ชัวร์ก่อนแชร์: วัคซีนโควิด-19 ทำให้เป็นโรคงูสวัด จริงหรือ?

30 มกราคม 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย : อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลบิดเบือนเผยแพร่จากเว็บไซต์หนังสือพิมพ์ New York Post เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2021 โดยอ้างว่า โรคงูสวัดอาจเป็นอาการข้างเคียงจากวัคซีนโควิด-19 กลายเป็นข้อความไวรัลที่มียอดแชร์, ยอดไลก์ และคอมเมนต์ ผ่านทาง Facebook และ Instagram รวมกันหลายแสนครั้ง

บทสรุป :

1. ผู้ป่วยเป็นโรคงูสวัด จะต้องเคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใสหรือมีเชื้อไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์อยู่ในร่างกายมาก่อนเท่านั้น
2. แม้มีรายงานว่าระบบภูมิคุ้มกันจากวัคซีนโควิด-19 อาจไปกระตุ้นให้ผู้มีเชื้อไวรัสในร่างกายเกิดโรคงูสวัด แต่การติดเชื้อไวรัสโควิด-19 สามารถกระตุ้นการเกิดโรคงูสวัดได้มากกว่า
3. ปัจจุบันสามารถป้องกันโรคทั้งสอง ด้วยวัคซีนโรคอีสุกอีใสหรือวัคซีนโรคงูสวัดโดยเฉพาะ

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

บทความของ New York Post อ้างงานวิจัยของฟิวเรอร์และคณะ ที่ตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ Rheumatology

จุดประสงค์ของงานวิจัยเพื่อรวบรวมข้อมูลด้านความปลอดภัยของวัคซีนโควิด-19 ที่มีต่อผู้ป่วยที่เป็นโรครูมาติกจากภูมิคุ้มกันตนเอง (autoimmune inflammatory rheumatic diseases) ซึ่งเป็นอาการที่ระบบภูมิคุ้มกันตนเองโจมตีข้อต่อ, กล้ามเนื้อ, กระดูกและอวัยวะส่วนต่าง ๆ

แม้ผู้ป่วยรูมาติกมีโอกาสพบอาการแทรกซ้อนจากการรับเชื้อไวรัสโควิด-19 แต่ข้อมูลด้านความปลอดภัยของวัคซีนโควิด-19 ที่มีผู้ป่วยรูมาติกยังมีจำกัด เนื่องจากไม่มีการทดลองประสิทธิผลและความปลอดภัยของวัคซีนกับผู้ป่วยรูมาติก ในระหว่างการทดลองวัคซีนโควิด-19

ผลการทดลองวัคซีนโควิด-19 กับผู้ป่วยโรครูมาติก

ในการทดลองของฟิวเรอร์และคณะ พบว่ากลุ่มผู้ป่วยรูมาติกที่รับวัคซีนโควิด-19 ของบริษัท Pfizer-BioNTech เป็นเวลา 6 สัปดาห์ เกิดอาการข้างเคียงจำนวน 491 ราย ส่วนกลุ่มควบคุมพบอาการข้างเคียงจากวัคซีน 99 ราย

ในกลุ่มผู้ป่วยรูมาติกที่รับวัคซีน พบการป่วยเป็นโรคงูสวัด 6 ราย ส่วนกลุ่มควบคุมไม่พบการป่วยเป็นโรคงูสวัดแม้แต่รายเดียว

แต่การที่หนังสือพิมพ์ New York Post รายงานว่า ผลวิจัยยืนยันว่าวัคซีนโควิด-19 ทำให้เป็นโรคงูสวัด เป็นข้อความที่สร้างความเข้าใจผิด เนื่องจากคนที่จะป่วยเป็นโรคงูสวัดได้ ต้องมีเชื้อไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์ (Varicella Zoster Virus) ซึ่งเป็นเชื้อก่อโรคงูสวัดอยู่ในร่างกายเท่านั้น

โรคอีสุกอีใสและโรคงูสวัด

โรคงูสวัด (Herpes Zoster, Shingles) เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์ ไวรัสชนิดเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใส

แม้ผู้ป่วยจะหายจากโรคอีสุกอีใสแล้ว แต่ไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์ยังคงแอบแฝงอยู่ตามเนื้อเยื่อระบบประสาท และอาจนำไปสู่การเกิดโรคงูสวัดในอนาคต

ปัจจัยเสี่ยงมาจากความอ่อนแอของภูมิคุ้มกันและความเครียดของผู้ป่วย ที่อาจไปกระตุ้นการทำงานของไวรัสทำให้ป่วยเป็นโรคงูสวัดได้

นอกจากนี้ ผู้ป่วยรูมาติกที่ใช้ยากดภูมิคุ้มกันเพื่อระงับความเจ็บปวดชนิด Glucocorticoids มีความเสี่ยงที่จะไปกระตุ้นการทำงานของไวรัส จนป่วยเป็นโรคงูสวัดได้เช่นกัน

จึงไม่อาจสรุปได้ว่า การเกิดโรคงูสวัดในกลุ่มผู้ป่วยรูมาติก เป็นเพราะการกระตุ้นจากวัคซีนโควิด-19 หรือเพราะการใช้ยากดภูมิคุ้มกัน

ดังนั้น ผู้รับวัคซีนทั่วไปที่ไม่เคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใสหรือมีเชื้อไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์อยู่ในร่างกาย จึงไม่มีทางป่วยเป็นโรคงูสวัดเพราะการฉีดวัคซีนโควิด-19

ความสัมพันธ์ระหว่างวัคซีนโควิด-19 กับโรคงูสวัด

ปัจจุบันมีงานวิจัยหลายชิ้นที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างวัคซีนโควิด-19 กับโรคงูสวัด ทั้งงานวิจัยที่ไม่พบความสัมพันธ์และงานวิจัยที่คาดว่าวัคซีนโควิด-19 มีส่วนกระตุ้นให้เกิดโรคงูสวัดหรือโรคเริม เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยที่พบความสัมพันธ์ระหว่างการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 กับการป่วยเป็นโรคงูสวัดเช่นเดียวกัน

หนทางที่ดีที่สุดในการป้องกันการเกิดโรคงูสวัด คือการฉีดวัคซีนโรคอีสุกอีใส ซึ่งมีประสิทธิผลป้องกันโรคอีสุกอีใสและโรคงูสวัดได้ถึง 90%

ในสหรัฐอเมริกา ยังมีวัคซีนโรคงูสวัดสำหรับผู้ที่เคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใส ซึ่งมีประสิทธิผลในการป้องกันโรคงูสวัดได้ถึง 97%

ข้อมูลอ้างอิง :

https://healthfeedback.org/claimreview/covid-19-vaccines-dont-cause-herpes-infections-a-possible-association-with-the-reactivation-of-herpes-zoster-in-patients-with-rheumatic-diseases-remains-unconfirmed-new-york-post/