พะเยา 26 ธ.ค. – ชาวบ้าน ต.บุญเกิด อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา เลี้ยงครั่งเป็นอาชีพเสริมสร้างรายได้ แต่ละปีจะนำครั่งเข้าปล่อยเลี้ยงบริเวณต้นจามจุรี หรือต้นฉำฉา และตัวครั่งจะเกาะเป็นก้อนปมบริเวณกิ่งไม้ พอครบ 1 ปี ก็เก็บขายสร้างรายได้ อาชีพดังกล่าวนับวันจะเหลือน้อย เนื่องจากไม่มีผู้นิยมทำกัน
นายบุญชม เมืองมา ชาวบ้านหมู่ที่ 3 ต.บุญเกิด เล่าว่า มีอาชีพเลี้ยงครั่งเป็นรายได้เสริมมานานกว่า 20 ปี โดยในช่วงเดือนพฤศจิกายน- ธันวาคม จะนำพันธุ์ครั่งเข้าปล่อยบริเวณต้นจามจุรี เนื่องจากครั่งจะเจริญเติบโตได้ดีจากต้นไม้ชนิดนี้ พอครบ 1 ปี จะตัดกิ่งที่มีครั่งอยู่ นำมาเลาะเอาตัวครั่งที่ติดเป็นปมออกมา จำหน่าย แต่ละปีสร้างรายได้หลายหมื่นบาท โดยจำหน่ายได้กิโลกรัมละ 35-50 บาท
สำหรับประโยชน์จากครั่ง ซึ่งมีสีแดง ใช้เป็นยาสมุนไพรรักษาโรคโลหิตจาง ใช้เป็นสีย้อมผ้าขนสัตว์ ผ้าไหม หนังฟอก ใช้ทำสีแต่งอาหาร เช่น ขนม ผลไม้ ไม่มีพิษภัย ใช้ทำสีเครื่องสำอาง ส่วนเนื้อครั่งใช้ตกแต่งผิวหน้าวัตถุที่ทำด้วยไม้ เช่น เครื่องกลึง การช่างฝีมือเกี่ยวกับไม้ เนื้อครั่งจะช่วยให้ไม้เรียบเป็นมันเงา เนื้อครั่งที่ผสมสีใช้ทาผิวหน้าไม้ให้เป็นสีต่างๆ เช่น หัวไม้ที่ใช้ในการสร้างบ้านเรือน เครื่องเรือน ของเด็กเล่น เป็นต้น ใช้เป็นแกนภายในเครื่องเงิน เครื่องทองที่ใช้เป็นเครื่องประดับ เครื่องใช้สอย เช่น ด้ามมีด ใช้ครั่งเป็นแกนอยู่ข้างในแล้วหุ้มด้วยแผ่นเงินแผ่นทอง ใช้เป็นตัวเรือนสำหรับติดเพชร พลอย เครื่องประดับต่างๆ เชลแล็กผสมกับผงทราย ใช้ในทำหินเจียระไน ใช้เคลือบผิวโลหะให้มีสีตามต้องการ ใช้เป็นครั่งประทับตราห่อพัสดุ. – สำนักข่าวไทย
