ชัวร์ก่อนแชร์ : เขย่าลูก อันตรายจริงหรือ ?

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการแชร์ว่า “การเขย่าลูก” ทำให้เกิดอันตรายหลายอย่าง ตั้งแต่ทำให้เกิดเลือดออกในสมอง ไปจนถึงทำให้ตาบอด จริงหรือ ?

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ นพ.กุลเสฏฐ ศักดิ์พิชัยสกุล กลุ่มงานกุมารเวชศาสตร์-งานประสาทวิทยา สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

การเขย่าลูกทำให้เกิดอันตรายจริง

ทางการแพทย์เรียก “การเขย่าเด็กทารก” ว่า Shaken Baby Syndrome

“Shaken” การเขย่า และ “Baby” เด็กทารก

เขย่าลูกจะทำให้ “เลือดออกในสมอง” จริงหรือ ?

การเขย่าเด็กทารก เด็กเล็ก ๆ อายุน้อยกว่า 2 ขวบ ทำให้เกิดเลือดออกในสมองได้

เด็กทารก เด็กเล็กอายุน้อยกว่า 2 ขวบ ขนาดของศีรษะจะใหญ่กว่าขนาดตัว เมื่อเทียบกับน้ำหนักตัว และกล้ามเนื้อคอของเด็กทารกก็ยังไม่แข็งแรงพอ

ในกะโหลกศีรษะมีเนื้อสมองอยู่ ถ้ามีการเขย่าเกิดขึ้น ศีรษะก็จะมีการขยับไปมาด้วย

การเขย่าแบบนี้ทำให้เนื้อสมองของเด็กถูกกระทบกระแทกทุก ๆ ด้าน เพราะ “กะโหลก” ก็คือกระดูกที่ห่อหุ้มสมอง จึงทำให้เกิดเลือดออกในสมองได้

เขย่าลูกจะทำให้ “กะโหลกแตก” จริงหรือ ?

การเขย่าเด็กคงไม่สามารถทำให้กะโหลกแตกได้

ทว่าขณะที่กำลังเขย่าเด็กอยู่นั้น คนเขย่าเด็กมักจะมี “อารมณ์โกรธ” เกิดความเครียด หรือรู้สึกว่าทำอย่างไรเด็กก็ไม่หยุดร้อง ไม่สงบสักที สถานการณ์ที่คนเขย่าเด็กควบคุมอารมณ์โกรธไม่ได้ ควบคุมความเครียดไม่ได้ และถ้ามีการเขย่าเด็กอย่างรุนแรงและไร้ทิศทาง ย่อมจะทำให้ศีรษะเด็กมีโอกาสไปกระแทกกับของแข็งได้ บางครั้งก็อาจจะทำให้กะโหลกศีรษะแตก

เขย่าลูกจะทำให้ “เลือดออกในลูกตา” จริงหรือ ?

เลือดออกในลูกตาเด็กจากการถูกเขย่าเป็นเรื่องจริงที่พบได้

เด็กที่ถูกเขย่าศีรษะ ทำให้หลอดเลือดที่อยู่หลังลูกตาฉีกขาด

ระยะเวลาและจำนวนครั้งที่เด็กถูกเขย่า เปรียบเสมือนคนที่เขย่าเด็กฉีกหลอดเลือดออกทีละนิด ๆ เลือดก็จะค่อย ๆ ไหลออกมาทั้งที่สมองและลูกตา

ในเด็กที่ถูกเขย่าบ่อย ๆ มีเลือดออกใต้จอประสาทตาจะทำให้ตาบอดได้ในอนาคต

สังเกตอย่างไร ว่าลูกถูกเขย่า ?

เด็กที่ได้รับอันตรายจากการถูกเขย่า อาการที่ปรากฏก็คือ ร้องงอแงผิดปกติ นอนซึมทั้งวัน มีอาการเกร็งกระตุก ต้องรีบพาไปพบแพทย์ อย่างน้อยจะช่วยผ่อนหนักเป็นเบาได้

ถ้ามีการเขย่าเด็กเกิดขึ้นแล้วเลือดออกในสมองรุนแรงก็จะทำให้เสียชีวิต แต่ถ้ารอดชีวิต ส่วนใหญ่มักจะมีความพิการร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็นสมองพิการ ตาบอด โรคลมชัก และช่วยเหลือตัวเองไม่ได้

ดังนั้น การเขย่าเพียงครั้งเดียว หรือหลายครั้ง อาจจะส่งผลระยะยาวกับเด็กทารกที่พ่อแม่ และ/หรือ ผู้ปกครองจะต้องดูแลไปตลอดชีวิต

หลีกเลี่ยง “เขย่าลูก” ได้อย่างไร ?

การเลี้ยงดูเด็กของแต่ละครอบครัว มีเหตุการณ์หลายอย่างที่ส่งผลกระทบกับอารมณ์และความรู้สึกของพ่อแม่ แต่จะต้องหลีกเลี่ยงการเขย่าลูกอย่างเด็ดขาด มีคำแนะนำดังนี้

1. นำผ้าขนหนูหรือผ้าห่มห่อตัวเด็กเหมือนเวลาที่อยู่ในท้องแม่ที่มีอะไรโอบอุ้มเขา ก็จะช่วยให้ลูกรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น

2. บางคนอาจจะเคยได้ยินเสียงคำว่า ชู่ว์ ชู่ว์ ชู่ว์ ก็คือทำเสียงให้ลูกรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย เหมือนอยู่ในท้องเหมือนกัน

3. ถ้าลูกยังร้องอยู่ พ่อแม่สามารถอุ้มลูกไว้แล้วโยกตัวเบา ๆ เพียงแค่นี้ สุดท้ายก็หาอะไรให้ลูกดูดได้ ไม่ว่าจะเป็นดูดนม ดูดขวดนม หรือบางครั้งใช้จุกหลอกก็สามารถช่วยได้

ดังนั้น การกระทำอะไรบางอย่างที่คิดว่าไม่เป็นอะไร  อาจจะส่งผลรุนแรงที่ไม่อาจคาดคิดได้

สัมภาษณ์โดย ณัฐวัฒน์ จิตรมั่น

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล ดูเพิ่มเติมรายการชัวร์ก่อนแชร์ ชัวร์ก่อนแชร์ : เขย่าลูก อันตรายจริงหรือ ?