ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : อะไรเข้าตา

เมื่อมีอะไรเข้าตา สิ่งที่ต้องอย่าทำคืออะไร และสิ่งที่ควรปฏิบัติเพื่อนำสิ่งแปลกปลอมออกจากดวงตา เป็นอย่างไร ?

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ศาสตราจารย์วุฒิคุณ นพ.ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์ ประธานวิชาการ ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย

“ดวงตา” เป็นอวัยวะที่มีความสำคัญ และมีความบอบบาง

ในแต่ละวัน คนเราลืมตาเกือบ 20 ชั่วโมง โอกาสเสี่ยงที่จะมีอะไรเข้าตาได้ค่อนข้างมาก

ทางการแพทย์ มีการแบ่งสิ่งแปลกปลอมที่เข้าดวงตาได้ 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ สิ่งแปลกปลอมที่มีความเร็วต่ำ และสิ่งแปลกปลอมที่มีความเร็วสูง

1. สิ่งแปลกปลอมที่มีความเร็วต่ำในการปลิวเข้ามาที่ดวงตา เช่น พบบ่อยในคนที่ทำงานเจียเหล็ก และเศษเหล็กปลิวเข้ามาติดบริเวณดวงตา รวมถึงในคนที่เดินหรือขี่รถจักรยานยนต์ และมีลมพัดปะทะดวงตา อาจมีสิ่งแปลกปลอมตั้งแต่ฝุ่นธรรมดา แมลงทั้งตัวหรือชิ้นส่วนของตัวแมลงปลิวเข้าตาได้

2. สิ่งแปลกปลอมที่มีความเร็วสูงวิ่งเข้าสู่ดวงตา พบได้บ่อย ๆ เช่น ตอกตะปูและเศษตะปูบินสวนทิ่มเข้าสู่ดวงตา ซึ่งจะเกิดอันตรายกับดวงตาค่อนข้างรุนแรงเพราะอาจทำให้ตาบอดได้ จำเป็นต้องผ่าตัดนำสิ่งแปลกปลอมออกจากดวงตา

นอกจากนี้ กรณีสิ่งแปลกปลอมมีชีวิตเข้าสู่ดวงตา โดยเฉพาะแมลงชนิดต่าง ๆ พบเข้าตาเด็กได้บ่อย ควรรีบนำออก ถ้าไม่ได้จะต้องรีบไปพบจักษุแพทย์ที่ใกล้ที่สุดเพื่อนำแมลงมีชีวิตออกจากดวงตา

บางครั้งพบว่าสิ่งแปลกปลอมมีชีวิตเข้าไปซ่อนอยู่ด้านในของเปลือกตา (ทั้งเปลือกตาบนและเปลือกตาล่าง) บางครั้งการกะพริบตาก็ยังไม่สามารถนำออกจากดวงตาได้   

สิ่งแปลกปลอมเข้าดวงตา อันตรายมากหรือไม่ ?

ถ้ามีสิ่งแปลกปลอมอยู่บริเวณผิวกระจกตา การกะพริบตาก็สามารถหายได้เอง

ลักษณะของเนื้อกระจกตาดำจะมีความหยุ่น ๆ คล้าย ๆ กับขนมวุ้น ถ้าเริ่มด้วยการใช้มือขยี้ตา และ/หรือ ใช้มือกดลงไป จะทำให้สิ่งแปลกปลอมเข้าไปฝังที่บริเวณกระจกตาดำ ก็จำเป็นต้องให้จักษุแพทย์นำสิ่งแปลกปลอมออก และ/หรือ ควรปฏิบัติดังนี้

1. หลีกเลี่ยงการขยี้ตา

2. กะพริบตาบ่อย ๆ ให้น้ำตาไหล ถ้าความระคายเคืองลดลงเรื่อย ๆ แสดงว่าสิ่งแปลกปลอมหลุดออกจากดวงตาแล้ว

3. ถ้ายังมีความระคายเคืองอยู่ แนะนำให้ลืมตาในน้ำสะอาดและกลอกตาไปมา ก็จะช่วยให้สิ่งแปลกปลอมที่ยังไม่ได้ฝังเข้าไปในผิวกระจกตาดำหลุดออกมาได้

โดยทั่วไป เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ดวงตา อาการระคายเคืองมักจะหายภายใน 5-10 นาที

ถ้าอาการระคายเคืองยังคงอยู่ ถึงแม้เวลาจะผ่านไป 10-15 นาทีแล้วก็ตาม แสดงว่ายังมีสิ่งแปลกปลอมซ่อนอยู่ แนะนำว่าควรไปพบจักษุแพทย์เพื่อค้นหาสิ่งแปลกปลอมที่อาจหลงเหลืออยู่ หรือว่าสิ่งแปลกปลอมออกไปแล้วแต่ทิ้งร่องรอยของการเกิดกระจกตาดำอักเสบหรือกระจกตาดำถลอก จึงมีความระคายเคืองหลงเหลืออยู่เสมือนยังมีสิ่งแปลกปลอมตกค้างอยู่ในดวงตา ถ้ายังมีอาการอย่างนั้นจักษุแพทย์ก็จะได้ช่วยนำสิ่งแปลกปลอมที่ตกค้างอยู่ออก รวมถึงการป้ายยาหรือให้ยาหยอดตาเพื่อรักษากระจกตาดำถลอกที่เกิดจากสิ่งแปลกปลอมครูดกับกระจกตา

ดวงตาเป็นอวัยวะสำคัญ หากเกิดความผิดปกติ อย่าปล่อยไว้ ให้รีบพบแพทย์และรับการรักษาโดยเร็วที่สุด

สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : อะไรเข้าตา