ชัวร์ก่อนแชร์: สส. ญี่ปุ่นตายจากมะเร็งหลังดื่มน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสี จริงหรือ?

28 กันยายน 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

บทสรุป :

1. ยาซูฮิโระ โซนาดะ ยืนยันกับสำนักข่าวญี่ปุ่นทางโทรศัพท์ว่าตนเองไม่ได้ป่วยเป็นมะเร็งหรือเสียชีวิตตามข่าวลือ
2. ยาซูฮิโระ โซนาดะ ยุติการใช้สื่อสังคมออนไลน์หลังเลิกเล่นการเมืองตั้งแต่ปี 2015
3. น้ำที่ผ่านการบำบัดกัมมันตรังสีแล้วไม่ควรนำมาดื่มโดยตรง เพราะยังเป็นน้ำทะเลที่ไม่ผ่านกระบวนการทำให้เป็นน้ำบริสุทธิ์ อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลเท็จเผยแพร่ทางสื่อสังคมออนไลน์จากสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยอ้างว่า ยาซูฮิโระ โซนาดะ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ผู้สร้างวีรกรรมจากการดื่มน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสีที่ผ่านการบำบัดแล้วจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะเมื่อปี 2011 ได้เสียชีวิตลงแล้วจากมะเร็งไขกระดูก หลังอดีต สส. ยุติเส้นทางการเมืองอย่างกะทันหันและใช้เวลารักษาตัวจากมะเร็งอย่างลับ ๆ ตั้งแต่ปี 2015 โดยไปเสียชีวิตที่ประเทศปาเลา ประเทศในหมู่เกาะแปซิฟิกเมื่อปี 2020 ที่ผ่านมา

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

ยาซูฮิโระ โซนาดะ อดีตนักการเมืองพรรคประชาธิปไตยญี่ปุ่น (DPJ) กลายเป็นข่าวพาดหัวเมื่อเดือนตุลาคม 2011 เมื่อเขารับคำท้าจากสื่อมวลชนที่สงสัยในความปลอดภัยของน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสีที่ผ่านการบำบัดแล้วจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ ด้วยการนำน้ำที่ผ่านการบำบัดกัมมันตรังสีจากโรงปฏิกรณ์นิวเคลียร์ที่ 5 และ 6 ของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะมาบรรจุขวด แล้วดื่มต่อหน้าสื่อมวลชนระหว่างการแถลงข่าว

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ยาซูฮิโระ โซนาดะ รินน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสีลงสู่แก้วด้วยอาการประหม่า ก่อนจะตัดสินใจดื่มหมดแก้วใน 2 อึก โดย สส. ใจกล้าประกาศว่า การดื่มน้ำตามคำท้าไม่เพียงพอที่จะยืนยันความปลอดภัย วิธีที่ดีที่สุดคือการเผยแพร่ข้อมูลด้านการบำบัดน้ำอย่างโปร่งใสต่อสาธารณชน

หลังเหตุการณ์ดังกล่าว มีการแชร์ข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตว่า ยาซูฮิโระ โซนาดะ หายตัวไปอย่างลึกลับ และยุติการใช้สื่อสังคมออนไลน์ตั้งแต่ปี 2015 นำมาซึ่งข่าวลือว่า ยาซูฮิโระ โซนาดะ ล้มป่วยจากการดื่มน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสี ก่อนมีข่าวยืนยันข่าวการเสียชีวิตจากมะเร็งไขกระดูกเมื่อปี 2020

อย่างไรก็ดี การตรวจสอบโดย Fact Checker ในต่างประเทศยืนยันว่า ยาซูฮิโระ โซนาดะ ยังไม่เสียชีวิตหรือป่วยด้วยโรคมะเร็งตามที่กล่าวอ้าง

จบชีวิตนักการเมือง

หลังกลายเป็นข่าวดังจากการดื่มน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสี ยาซูฮิโระ โซนาดะ กลับล้มเหลวในเส้นทางการเมือง เมื่อพ่ายแพ้ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรถึง 2 ครั้งในปี 2012 และปี 2014

ยาซูฮิโระ โซนาดะ โพสต์ข้อความทาง Twitter เป็นครั้งสุดท้ายเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2014 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายที่เขาเดินสายหาเสียง ก่อนจะแพ้เลือกตั้งหนที่สองในวันถัดมา โดยในวันที่ 14 มิถุนายน 2015 หนังสือพิมพ์ Mainichi Shimbun รายงานว่า ยาซูฮิโระ โซนาดะ ตัดสินใจประกาศยุติบทบาททางการเมืองของตนเอง

แม้จะเลิกเล่นการเมืองในปี 2015 แต่ ยาซูฮิโระ โซนาดะ ก็ไม่ได้หายหน้าไปจากสาธารณชน เพราะหลังจากนั้นในปี 2018 เขาได้ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการ (Representative Director) ของ ACD บริษัทในเครือสายการบิน All Nippon Airways ที่ดำเนินงานด้านการจัดส่งสินค้าออนไลน์ ก่อนที่จะออกจากตำแหน่งในปี 2020

โทรศัพท์ยืนยัน

เมื่อวันที่ 2 กันยายน 2023 สำนักข่าว Kyodo News ได้โทรศัพท์ติดต่อไปยัง ยาซูฮิโระ โซนาดะ เพื่อขอคำชี้แจงเกี่ยวกับข่าวลือดังกล่าว โดยเจ้าตัวยืนยันว่าไม่ได้เสียชีวิตหรือป่วยด้วยโรคมะเร็งแต่อย่างใด พร้อมขออภัยต่อชาวเมืองฟูกูชิมะ ที่การกระทำของเขากลายเป็นต้นเหตุของข่าวลือในวันนี้

ไม่พบหลักฐานการเสียชีวิต

ในฐานะอดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติ การเสียชีวิตของ ยาซูฮิโระ โซนาดะ จะต้องเป็นที่รับรู้ของเจ้าหน้าที่รัฐสภาญี่ปุ่น แต่ไม่มีข่าวการเสียชีวิตของ ยาซูฮิโระ โซนาดะ รายงานมายังรัฐสภาญี่ปุ่นหรือเผยแพร่โดยสำนักข่าวของญี่ปุ่น

นอกจากนี้ ตัวแทนจากกระทรวงสาธารณสุขของประเทศปาเลา ก็ยืนยันว่าไม่เคยรายงานข่าวการเสียชีวิตของ ยาซูฮิโระ โซนาดะ แต่อย่างใด

ต้นต่อข่าวปลอม

ข่าวการหายตัวและเสียชีวิตของ ยาซูฮิโระ โซนาดะ ถูกเผยแพร่ทางออนไลน์ในสาธารณรัฐประชาชนจีนมาตั้งแต่ปี 2015 และกลับมาเผยแพร่อีกครั้งหลังการปล่อยน้ำปนเปื้อนกัมมันตรังสีที่บำบัดแล้วจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา

โดยข้อความที่กล่าวอ้างมีจุดผิดสังเกตมากมาย ทั้งการระบุช่วงเวลาของเหตุการณ์ที่คลาดเคลื่อน รวมถึงการสะกดชื่อที่ไม่ถูกต้อง

ไม่ควรดื่มน้ำที่ผ่านการบำบัดกัมมันตรังสี

แม้กระบวนการบำบัดน้ำด้วยวิธี Advanced Liquid Processing System (ALPS) ของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ จะช่วยกำจัดกัมมันตรังสีอย่างมีประสิทธิภาพ แต่กระบวนการดังกล่าวไม่ใช่การแปรสภาพน้ำทะเลที่นำมาหล่อเย็นเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ให้กลายเป็นน้ำบริสุทธิ์ (Desalinate) ดังนั้นน้ำที่ผ่านการบำบัดจึงไม่เหมาะสมสำหรับการนำมาดื่ม

ข้อมูลอ้างอิง :

https://tfc-taiwan.org.tw/articles/9545
https://www.techarp.com/facts/yasuhiro-sonoda-fukushima-water/
https://www.rfa.org/english/news/afcl/fact-check-fukushima-rumors-09062023123703.html
https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-15533018