ชัวร์ก่อนแชร์ : 6 โรคร้าย จากนกพิราบ จริงหรือ ?

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการแชร์เตือน นกพิราบมีเชื้อโรคอันตราย สามารถก่อให้เกิดโรคได้ ถึง 6 โรค มีตั้งแต่เยื่อหุ้มสมองอักเสบ และปอดอักเสบ จริงหรือ ?

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ รศ.ดร.นพ.นพพร อภิวัฒนากุล หัวหน้าหน่วยโรคติดเชื้อ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

ที่แชร์เตือนนกพิราบมีอันตรายสามารถก่อโรคได้มากถึง 6 โรค… เป็นความจริง เพราะนกพิราบสามารถนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายคนได้หลายโรค

โรคที่ 1. โรคคริปโทค็อกโคซิส เกิดจากเชื้อรา ทำให้ปอดติดเชื้อ ?

โรคคริปโทค็อกโคซิส (Cryptococcosis) เกิดจากเชื้อราคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ (Cryptococcus Neoformans) เพราะว่าเชื้อราคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ เข้าสู่ร่างกายทางเดินหายใจและไปฟักตัวอยู่ที่ปอดก่อน ถ้าภูมิคุ้มกันไม่ดีเชื้อก็จะแพร่ไปอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายได้

มีอวัยวะหนึ่งในร่างกายที่เชื้อราคริปโทค็อกคัสชอบมากก็คือ “สมอง”

ไม่ใช่เฉพาะสมองเท่านั้นที่เชื้อราคริปโทค็อกคัสเข้าไปติดได้ แต่ยังมีที่ตับ ม้าม และผิวหนัง

โรคที่ 2. โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ติดเชื้อผ่านระบบทางเดินอาหาร และทำให้เสียชีวิต ?

เรื่องนี้เป็นความจริง แต่มีความสัมพันธ์กับโรคที่ 1. คือ คริปโทค็อกคัส ซึ่งทำให้ติดเชื้อในสมองและเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้

เชื้อราคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ มาจากมูลนกพิราบ เชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านระบบทางเดินหายใจ (ไม่ใช่ทางเดินอาหาร) ไปฟักตัวที่ปอดและแพร่กระจายไปอวัยวะอื่น ๆ ของร่างกาย

โรคที่ 3. โรคปอดอักเสบ เกิดจากการสูดดมละอองสปอร์เชื้อราคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ ทำให้ติดเชื้อที่ปอดและปอดบวมได้ ?

คนเราสามารถติดเชื้อที่ปอดได้ แต่ว่าเชื้อราคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ มักใช้ปอดเป็นที่อาศัยชั่วคราว เพราะเชื้อราเข้าสู่ร่างกายจะไปฟักตัวที่ปอดก่อน ถ้าร่างกายมีภูมิคุ้มกันดีเชื้อโรคก็อยู่แค่ที่ปอด ถ้าวันไหนที่ร่างกายอ่อนแอ ภูมิคุ้มกันตก  เชื้อโรคก็จะมีเพิ่มมากขึ้น ทำให้ปอดอักเสบก่อน

เชื้อโรคคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ ไม่ได้รุนแรงมาก เพราะโอกาสรุนแรงมีน้อย เชื้อโรคนี้เมื่อออกจากปอดก็จะไปที่อวัยวะอื่น เช่น ตับ ม้าม และที่สำคัญก็คือ สมอง

ผู้ป่วยโรคคริปโทค็อกคัส นีโอฟอร์แมนส์ ส่วนใหญ่อาการเด่นคืออาการติดเชื้อทางสมอง มากกว่าทางปอด

โรคที่ 4. โรคซาลโมเนลโลซิสเกิดจากการกินอาหารและน้ำที่มีการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียซาลโมเนลลาที่นำโดยนกพิราบ อาการคล้ายอาหารเป็นพิษ ?

โรคซาลโมเนลโลซิส (Salmonellosis) เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียซาลโมเนลลา (Salmonella) แต่เชื้อชนิดนี้ไม่ได้พบเฉพาะในนกพิราบเท่านั้น สามารถพบได้ในไก่ สัตว์เลื้อยคลาน

เชื้อแบคทีเรียซาลโมเนลลาสามารถทำให้เกิดการติดเชื้อทางเดินอาหารได้ ผู้ป่วยก็จะมีไข้ ปวดท้อง อาเจียน ท้องเสีย ถ้าอาการหนักก็อาจถ่ายเป็นมูกเลือดได้

ถ้าผู้ป่วยภูมิคุ้มกันต่ำ หรือเด็กเล็กมาก ๆ (อายุน้อยกว่า 1 ขวบ) ถ้าได้รับเชื้อซาลโมเนลลาเข้าไป เชื้อซาลโมเนลลาสามารถทะลุผ่านผนังลำไส้เข้าไปในกระแสเลือด ทำให้เกิดการติดเชื้อในกระแสเลือดและในอวัยวะอื่น ๆ ได้ ซึ่งรวมถึงโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้เช่นกัน

โรคที่ 5. โรคฮิสโทพลาสโมซิส เกิดจากเชื้อฮิสโทพลาสมาที่อยู่ในดินจากมูลนกพิราบ โรคนี้หายได้เอง แต่คนที่ภูมิคุ้มอ่อนแอ เชื้อจะทำลายระบบทางเดินหายใจ ?

ฮิสโทพลาสโมซิส (Histoplasmosis) เป็นเชื้อราชนิดหนึ่ง มักพบในดิน และแน่นอนว่าพบได้ในมูลนกพิราบเช่นเดียวกัน การติดต่อเหมือนกับคริปโทค็อกคัส คือทางเดินหายใจ

ฮิสโทพลาสมา (Histoplasma) ส่วนใหญ่อยู่ที่ปอด ทำให้เกิดการติดเชื้อที่ปอดอย่างเห็นได้ชัด แต่ว่าเชื้อก็สามารถไปที่อวัยวะอื่นได้เช่นเดียวกัน เช่น ตับ ม้าม และที่สมองก็ไปได้ เพียงแต่ไม่ค่อยชอบไปที่สมองเหมือนคริปโทค็อกคัส

ในประเทศไทย เท่าที่ทราบ พบฮิสโทพลาสมาได้บ่อยทางภาคตะวันตก เช่น กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี รวมถึงภาคใต้ด้วย

โรคที่ 6. โรคซิตทาโคซิส เกิดจากแบคทีเรียนำไปสู่โรคปอดบวม ทำให้เสียชีวิตได้ ?

โรคซิตทาโคซิส (Psittacosis) เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่ชื่อว่าคลามีเดีย ซิตทาซี (Chlamydia Psittaci) ทำให้เกิดการติดเชื้อที่ปอด ผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่ค่อยเสียชีวิต มีอาการปอดบวม อาการรุนแรงน้อยกว่าไข้หวัดใหญ่ หรือโควิด-19

ปัจจุบัน มียาฆ่าเชื้อแบคทีเรียคลามีเดีย ซิตทาซี สามารถรักษาโรคชิตทาโคซิสให้หายขาดได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าผู้ป่วยพบแพทย์แล้วได้รับยาฆ่าเชื้อโดยตรงและรวดเร็ว

หลีกเลี่ยงแหล่งกำเนิดโรค ช่วยลดโรคร้ายได้

สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ : 6 โรคร้าย จากนกพิราบ จริงหรือ ?