ตรัง 10 มิ.ย. – พาไปชมพิธีกรรม “มโนราห์เหยียบเสน” เสน คือ ปานดำ ปานแดง หรือปานขาวที่ติดตัวเด็กมาตั้งแต่กำเนิด เป็นพิธีกรรมที่มีมาตั้งแต่สมัยบรรพกาล ใช้รักษาปานต่างๆ พิธีกรรมนี้หาดูได้ยากในปัจจุบัน
ที่หมู่ 1 ต.หนองบ่อ อ.ย่านตาขาว จ.ตรัง มีการตั้งมโนราห์โรงใหญ่ เพื่อรำแก้บน และท้ายพิธีกรรม คือการเหยียบเสน ซึ่ง เสน คือ ปานทุกชนิดที่ติดตัวเด็กมาตั้งแต่เกิด มีลักษณะนูนใหญ่ ทำให้เด็กที่เป็นเสน ดูไม่สวยงาม เมื่อโตขึ้นจะทำให้เสียความมั่นใจ การรักษาทางการแพทย์ปัจจุบันจะรักษาด้วยการยิงเลเซอร์ แต่คนที่มีเชื้อสายมโนราห์ไปรักษาแล้วไม่หายขาด และจะกลับมาเป็นซ้ำอีก
ชาวบ้านทางภาคใต้นิยมรักษาเสน โดยนำบุตรหลานมาให้มโนราห์โรงครูหรือมโนราห์โรงใหญ่เหยียบให้ ซึ่งก็หายขาดมาแล้วหลายราย คิดค่าครูไม่เกิน 10 บาท พร้อมดอกไม้ธูปเทียน หินลับมีด แหวนทอง หมากพลู รวงข้าว และมีดโกน ส่วนใหญ่ผู้ปกครองจะนำเด็กที่เป็นเสนหรือปาน ตั้งแต่อายุ 3 เดือนถึง 1 ปี มาให้เหยียบเสน
นายอดิศร ด้วนรู้ที่ มโนราห์ใหญ่ หัวหน้าคณะมโนราห์สองทำนองศิลป์ จ.ตรัง กล่าวว่า พิธีกรรมการเหยียบเสน ปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่อดีต การเป็นเสนแล้วไปรักษาทางวิทยาศาสตร์ ทางโรงพยาบาลจะไม่หาย จะไปรักษาด้วยเลเซอร์ก็ไม่หาย ต้องให้มโนราห์ใหญ่เหยียบให้เท่านั้น และต้องเป็นมโนราห์ที่ผ่านพิธีผูกผ้า ตัดจุกผูกผ้าเป็นมโนราห์ใหญ่ถึงจะเหยียบเสนได้
การเหยียบเสนเริ่มด้วยการที่มโนราห์ใหญ่ ทำการลงยันต์ที่นิ้วหัวแม่เท้าขวา ร่ายรำในท่วงท่าของมโนราห์ ระหว่างนั้นตัวแทนของคณะมโนราห์ก็จะเอารวงข้าวจุ่มน้ำ ทาบริเวณที่เป็นเสน แล้วเอาแหวนทองกับเหรียญสิบบาท มาวางบนที่เป็นเสน จากนั้นมโนราห์จะเอานิ้วหัวแม่เท้าที่ลงยันต์แล้วแตะที่เสน (ปาน) ที่ตัวเด็ก ทำเช่นนี้สามรอบ หลังจากเหยียบเสนครบแล้ว มโนราห์จะร่ายรำท่ามโนราห์พร้อมทั้งบริกรรมคาถาถือเป็นเสร็จพิธี. – สำนักข่าวไทย
