ชัวร์ก่อนแชร์: มัสยิดอิหร่านชักธงดำประกาศสงครามอิสราเอล จริงหรือ?

07 พฤศจิกายน 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลสร้างความเข้าใจผิดเผยแพร่ทาง Facebook และ X ในต่างประเทศ โดยอ้างว่ามัสยิดอิหม่ามเรซา มัสยิดสำคัญของนิกายชีอะห์ในประเทศอิหร่าน ทำการชักธงสีดำขึ้นเหนือมัสยิดเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ เพื่อประกาศสงครามกับอิสราเอลที่รุกรานดินแดนของชาวปาเลสไตน์ จนกลายเป็นข้อความที่มียอดรับชมรวมกันทาง X กว่า 20 ล้านครั้ง

บทสรุป :

1. ธงของมัสยิดอิหม่ามเรซา ใช้เพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์สำคัญทางศาสนา
2. ธงของมัสยิดอิหม่ามเรซา ถูกชักเหนือมัสยิดเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม เพื่อไว้อาลัยเหยื่อโรงพยาบาลในฉนวนกาซาที่ถูกโจมตีจนมีผู้เสียชีวิตเกือบ 500 ราย
3. ข้อความที่จารึกบนธงของมัสยิดอิหม่ามเรซาไม่ใช่คำประเทศสงคราม แต่เป็นข้อความเพื่อเยียวยาผู้ประสบเหตุในช่วงสงคราม
4. มีกองกำลังติดอาวุธนำข้อความในคัมภีร์อัลกุรอานไปใช้เพื่อประกาศสงคราม แต่ไม่เคยมีการนำข้อความบนธงของมัสยิดอิหม่ามเรซาไปใช้ประกาศสงครามมาก่อน

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

จากการตรวจสอบโดย Fact Checker ในต่างประเทศพบว่า ไม่ใช่ครั้งแรกที่มัสยิดอิหม่ามเรซาประดับธงสีดำหน้ามัสยิด ส่วนข้อความที่ปรากฏบนธงก็ไม่ได้สื่อถึงการประกาศสงครามเช่นกัน

การประดับธงเพื่อรำลึกเหตุการณ์สำคัญทางศาสนา

มัสยิดอิหม่ามเรซา (Imam Reza shrine) ในประเทศอิหร่านถือเป็นมัสยิดที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ที่สุดในโลก เป็นที่รำลึกถึงอิหม่ามอาลี อัลรีดาหรืออิหม่ามเรซา อิหม่ามลำดับที่ 8 ตามแนวคิดสิบสองอิหม่ามของนิกายชีอะห์ มัสยิดอิหม่ามเรซาถือเป็นสถานที่แสวงบุญสำคัญของอิหร่าน ผลสำรวจเมื่อปี 2007 พบว่ามัสยิดอิหม่ามเรซาต้อนรับนักท่องเที่ยวต่อปีถึงกว่า 25 ล้านคน

ซึ่งการประดับธงสีดำเหนือมัสยิด แท้จริงแล้วคือการรำลึกถึงเหตุการณ์สำคัญทางศาสนาที่มัสยิดอิหม่ามเรซาทำต่อเนื่องมาทุกปี

ข้อมูลจาก Islamic Republic News Agency (IRNA) สำนักข่าวทางการของอิหร่านระบุว่า มัสยิดอิหม่ามเรซาจะทำการชักธงขึ้นเหนือมัสยิดปีละหลายหนเพื่อรำลึกเหตุการณ์สำคัญต่าง ๆ ทางศาสนา เช่นการรำลึกถึงอิหม่ามอาลี บุตรเขยของนบีมุฮัมมัด ศาสดาของศาสนาอิสลาม ผู้เป็นอิหม่ามลำดับที่ 1 ของนิกายชีอะห์ รวมถึงพิธีรำลึกถึงอิหม่ามฮุสเซน หลานของนบีมุฮัมมัด ผู้เป็นอิหม่ามลำดับที่ 3 ของนิกายชีอะห์

สัญลักษณ์ของการไว้อาลัย

ข้อความที่จารึกบนธงของมัสยิดอิหม่ามเรซานำมาจากคัมภีร์อัลกุรอาน แปลความหมายโดยรวมได้ว่า “จากความช่วยเหลือของอัลลอฮ์ ชัยชนะจะบังเกิดในไม่ช้า” (help from Allah and an imminent victory)

ผู้เชี่ยวชาญด้านอิหร่านและศาสนาอิสลามระบุว่า ข้อความบนธงของมัสยิดอิหม่ามเรซาไม่ใช่ข้อความที่ใช้ประกาศสงคราม แต่ใช้เพื่อเยียวยาและมอบความหวังให้ผู้คนที่ต้องพบกับความทุกข์ยากในช่วงสงคราม และสร้างความมั่นใจว่าการเสียสละของพวกเขาจะไม่สูญเปล่า เพราะท้ายที่สุดอัลลอฮ์จะมอบชัยชนะแก่ผู้ศรัทธา

Astan Quds Razavi หน่วยงานที่ดูแลมัสยิดอิหม่ามเรซาเผยแพร่แถลงการณ์เมื่อวันที่ 18 ตุลาคมเพื่อชี้แจงว่า การชักธงสีดำขึ้นเหนือมัสยิดเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม เพื่อเป็นการไว้อาลัยให้กับผู้เสียชีวิตหลายร้อยรายจากเหตุระเบิดในโรงพยาบาลในฉนวนกาซา ซึ่งทางมัสยิดเชื่อว่าเป็นฝีมือการโจมตีของกองทัพอิสราเอล

ซัจจาด ริซวี ศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์อิสลาม ศูนย์การศึกษาอาหรับและอิสลาม มหาวิทยาลัยเอ็กเซเตอร์ ประเทศอังกฤษ ชี้แจงว่า ความหมายของการประดับธงสีดำของมัสยิดอิหม่ามเรซาถูกสื่อสังคมออนไลน์ตีความผิด ๆ ไปทั่วโลก เพราะความหมายที่แท้จริงคือการไว้อาลัยและรำลึกเหตุการณ์สำคัญทางศาสนาเท่านั้น

ฮามิด ดาบาชี ศาสตราจารย์ด้านอิหร่านศึกษา มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา วิเคราะห์ว่าความหมายของการชักธงคือการเรียกร้องให้ชาวมุสลิมทั่วโลกร่วมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับชาวปาเลสไตน์ โดยมองว่าการชักธงครั้งนี้เปรียบเสมือนการยืนยันว่ารัฐบาลอิหร่านให้การสนับสนุนกองกำลังติดอาวุธฮามาสและอิสลามิกจิฮัด แต่ไม่ใช่การประกาศสงครามกับอิสราเอลโดยตรงตามที่กล่าวอ้าง

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.politifact.com/factchecks/2023/oct/23/facebook-posts/a-shrine-in-iran-raised-a-black-flag-in-mourning-n/
https://www.reuters.com/fact-check/black-flag-raised-by-iranian-shrine-mourning-occasions-2023-10-23/
https://apnews.com/article/fact-check-israel-hamas-gaza-iran-mosque-450023053332