บนสื่อสังคมออนไลน์มีหลากหลายข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการตับพัง “ตับพัง” คืออะไร มีอาการอย่างไร และการกินสมุนไพรจะส่งผลเสียต่อตับหรือไม่ ?
🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ศ.ดร.นพ.ปิยะวัฒน์ โกมลมิศร์ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านโรคตับ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
“ตับ” เป็นอวัยวะที่สำคัญ เวลากินอะไรก็ตาม มีการย่อยในกระเพาะอาหาร หลอดเลือดในทางเดินอาหารจะนำสารอาหารเข้าไปสู่ตับ ถ้าตับเกิดแพ้สารอาหารเรียกกันว่า “ตับอักเสบ”
ตับอักเสบ ไม่แสดงอาการ ?
เนื่องจากตับเป็นอวัยวะขนาดใหญ่ หนักประมาณ 1 กิโลกรัม เวลาตับเกิดการอักเสบ หรือเกิดการทำลายไปบางส่วนก็จะมีการทำงานทดแทนกันได้
ตับของคนเราเกิดการอักเสบมักจะไม่มีอาการ ทำให้ไม่รู้ตัวว่าตับในร่างกายเกิดการอักเสบ
ถ้าตับถูกทำลายไปมาก ๆ ก็อาจเริ่มมีอาการเพลีย ไม่ค่อยมีแรง เหนื่อยง่าย มีปัสสาวะสีเหลืองเข้มขึ้น ถ้าสังเกตดี ๆ พอเหลืองมาก ๆ จะสังเกตที่ตาขาวก็จะเหลืองขึ้น ที่บอกว่าถ้ามีโรคตับแล้วก็จะมีตัวเหลืองตาเหลือง (ดีซ่าน)
อาการหลัก ๆ ในคนที่เป็นโรคตับรุนแรง เลือดจะไม่แข็งตัว หรือเลือดแข็งตัวผิดปกติ และมีเลือดออกตามร่างกาย บางคนเกิดอาการสับสน ซึม จนถึงขั้นหมดสติ หรืออารมณ์แปรเปลี่ยนไป อาจจะมีขาบวม ท้องบวม มีน้ำในท้อง เหล่านี้เป็นอาการหลัก ๆ
ถ้าเป็นโรคชนิดเฉียบพลันรุนแรงจริง ๆ อาจจะเสียชีวิตภายในระยะเวลา 1-2 สัปดาห์ แต่ส่วนใหญ่แล้ว 1 พันคนอาจจะเกิดอาการรุนแรงไม่กี่คน และคนส่วนใหญ่มักจะไม่มีอาการ
การกินสมุนไพรส่งผลต่อตับอย่างไร ?
คนที่กินสมุนไพรเข้าไปประมาณ 1-2 สัปดาห์ ก็จะเกิดภาวะตับอักเสบขึ้น หรืออาจจะยาวกว่านั้นก็ได้ แล้วแต่สารที่กินเพราะแต่ละคนตอบสนองกับสมุนไพรไม่เหมือนกัน เมื่อมีตับอักเสบแล้วค่าตับก็จะสูงขึ้น หลังจากนั้นประมาณ 1-2 สัปดาห์ก็จะเริ่มแสดงอาการ แต่ถ้าหยุดยาสมุนไพรค่าตับก็จะเริ่มดีขึ้น ใช้ระยะเวลาประมาณ 1 สัปดาห์เป็นต้นไปจนถึงเป็นเดือน หลังจากนั้นก็จะค่อย ๆ ดีขึ้นไป
กรณีกินสมุนไพร มีหลายคนกังวลว่า “กินยาฟ้าทะลายโจร จะทำให้ตับพัง”
เรื่อง “ฟ้าทะลายโจร” อาจจะไม่ได้ป้องกันการติดเชื้อไวรัส จึงไม่ควรจะใช้ฟ้าทะลายโจรเพื่อป้องกันโรค หรือกินติดต่อกันนานหลายวัน แต่ควรกินเฉพาะช่วงสั้น ๆ เพราะถ้าเกิดปัญหากับตับขึ้นจริง ๆ หยุดยาปั๊บที่ 5 วัน ตับก็มักจะดีขึ้นภายใน 1 สัปดาห์ ถึง 1 เดือนได้เองอยู่แล้ว
ยาสมุนไพรที่ใช้กันในประเทศไทย อย่าง “ฟ้าทะลายโจร” ก็ไม่ได้อันตรายมาก งานวิจัยฟ้าทะลายโจรส่วนใหญ่จะชี้ให้เห็นว่าเป็นการลดการอักเสบเพื่อป้องกันตับด้วยซ้ำไป (ใช้ในขนาดที่พอเหมาะ) แต่ก็มีงานวิจัยที่ชี้ชัดว่าถ้าได้รับฟ้าทะลายโจรขนาดที่มากเกินไปก็อาจจะทำให้ค่าตับสูงขึ้นได้
สิ่งที่น่ากังวลกว่าคือได้กินสมุนไพรฟ้าทะลายโจร “ของจริง” หรือไม่ ?
ปัจจุบัน มีผู้ผลิต “ฟ้าทะลายโจร” จำหน่ายจำนวนมาก และสิ่งที่ได้มานั้น “ฟ้าทะลายโจรจริงหรือไม่”
มีข่าวออกมาว่ามี “ฟ้าทะลายโจร” ผสม “บอระเพ็ด”
ตัวที่อันตรายคือ“บอระเพ็ด” เพราะมีรายงานว่าบอระเพ็ดที่พบนั้นสามารถทำให้ตับวายอย่างรุนแรงจนถึงเสียชีวิตได้
ดังนั้น สิ่งที่สำคัญคือการไม่กินสมุนไพรต่าง ๆ ในระยะเวลานานเกินไป เพราะกินช่วงสั้น ๆ ไม่น่ากังวลมาก แต่ขอให้มั่นใจว่าสมุนไพรฟ้าทะลายโจรสกัดมาอย่างเหมาะสม ไม่ปนเปื้อนสารอื่น ๆ
คนที่มีปัญหาเกี่ยวกับตับอยู่แล้ว จะกินยาหรือสมุนไพรอะไร ควรปรึกษาแพทย์ก่อน ?
คนที่เป็นโรคตับต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ การกินยาสมุนไพรโดยที่ไม่รู้ว่ามีองค์ประกอบอะไรอยู่บ้าง ถ้ามีอะไรก็ตามไปทำลายตับเพิ่มขึ้นอีกนิดเดียวตับก็จะทรุดลงอย่างรวดเร็ว
ดังนั้น เพื่อความปลอดภัย ถ้ามีคนแนะนำให้กินสมุนไพร แต่ยังไม่มั่นใจขอให้ปรึกษาแพทย์ที่ดูแลอยู่
การกินผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ควรหมั่นสังเกตตัวเองเป็นประจำ เพราะหากเกิดผลข้างเคียงใด ๆ จะทำให้รักษาได้ทันท่วงที
สัมภาษณ์โดย ณัฐวัฒน์ จิตรมั่น
เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล
ดูเพิ่มเติมรายการชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : ‘ตับพัง’ กับการกินสมุนไพร
หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์”
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
YouTube :: https://www.youtube.com/@SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: http://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare
สมัครรับฟรี ชัวร์ก่อนแชร์ Newsletter ส่งถึงกล่องอีเมลของคุณทุกสัปดาห์ :: https://i.sure.guru/sureandshareNewsletter
