ชัวร์ก่อนแชร์ : อาหารเสริม สมุนไพร ช่วยล้างตับคั่งไขมัน จริงหรือ ?

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการแชร์หลากหลายอาหารเสริมและสมุนไพร

ที่ระบุว่าแก้ไขมันพอกตับ ตับคั่งไขมัน ล้างพิษตับได้
🎯 ตรวจสอบกับ ศ.ดร.นพ.สมบัติ ตรีประเสริฐสุข สาขาวิชาโรคทางเดินอาหาร ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และกรรมการบริหาร สมาคมโรคตับแห่งประเทศไทย

ปัจจุบัน ทางการแพทย์ยังไม่มีการศึกษาอาหารเสริมและสมุนไพรที่ช่วยเรื่องตับคั่งไขมันในคน ลดพังผืดตับหรือค่าตับอักเสบในเลือดให้ดีขึ้นหรือหายได้

จะเห็นได้ว่ายาแผนปัจจุบันที่แพทย์ใช้รักษาผู้ป่วยโรคตับก็ยังไม่สามารถลดไขมันที่คั่งในตับลงได้ ยาทำหน้าที่เพียงแค่ลดการอักเสบ

สิ่งที่ควรปฏิบัติคือการกลับสู่วิถีชีวิตพื้นฐานดั้งเดิม ได้แก่ “ลดการกิน” (กินพอดี กินพอประมาณ) และ “เผาผลาญไขมันออกจากร่างกาย” ทั้งสมดุลเรื่องอาหารและการกิน รวมถึงการออกกำลังกายสม่ำเสมอ (ไม่เน้นการออกกำลังกายอย่างหนักและหักโหม แต่เน้นที่ความสม่ำเสมอและระยะเวลานานอยู่ในเกณฑ์เผาผลาญไขมันออกจากร่างกาย คือ 150 นาทีต่อสัปดาห์) ก็จะทำให้ตัวโรคดีขึ้นอย่างแน่นอน

ผลิตภัณฑ์ที่กินแล้วช่วยล้างพิษตับได้ มีจริงหรือไม่ ?

เซลล์ตับที่เป็นโรคตับคั่งไขมัน การทำงานของตับคล้าย ๆ คนอ้วนที่มีไขมันแทรกเข้าไปทุกเซลล์ การที่จะใช้ยา อาหารเสริม สมุนไพรใด ๆ ก็ตาม เพื่อล้างไขมันออกภายในไม่กี่วันหรือไม่กี่เดือน ย่อมเป็นไปไม่ได้

ปัจจุบัน ยังไม่มียาชนิดใดที่สามารถผลักดันไขมันหรือล้างออกจากเซลล์ตับได้ นอกจากผู้ป่วยได้พยายามออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และลดปริมาณการพอกพูนไขมันเข้าไปในตับใหม่

ดังนั้น กรณีนี้จึงไม่สามารถหวังผลจากการใช้ยาได้ ทั้งยาแผนปัจจุบัน และ/หรือ ยาสมุนไพร

“รางจืด” สมุนไพรล้างพิษตับ แก้ปัญหาไขมันพอกตับ ?

เรื่องสมุนไพร “รางจืด” ยังไม่เห็นผลการศึกษาในคนที่เป็นรูปธรรมและมีจำนวนมากพอ รวมทั้งยืนยันค่าการทำงานตับที่ดีขึ้นและพังผืดที่ลดลงตามที่กล่าวอ้าง

จากการสืบค้นฐานข้อมูลคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ที่เคยศึกษาวิจัยไว้ก็มีแต่ “ขมิ้นชัน” เท่านั้น อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่าจะมีการศึกษาวิจัยในคนด้วยแต่ให้ผลการรักษาเพียงแค่ลดการอักเสบหรือลดพังผืดในตับที่ไม่ได้เป็นไปตามเป้าหมาย ซึ่งถือได้ว่าขมิ้นชันเป็นสมุนไพรที่มีการศึกษามากที่สุดแล้ว

สำหรับสมุนไพรตัวอื่น ๆ ยังไม่เห็นการศึกษาที่มีจำนวนผู้ป่วยมากพอและให้ผลการรักษาที่ดีอย่างที่คาดหวังได้

“ลูกใต้ใบ” ล้างพิษตับ แก้ไขมันพอกตับ ?

สมุนไพร “ลูกใต้ใบ” มีการศึกษาและทำวิจัยนานมากกว่า 10 ปี ในผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบชนิดบีจำนวนหนึ่ง พบว่าค่าตับอักเสบมีการลดลงบ้าง แต่ปริมาณเชื้อไวรัสตับอักเสบบีไม่ได้ลดลง

จากการสืบค้นเพิ่มเติมก็ยังไม่พบข้อมูลที่ยืนยันทางวิทยาศาสตร์ว่าลูกใต้ใบช่วยให้ไขมันและพังผืดในตับหายไปได้

“ใบมะขามอ่อน” ช่วยลดไขมันเกาะตับ ?

ในฐานข้อมูลงานวิจัยโรคที่เกี่ยวกับตับ ไม่มีเรื่องใบมะขามอ่อนอยู่เลย

สมุนไพรตัวหลักที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยปัญหาสุขภาพตับมีไม่กี่ชนิด ได้แก่ ขมิ้นชัน ลูกใต้ใบ รางจืด และชาเขียว

“เห็ดหูหนูขาว เห็ดหูหนูดำ เห็ดหอม” ไล่ไขมันพอกตับ ?

ไม่ปรากฏในฐานข้อมูลที่สืบค้นว่ามีการนำ “เห็ดหูหนูขาว เห็ดหูหนูดำ เห็ดหอม” มาศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์สำหรับการแก้ปัญหาตับคั่งไขมัน

ข้อมูลที่แชร์เกี่ยวกับ “เห็ดหูหนูขาว เห็ดหูหนูดำ เห็ดหอม” ไม่มีความน่าเชื่อถือทางวิทยาศาสตร์

พฤติกรรมสุขภาพกับการกำจัดตับคั่งไขมัน ?

พฤติกรรมการดูแลสุขภาพส่วนบุคคลมีความสำคัญอย่างยิ่งในการรักษาโรคตับคั่งไขมัน

จะเห็นได้ว่าไม่มีการพูดถึง “ยา” เพราะยาจะใช้กับผู้ป่วยที่มีพังผืดตับแล้วเท่านั้น

เมื่อไปพบแพทย์แล้ว “ไม่ได้รับยา” แต่ได้รับคำแนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ขอให้สบายใจได้ว่าเพิ่งจะเป็นระยะต้นเท่านั้น สามารถรักษาหายได้

“4 ตั้ง”หัวใจสำคัญ จัดการปัญหา “ตับคั่งไขมัน”

หัวใจสำคัญในการแก้ปัญหาสุขภาพตับที่ทุกคนสามารถทำได้ด้วยตนเอง ประกอบด้วย “4 ตั้ง” ดังต่อไปนี้

1. ตั้งสติ อย่าเพิ่งตื่นตระหนก ด้วยการปรึกษาแพทย์ว่าเป็นมาก หรือเป็นน้อย

2. ตั้งใจ ลงมือปฏิบัติเพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เรื่องการควบคุมอาหารและการกิน ออกกำลังกายสม่ำเสมอและนานพอ (150 นาทีต่อสัปดาห์) จะช่วยให้หายจากโรคตับคั่งไขมันได้

3. ตั้งเป้า ด้วยการลดน้ำหนักลงให้ได้ร้อยละ 5 พบว่าการทำงานของตับดีขึ้นอย่างชัดเจน ถ้าขยับไปถึงร้อยละ 7 การอักเสบจะดีขึ้นมาก ๆ เลย

4. ตั้งต้นใหม่ การเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ

ไม่ใช่ว่าทุกคนจะทำได้สำเร็จในรอบแรก เมื่อเกิดความล้มเหลว ขอให้ตั้งต้นใหม่ อย่ายอมแพ้ ต้องสำเร็จ ด้วยการไปสู่เป้าหมายที่หายจากโรคตับได้ เพื่อสุขภาพที่ดีของตนเองและความสุขของคนในครอบครัว 

 สำหรับอาหารเสริม สมุนไพร ที่มีการแชร์กันก็ไม่ควรแชร์ต่อเพราะมีความเชื่อที่ไม่ถูกต้องหลายอย่าง ขอให้กลับมาเปลี่ยนพฤติกรรมตัวเองและออกกำลังกาย จะเป็นประโยชน์กับตัวเองมากกว่า

ดูเพิ่มเติม “รายการชัวร์ก่อนแชร์”

ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล