ชัวร์ก่อนแชร์ : 6 สัญญาณเตือนไขมันพอกตับ จริงหรือ ?

บนสื่อสังคมออนไลน์มีการแชร์ 6 สัญญาณเตือนไขมันพอกตับ เช่น อ่อนเพลียไม่ทราบสาเหตุ จุกแน่นท้อง เบื่ออาหาร จุกชายโครงขวา นอนไม่หลับ และคันตามผิวหนัง

🎯 ตรวจสอบกับ ศ.ดร.นพ.สมบัติ ตรีประเสริฐสุข สาขาวิชาโรคทางเดินอาหาร ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และกรรมการบริหาร สมาคมโรคตับแห่งประเทศไทย

เรื่องที่แชร์กันนี้ไม่น่าจะจริง เพราะว่าตับคั่งไขมันส่วนใหญ่ยังไม่รุนแรง มักไม่มีอาการ

ถ้าหากจะพบอาการดังเช่นที่แชร์กันนี้ น่าจะเป็น 2 กลุ่ม (1) กลุ่มคนที่เป็นระยะท้าย ๆ เริ่มมีตับแข็งแล้ว (2) กลุ่มที่มีโรคร่วม

ไขมันพอกตับ หรือตับคั่งไขมัน : อาการของโรคที่มักเกิดจากโภชนาการเกิน

ตับมีไขมันคั่ง

“คั่ง” ก็คือไขมันเต็มไปหมด

ไขมันแทรกเข้าไปในทุกอณูของเนื้อเซลล์ตับ ไม่ใช่พอกอยู่ด้านนอก

ข้อ 1. อ่อนเพลียโดยไม่ทราบสาเหตุ ทั้ง ๆ ที่เมื่อคืนก็หลับเต็มที่

เรื่องนี้ไม่น่าจะเป็นอาการของโรคตับคั่งไขมัน ควรไปดูเรื่องของคุณภาพการนอน ถ้าระยะเวลาชั่วโมงที่นอนพอ แต่ตื่นมาแล้วยังรู้สึกอ่อนเพลีย

ภาวะที่พบบ่อยร่วมกับโรคอ้วนและโรคตับคั่งไขมันก็คือ “ภาวะนอนกรน” ซึ่งจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการดังกล่าวได้ ควรปรึกษาแพทย์

ข้อ 2. จุกท้อง แน่นท้อง

ตับคั่งไขมันไม่มีอาการจุกท้อง แน่นท้อง ตัวตับจะไม่บวมโต

สิ่งที่เตือนและแนะนำสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการอย่างนั้นจริง ๆ ก็คือคนอ้วนที่มีตับคั่งไขมันมักจะมีนิ่วในถุงน้ำดี

อาการจุกแน่นชายโครงด้านขวา ปวดรุนแรง ปวดเกินครึ่งชั่วโมง ปวดไม่เบาจนต้องไปพบแพทย์ ให้ระมัดระวังโรคนิ่วในถุงน้ำดีที่พบร่วมกันได้

โรคนิ่วในถุงน้ำดี เกิดได้ในผู้ป่วยที่มีน้ำหนักเกินมาก ๆ มีโรคอ้วน ผู้หญิงพบบ่อยกว่าผู้ชาย อายุที่พบมากเกิน 40 ปี และไม่เกี่ยวกับระยะของโรคตับคั่งไขมัน แต่พบร่วมกันได้เฉย ๆ

ข้อ 3. รู้สึกเบื่ออาหารมาก ๆ น้ำหนักเริ่มลดลงอย่างรวดเร็ว

เบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง ไม่น่าจะเป็นอาการของโรคตับคั่งไขมัน ให้ระมัดระวังอาการดังกล่าวอาจจะพบร่วมกับโรคเบาหวานที่ซ่อนอยู่ ถ้าผู้ป่วยยังไม่เคยได้รับการตรวจวินิจฉัยเบาหวาน แนะนำให้ตรวจเรื่องของระดับน้ำตาล เพราะจะมีอาการดังกล่าวได้

ข้อ 4. รู้สึกจุกบริเวณซี่โครงด้านขวา เนื่องจากบริเวณนี้จะเป็นที่อยู่ของตับ

โรคตับคั่งไขมันส่วนใหญ่ไม่มีอาการ ถ้าหากมีอาการจุกบริเวณซี่โครงด้านขวา พบได้แต่ไม่รุนแรง ไม่ต้องวิตกกังวล

การตรวจวินิจฉัยด้วยการทำอัลตราซาวนด์จะช่วยบอกระยะโรคได้

ข้อ 5. นอนไม่หลับ กระสับกระส่ายทั้งคืน หลับ ๆ ตื่น ๆ

นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ไม่มีความสัมพันธ์กับอาการของโรคตับคั่งไขมันเลย

ข้อ 6. คันตามผิวหนังยุบ ๆ แต่ไม่ทราบสาเหตุ

คันตามผิวหนังไม่ใช่อาการของโรคตับคั่งไขมัน แต่เป็นอาการของผู้ป่วยโรคตับแข็งระยะท้ายที่มีอาการเหลืองแล้วเท่านั้น

สุขภาพดี “ปลอดภัยจากโรคตับคั่งไขมัน” ต้องทำทันที

เนื่องจากสัญญาณเตือนของอาการตับคั่งไขมันไม่มีเป็นส่วนใหญ่ แต่มีคำแนะนำการสังเกตว่าจะเป็นโรคตับคั่งไขมันหรือไม่ ดังนี้

1. ค่าดัชนีมวลกาย (Body Mass Index : BMI) ดูว่าเกินกว่าค่า 23 กิโลกรัมต่อตารางเมตรหรือไม่

2. มีโรคร่วม เช่น เบาหวาน ไขมัน ความดันเลือดสูง ด้วยหรือไม่

3. ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เช่น ค่าตับที่ตรวจสุขภาพประจำปีสูงหรือไม่ ถ้าสูงควรหาสาเหตุ

นอกนั้น ปัจจัยเสี่ยงที่เร่งโรคให้มีความรุนแรงควรจะงดทันทีตั้งแต่วันแรกที่รู้ว่าเริ่มมีการทำงานของตับผิดปกติ เช่น งดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ทุกชนิด ลดยา ลดอาหารเสริมที่ไม่จำเป็น เริ่มควบคุมภาวะโภชนาการเกิน รวมทั้งการออกกำลังกาย ก็จะช่วยให้มีสุขภาพที่ดีขึ้นได้

เรียนรู้ให้เข้าใจสัญญาณตามข้อเท็จจริงช่วยให้หยุดโรคได้ทันกาล

ดูเพิ่มเติม “รายการชัวร์ก่อนแชร์”

ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์ เรียบเรียงโดย : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล