17 ต.ค. – วันเสาร์ที่ 17 ตุลาคม พ.ศ.2563 สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติ มหาวชิโรตตมางกูร สิริวิบูลยราชกุมาร เสด็จฯ มาทรงร่วมงานโครงการพี่นำน้องรักษ์น้ำ ตามแนวพระราชดำริ ณ อาคารภูมิสุวรรณ เขื่อนวชิราลงกรณ ตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยมีข้าราชการ คณะครู เยาวชน และผู้แทนจากหน่วยงานทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน เฝ้ารับเสด็จ
โครงการพี่นำน้องรักษ์น้ำ ตามแนวพระราชดำริ เริ่มมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 และดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง มูลนิธิอุทกพัฒน์ฯ ได้รับโครงการดังกล่าวมาดำเนินงานภายใต้มูลนิธิฯ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปลูกฝังจิตสำนึกและให้ความรู้พื้นฐาน เพื่อให้เยาวชนร่วมกันอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรน้ำอย่างจริงจังและเกิดความยั่งยืน โดยการน้อมนำแนวพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไปปรับใช้ในการจัดการทรัพยากรน้ำของพื้นที่กลุ่มเยาวชน ในปี พ.ศ.2562 มีกลุ่มเยาวชนจากทั่วประเทศส่งโครงการเข้าร่วมการประกวดพี่นำน้องรักษ์น้ำ ตามแนวพระราชดำริ จำนวน 38 กลุ่ม และผ่านการคัดเลือกจำนวน 27 กลุ่ม เพื่อเข้าร่วมกิจกรรมค่ายรอบประเมิน จากนั้นคณะกรรมการตัดสินได้พิจารณาคัดเลือกกลุ่มเยาวชนผ่านการประเมินเข้าสู่รอบตัดสินจำนวน 11 กลุ่ม ได้แก่
• กลุ่มจิตอาสา ตั้งตามพ่อ จังหวัดเชียงราย
• โรงเรียนทุ่งกว๋าววิทยาคม จังหวัดลำปาง
• บ้านผึ้งร้อยรัง ชุมชนบ้านสายตรีพัฒนา-โรงเรียนบ้านกรวดวิทยาคาร จังหวัดบุรีรัมย์
• ชุมชนคลองบางจาก-มหาวิทยาลัยสยาม กรุงเทพมหานคร
• โรงเรียนท่าเรือ “นิตยนุกูล” จังหวัดอยุธยา
• โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย จังหวัดอยุธยา
• โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 47 จังหวัดเพชรบุรี
• กลุ่มจิตอาสาภูมิปัญญาซั้ง รักษาสายน้ำ ตำบลท่าข้าม จังหวัดสงขลา
• โรงเรียนเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่
• วิทยาลัยชุมชนปัตตานี จังหวัดปัตตานี
• เยาวชนพนาดร-กลุ่มบริหารจัดการน้ำชุมชนทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช
ทั้งนี้ คณะกรรมการตัดสินได้ลงพื้นที่เพื่อพิจารณาการดำเนินงานและให้ข้อเสนอแนะแก่กลุ่มเยาวชนทั้ง 11 แห่งเป็นที่เรียบร้อยแล้ว รวมทั้งได้นำกลุ่มเยาวชนทั้ง 11 กลุ่ม และกลุ่มเยาวชนที่ได้รับรางวัลปีที่ผ่านมา 2 กลุ่ม มาเข้าร่วมค่ายรอบตัดสินและพิธีประกาศผล การจัดกิจกรรมค่ายรอบตัดสินในระหว่างวันที่ 14 -17 ตุลาคม 2563 ในครั้งนี้ ได้รับความร่วมมือและสนับสนุนเป็นอย่างดีจากหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน
ผลการตัดสิน มีดังนี้
รางวัลชมเชย จำนวน 7 รางวัล ได้รับเงินรางวัลมูลค่า 5,000 บาท และเกียรติบัตร ได้แก่
- วิทยาลัยชุมชนปัตตานี จังหวัดปัตตานี ชื่อโครงการ ซั้งปลาภูมิปัญญาเพื่อการอนุรักษ์ป่าและน้ำ
- กลุ่มจิตอาสาภูมิปัญญาซั้ง รักษาสายน้ำ ตำบลท่าข้าม จังหวัดสงขลา ชื่อโครงการเด็กและเยาวชนรักษ์น้ำ สืบสานภูมิปัญญา “ซั้ง”
- บ้านผึ้งร้อยรัง ชุมชนบ้านสายตรีพัฒนา-โรงเรียนบ้านกรวดวิทยาคาร จังหวัดบุรีรัมย์ ชื่อโครงการ ร้อยรักษ์ รักษ์แหล่งน้ำ เพื่อสร้างแหล่งอาหารผึ้งป่า บ้านผึ้งร้อยรัง
- กลุ่มจิตอาสา ตั้งตามพ่อ จังหวัดเชียงราย ชื่อโครงการ ทำตามพ่อ พี่นำน้องรักษ์น้ำ ตามแนวพระราชดำริ
- โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย จังหวัดอยุธยา ชื่อโครงการ โครงการถังดักไขมันเตือนให้ตักรักษ์น้ำ
- โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 47 จังหวัดเพชรบุรี ชื่อโครงการ พัฒนาแหล่งบำบัดน้ำเสียแบบยั่งยืน
- โรงเรียนท่าเรือ “นิตยนุกูล” จังหวัดอยุธยา ชื่อโครงการ NK รักษ์น้ำ 2562
รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 2 จำนวน 1 รางวัล ได้รับเงินรางวัลมูลค่า 10,000 บาท และเกียรติบัตรได้แก่ โรงเรียนเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่ ชื่อโครงการ ฟื้นฟูและอนุรักษ์ป่าชายเลนปากแม่น้ำกระบี่ เพื่อฟื้นฟูและอนุรักษ์ป่าชายเลนปากแม่น้ำกระบี่ร่วมกับชุมชนคู่เมืองและสถานีพัฒนาทรัพยากรป่าชายเลนที่ 26 (เมืองกระบี่) เนื่องจากพบว่าป่าชายเลนถูกบุกรุกประมาณ 14 ไร่ แม้ชุมชนจะรวมกลุ่มดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างเข้มแข็ง ชุมชนจึงร่วมกันฟื้นฟูและอนุรักษ์ป่าชายเลนโดยบูรณาการกับการเป็นแหล่งเรียนรู้ของโรงเรียน
รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 1 จำนวน 2 รางวัล ได้รับเงินรางวัลมูลค่า 30,000 บาท เกียรติบัตร และโล่รางวัลจากมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้แก่
- มหาวิทยาลัยสยาม กรุงเทพมหานคร ชื่อโครงการ รักษ์น้ำลำประโดง คลองบางจาก จากการดำเนินงานโครงการชุมชนชีววิถี (Bio Community) รักษ์น้ำตามยุคลบาท และโครงการพี่นำน้องสร้างสิ่งประดิษฐ์พิชิตน้ำเสียที่ดำเนินงานมาอย่างต่อเนื่อง จนได้ร่วมกับชุมชนตั้งคณะกรรมการการบริหารจัดการน้ำชุมนคลองบางจาก เพื่อดูแลฟื้นฟู และพัฒนาแหล่งน้ำในชุมชนคลองบางจากในพื้นที่ 3 ลำประโดงด้วยการบำบัดน้ำ ลดขยะในชุมชน สร้างเครือข่ายและพัฒนาสังคม สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจในชุมชนคลองบางจาก ชุมชนศรีประดู่ และชุมชนหลังมหาวิทยาลัยสยาม
- โรงเรียนทุ่งกว๋าววิทยาคม จังหวัดลำปาง ชื่อโครงการ ทุ่งกว๋าวร่วมใจ จัดการน้ำ ตามแนวพระราชดำริ ร่วมกันพัฒนาชุมชน พื้นที่ตำบลทุ่งกว๋าวมีลำห้วยป๋าวและลำห้วยสอดเป็นลำห้วยสายหลักที่ชาวบ้านใช้เป็นน้ำประปาภูเขา แต่เมื่อถึงฤดูฝนน้ำกลับมีตะกอนมาก ทำให้ชาวบ้านไม่สามารถนำน้ำมาใช้ได้ เมื่อถึงฤดูแล้งน้ำก็แห้งและมีไฟป่าในบางครั้ง เยาวชนจึงรวมตัวกันเพื่อสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้น ปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง และสร้างแนวกันไฟ
รางวัลชนะเลิศ จำนวน 1 รางวัล ได้รับเงินรางวัลมูลค่า 50,000 บาท เกียรติบัตร และโล่รางวัลพระราชทานจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้แก่ เยาวชนพนาดร-กลุ่มบริหารจัดการน้ำชุมชนทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ชื่อโครงการ จากภูผาสู่มหานที พี่นำน้องรักษาป่าต้นน้ำ โดยดำเนินการในพื้นที่ตำบลถ้ำใหญ่และตำบลนาหลวงเสน ซึ่งเป็นพื้นที่ต้นน้ำของลุ่มน้ำตรังที่ถูกบุกรุกพื้นที่เพื่อปลูกพืชเชิงเดี่ยว ทำให้ลำห้วยสาขาในป่าต้นน้ำเหือดแห้งในฤดูแล้ง แต่มีปัญหาน้ำหลากในฤดูฝน เนื่องจากโครงสร้างหน้าดินถูกทำลาย เยาวชนพนาดรจึงได้ร่วมกันฟื้นฟูป่าต้นน้ำ เพื่อลดปริมาณตะกอนในลำห้วยและร่วมกันอนุรักษ์พันธุ์ไม้ท้องถิ่น
การดำเนินงานโครงการพี่นำน้องรักษ์น้ำ ตามแนวพระราชดำริ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553-2562 ส่งผลให้เกิดกลุ่มเยาวชนที่ผ่านเข้ารอบการประเมินโครงการทั่วประเทศ 486 กลุ่ม
นอกจากนี้ ยังเกิดความร่วมมือในการดำเนินงานระหว่างเยาวชน ชุมชน และโครงการต่างๆ ที่กลุ่มเยาวชนร่วมมือกับหลายหน่วยงาน นับได้ว่าโครงการพี่นำน้องรักษ์น้ำ ตามแนวพระราชดำริ เป็นโครงการที่ส่งเสริมให้เยาวชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรน้ำ และน้อมนำแนวพระราชดำริ ไปปรับใช้ในการจัดการทรัพยากรน้ำของพื้นที่กลุ่มเยาวชนได้อย่างเหมาะสมและบังเกิดประโยชน์อย่างแท้จริง. – สำนักข่าวไทย
