ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : รู้จักภาวะจอประสาทตาหลุดลอก

จอประสาทตาหลุดลอกคืออะไร เกิดได้จากสาเหตุใด อันตรายแค่ไหน และใครที่มีความเสี่ยงจะเกิดภาวะนี้ได้บ้าง

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ศาสตราจารย์วุฒิคุณ นพ.ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์

ประธานวิชาการ ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย

“จอประสาทตา” เป็นอวัยวะที่อยู่ด้านหลังของลูกตา เป็นส่วนสำคัญที่สุดที่รับภาพและส่งกระแสประสาทเข้าไปในสมอง

“จอประสาทตา” จะต้องอยู่ชิดหรือแนบกับผนังของลูกตา กรณีที่เกิดโรคจอประสาทตาหลุดลอก จะทำให้จอประสาทตาหลุดลอกออกมา

จอประสาทตาหลุดลอก เกิดจากสาเหตุอะไร ?

สาเหตุที่ทำให้จอประสาทตาหลุดลอก เกิดจาก 3 กรณี

1. เกิดรูฉีกขาด ทำให้น้ำในวุ้นลูกตาไปเซาะจอประสาทตาหลุดออกจากผนังลูกตา ซึ่งอาจเกิดขึ้นเองหรือเกิดจากอุบัติเหตุของดวงตาได้ โดยการเกิดรูฉีกขาดจะมีอาการเตือนนำมาก่อน

หลายคนอาจเคยมีประสบการณ์จากน้ำวุ้นลูกตาที่อยู่ด้านในติดจอประสาทตา เกิดตะกอนขึ้นมา มองเห็นเป็นจุด เป็นหยากไย่ลอยไปลอยมา ทำให้มองเห็นสิ่งเหล่านี้เป็น ๆ หาย ๆ

อาการเตือนว่าจะเกิดอันตรายกับจอประสาทตา คือภาวะที่ตะกอนไปดึงกระชากจอประสาทตา ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกมีแสงเหมือนฟ้าแลบ ทางการแพทย์เรียกว่า Flashing

2. การดึงรั้งของวุ้นลูกตา ทำให้จอประสาทตาฉีกขาดแล้วหลุดออกมา หรือทำให้จอประสาทตาหลุดออกมาทั้งหมดก็ได้

กรณีจอประสาทตาถูกดึงรั้งด้วยวุ้นลูกตา พบได้บ่อยในคนที่มีปัญหาเบาหวาน (ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลได้ไม่ดี และมีภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา) 

3. โรคภูมิคุ้มกันทำร้ายตัวเอง หรือหลอดเลือดบริเวณจอประสาทตาผิดปกติ ทำให้มีน้ำหรือโปรตีนรั่วออกมาจากหลอดเลือดและไปดันจอประสาทตาหลุดลอกได้

ใครมีความเสี่ยง “จอประสาทตาหลุดลอก”

กลุ่มเสี่ยงจอประสาทตาหลุดลอก

1. คนที่เคยมีอุบัติเหตุกระแทกอย่างรุนแรงบริเวณดวงตา

2. คนที่มีปัญหาสายตาสั้นมาก ๆ เช่น สายตาสั้นเกิน 500-600 ขึ้นไปจะทำให้จอประสาทตามีลักษณะบางกว่าคนปกติ ซึ่งเสี่ยงเกิดการฉีกขาดเป็นรูแล้วหลุดลอกได้มากกว่าคนทั่วไป

3. ผู้ป่วยโรคเบาหวาน มีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคเบาหวานขึ้นจอประสาทตา ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคจอประสาทตาหลุดลอกของคนไทย

ในคนที่มีโรคเบาหวานนานเป็น 10 ปี แล้วควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ดีนำมาก่อน ผู้ป่วยอาจมองเห็นภาพบางส่วนเป็นเหมือนม่านสีดำมาบัง แล้วม่านนี้ก็จะมีการขยายพื้นที่ใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ จนบดบังการมองเห็นของตาข้างนั้น จะทำให้ผู้ป่วยเบาหวานตาบอดได้ 

นอกจากนั้น แม้จะไม่ได้มีอาการเบาหวานนำมาก่อน แต่ถ้ามีอาการเห็นหยากไย่ หรือเห็นจุดลอยไปลอยมา ร่วมกับมีอาการเหมือนเห็นแสงฟ้าแลบ เหมือนนั่งอยู่ในห้องมืดแล้วมีคนมาเปิดแฟลชใส่ อาจจะแสดงถึงจอประสาทตาฉีกขาดเป็นรู แล้วจอประสาทตาก็หลุดลอกตามมา

ถ้าเป็นผู้มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคจอประสาทตาหลุดลอก ก็ควรจะได้รับการตรวจตามที่จักษุแพทย์แนะนำ

กรณีที่มีอาการผิดปกติ เช่น มองเห็นเป็นม่านสีดำบังการมองเห็นดวงตาข้างใดข้างหนึ่ง ควรรีบไปพบจักษุแพทย์เพราะถ้ารอให้จอประสาทตาหลุดลอกออกมาทั้งจอประสาทตาแล้ว โอกาสที่จะกลับมามองเห็นค่อนข้างเป็นไปได้น้อย

สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ…

ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : รู้จักภาวะจอประสาทตาหลุดลอก