่มชื้นและระดับคอลลาเจนในผิวหนัง ก็มีส่วนสำคัญต่อความยืดหยุ่นของผิวหนังอย่างมาก

แนวทางป้องกันผิวเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนัก

ชานีนา ไนท์ตัน รองศาสตราจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเคส เวิสต์เทิร์น รีเซิร์ฟ สหรัฐอเมริกา แนะนำว่า การลดน้ำหนักอย่างค่อยเป็นค่อยไป จะช่วยให้ผิวหนังมีเวลาปรับตัวได้มากกว่า และช่วยลดปัญหาผิวหนังเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนักได้ โดยย้ำถึงปัจจัย 4 ประการที่ช่วยป้องกันผิวเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนัก ได้แก่ การออกกำลังกาย โภชนาการที่เหมาะสม การดื่มน้ำที่เพียงพอ และการนอนหลับที่พอเพียง

จานา อาเบลอฟสกา จาก Click Pharmacy แนะนำว่า การออกกำลังกาย โดยเฉพาะการยกน้ำหนักและการออกกำลังกายแบบแรงต้าน จะช่วยฟื้นฟูความกระชับของผิวได้ดีที่สุด นอกจากจะเป็นการสร้างกล้ามเนื้อทดแทนไขมันที่หายไปแล้ว ยังช่วยให้ผิวมีความยืดหยุ่นที่ดีขึ้นอีกด้วย ส่วนการดื่มน้ำอย่างเหมาะสมและกินอาหารที่มีวิตามิน A C และ E สูง จะช่วยเพิ่มปริมาณอีลาสตินและคอลลาเจนเพื่อให้ผิวมีความนุ่มเด้งมากขึ้นเช่นกัน

แนวทางการรักษาผิวเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนัก

ดร.เกรซ ฮูลา แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหน้า และผู้ก่อตั้งสถาบันความงาม G&M Healthcare อธิบายว่า ปัญหาผิวเหี่ยวย่นหลังลดน้ำหนักจะดีขึ้นตามเวลา โดยจะกลับมาเป็นปกติหลังเวลาผ่านไป 1 ปี จากนั้นอาจเข้าสู่กระบวนการฟื้นฟูด้านการศัลยกรรมความงาม เช่นการฉีดฟิลเลอร์ และกระบวนการ LPG endermologie เพื่อกระตุ้นการผลิตคอลลาเจน อีลาสติน และกรดไฮยาลูโรนิก หากในกรณีที่จำเป็น อาจมีการผ่าตัดเอาผิวหนังส่วนเกินออกหากแพทย์ให้การรับรอง

ข้อมูลอ้างอิง :

https://en.wikipedia.org/wiki/Semaglutide
https://en.wikipedia.org/wiki/GLP-1_receptor_agonist
https://www.health.com/ozempic-butt-and-face-7506800
https://ndi.fda.moph.go.th/drug_info/index?name=Semaglutide&brand=&rctype=&drugno=
https://www.dailymail.co.uk/health/article-12214059/Forget-Ozempic-face-wary-Wegovy-butt-Weight-loss-jabs-leaving-users-saggy-bums.html
https://www.healthline.com/health-news/ozempic-what-to-know-about-this-side-effect-you-may-experience-while-taking-weight-loss-drugs#Other-side-effects-of-Ozempic-and-Wegovy